Jan Łasicki

Jan Łasicki (ur. 1534, zm. po 1599 w Zasławiu) – teolog i historyk polski urodzony prawdopodobnie w Małopolsce.

Życiorys

Wyższe studia odbywał za granicą – kształcił się w Zurychu (1557), Bazylei (w 1558 wpisał się na tamtejszy uniwersytet), Paryżu (gdzie towarzyszył Janowi Zborowskiemu), Padwie (w 1560 słuchał wykładów D. Sygoniusza) i w Niemczech. Wróciwszy do kraju krótko przebywał w Wielkopolsce, skąd udał się jako preceptor synów mieszczanina krakowskiego Jana Paczko w kilkuletnią podróż za granicę. Po pobycie w Szwajcarii (w 1564 był świadkiem zgonu Jana Kalwina w Genewie), przebywał przez niemal 2 lata we Francji, a wkrótce odwiedził również Anglię. W roku 1567 studiował na uniwersytecie w Heidelbergu, w 1570 w Heidelbergu i Wittenberdze, w 1571 w Strasburgu, Pradze i Lipsku. Wróciwszy do kraju przebywał w Wielkopolsce. Sprawował wówczas poselstwa dyplomatyczne z polecenia Stefana Batorego. Początkowo kalwin, w 1567 przeszedł do braci czeskich, którym poświęcił największe swe dzieło. W 1603 roku trafił do pierwszego polskiego Indeksu Ksiąg Zakazanych powstałego z inicjatywy biskupa Bernarda Maciejowskiego[1]. Pod koniec życia osiadł w Wilnie, następnie przeniósł się do Zasławia pod Mińskiem, gdzie zmarł w pierwszych latach XVII wieku.

Ważniejsze dzieła

Główne jego dzieło to Historia de origine et rebus gestis fratrum Bohemicorum w 8 księgach. Siedem z nich zaginęło. Ósma, traktująca o zwyczajach i organizacji braci czeskich, została wydana przez Komeńskiego w 1660 r.[2] Napisał też kilka pism historycznych, w tym Clades-Danriscanorum (1578)[3] i Historia de ingressu Polonorum in Valachiam (1584), przełożona na język polski przez Syrokomlę pt. Historja wtargnięcia Polaków na Wołoszczyznę (Petersburg, 1855)[4], De Russorum, Moscovitarum et Tartarorum religione, sacrificiis, nuptiarum funerum ritu, Spirae 1582[5]. Był także autorem pracy o bóstwach żmudzkich: De deis Samagitarum (wyd. 1615, 1627 i 1868[6]).

Przypisy

  1. ↑ Piotr Guzowski, Pierwszy polski indeks ksiąg zakazanych, w: Studia Podlaskie 2002 t. 12, s. 191.
  2. ↑ Johannis Lasitii Nobilis Poloni, De ecclesiastica disciplina, Moribusque & Institutis, Fratrum Bohemorum memorabilia continens. Cum admonitionibus ad reliquias istius Ecclesiae, & alios, Joh. A. Comenii, Amsterdam .
  3. ↑ Jan Łasicki, Clades Dantiscanorum Anno Domini M D LXXVII XVII Aprilis a Ioanne Lasicio, Polono, descripta et emendatius secundo edita in qua caus[a]e belli a serenissimo Rege Poloniae Stephano contra Gedanenses suscepti, referuntur. Accessit Satyra Ioachimi Bielscij in quendam maledicum Dantiscanum., Frankfurt am Main: apud Andream Wechelum, 1578.
  4. ↑ Historya wtargnienia Polaków na Wołoszczyznę z Bogdanem Wojewodą, (po którym nastąpił Iwon) i porażce Turków pod dowództwem Mikołaja Mieleckiego i Mikołaja Sieniawskiego, roku 1573 Petersburg ; Mohylew : Nakładem B.M. Wolffa, 1855.
  5. ↑ Jan Łasicki, De Rvssorvm Moscovitarvm et Tartarorvm religione, sacrificiis, nvptiarvm, fvnervm ritv e diversis scriptoribvs, qvorvm nomina versa pagina indicat, his in fine quaedam sunt adiecta, de Liuonia pacisque conditionibus, [et] pace confecta hoc anno, inter serenissimum regem Poloniae [et] magnum ducem Moscoviae [...]., wyd. Nunc primum in lucem edita [...], Speyer: excudebat Bernardus D'Albinus, 1582.
  6. ↑ Jan Łasicki, De diis Samagitarum libellus, Riga: J. Bacmeister, 1868.

Bibliografia

  • Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut, t. 2 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1964, s. 479-481

Linki zewnętrzne