Jan Śliwiński (generał)

Jan Śliwiński

generał dywizji
Data urodzenia	27 grudnia 1921
Data śmierci	18 sierpnia 2009
Przebieg służby
Lata służby	1939-1939 (WP) 1941–1943 (RKKA) 1943–1987 (WP)
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Armia Czerwona Wojsko Polskie
Jednostki	48 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych 744 Samodzielny Batalion Budowalny 4 Dywizja Piechoty 8 Dywizja Piechoty
Stanowiska	z-ca dowódcy pułku piechoty, z-ca dowódcy dywizji piechoty, kierownik kursu, komendant fakultetu w ASG, dowódca 12 KA, szef Departamentu Kadr MON, szef sztabu POW, szef Inspektoratu Szkolenia MON, szef sztabu Frontu Polskiego, stały przedstawiciel SG WP przy Dowództwie Układu Warszawskiego w Moskwie, pełnomocnik szefa SG WP ds specjalnych
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: walki o Warszawę, przełamanie Wału Pomorskiego, bitwa o Kołobrzeg, bitwa o Berlin
Odznaczenia

Grób Jana Śliwińskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Jan Śliwiński (ur. 27 grudnia 1921, zm. 18 sierpnia 2009) – generał dywizji ludowego Wojska Polskiego, doktor nauk wojskowych, działacz społeczny.

Życiorys

Syn Stanisławy i Marcina, kolejarza PKP. Do 1941 mieszkał i uczył się w Stanisławowie. W mieście tym zdał maturę. Z chwilą wybuchu wojny w 1939 roku zgłosił się ochotniczo w szeregi 48 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych, skąd skierowany został do służby w Komendzie Garnizonu Stanisławów. Powierzono mu funkcje wartowniczo-ochronne, a następnie kancelisty. W przedzień wejścia do miasta Armii Czerwonej wraz z całą grupą ochotników został zwolniony ze służby wojskowej. Po napadzie Niemiec na ZSRR w czerwcu 1941 rozpoczął służbę w Armii Czerwonej w stopniu szeregowego. Uczestniczył w działaniach bojowych na kierunku Stanisławów, Żmerynka, Biała Cerkiew, Kijów. W Kijowie skierowany został do 744 Samodzielnego Batalionu Budowalnego Armii Czerwonej, przegrupowującego się do miasta Uljanowsk. W czerwcu 1942 roku, po przeformowaniu 744 samodzielnego batalionu budowlanego w batalion pracy, w jego szeregach trafił na Ural. Od lipca 1943 służył w szeregach utworzonego na terytorium Związku Radzieckiego Ludowego Wojska Polskiego. Po krótkim okresie służby w 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki w Sielcach nad Oką skierowany został do służby w 2 Dywizja Piechoty im. J. H. Dąbrowskiego. W niej złożył przysięgę wojskową. Na początku 1944 ze Smoleńszczyzny, dokąd przegrupowana została 2 Dywizja Piechoty, delegowany został do miasta Sumy na Ukrainie jako oficer zaangażowany do służby w powstających tam wojskowych oddziałach. Przeszedł szlak bojowy 4 Dywizji Piechoty im. Jana Kilińskiego jako zastępca dowódcy 12 Kołobrzeskiego pułku piechoty ds. polityczno-wychowawczych. W 1944 roku awansował na porucznika i kapitana, a w 1945 na majora. Brał udział m.in. w walkach obronnych nad Wisłą, w walkach o przełamanie Wału Pomorskiego, w operacji berlińskiej i w bojach nad Łabą.

Po zakończeniu działań wojennych został zastępcą komendanta Oficerskiej Szkoły 1 Armii WP. W latach 1945–1947 pełnił funkcję zastępcy dowódcy 8 Drezdeńskiej Dywizji Piechoty im. Bartosza Głowackiego uczestnicząc w walkach z podziemiem niepodległościowym oraz oddziałami UPA w Bieszczadach. W kwietniu 1947 został zastępcą dowódcy 1 Warszawskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.

W październiku 1947 podjął studia w Akademii Sztabu Generalnego WP, po ukończeniu 1 roku został przeniesiony na studia w Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. Woroszyłowa w Moskwie. Po powrocie do kraju zajmował wysokie stanowiska dowódczo-sztabowe oraz w szkolnictwie wojskowym, był kolejno starszym wykładowcą taktyki i sztuki operacyjnej, kierownikiem kursu oraz komendantem Fakultetu Ogólnowojskowego w Akademii Sztabu Generalnego WP im. gen. Karola Świerczewskiego w Rembertowie. W okresie 1953–1954 pełnił funkcję zastępcy szefa Komisji Nadzorczej Państw Neutralnych w Korei. 20 lipca 1954 otrzymał awans na generała brygady WP. Miał wówczas ukończone 32 lata. Od listopada 1954 do lutego 1955 był dowódcą 12 Korpusu Armijnego z dowództwem w Krakowie. W następnych latach był kolejno szefem Departamentu Kadr MON (luty 1955– listopad 1956) oraz zastępcą dowódcy – szefem sztabu Pomorskiego Okręgu Wojskowego (listopad 1956– luty 1959).

W październiku 1962 awansowany do stopnia generała dywizji. Nominację wręczył w Belwederze przewodniczący Rady Państwa PRL Aleksander Zawadzki. W latach 1959–1965 – I zastępca Głównego Inspektora Szkolenia – szef Inspektoratu Szkolenia MON oraz szef sztabu Frontu Polskiego na czas wojny. Od 1965 do 1969 był stałym przedstawicielem Sztabu Generalnego WP przy Sztabie Zjednoczonych Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego w Moskwie.

W okresie 1978–1982 urlopowany z wojska do Ministerstwa Spraw Zagranicznych był ambasadorem nadzwyczajnym i pełnomocnym PRL w Socjalistycznej Republice Wietnamu, natomiast w latach 1969–1978 oraz 1982–1987 był pełnomocnikiem Szefa Sztabu Generalnego WP do spraw specjalnych. W okresie stanu wojennego był w latach 1982–1983 pełnomocnikiem Komitetu Obrony Kraju – komisarzem wojskowym w Ministerstwie Handlu Zagranicznego. 14 lipca 1987 przeniesiony w stan spoczynku w związku z ukończeniem 65 roku życia^[1]. Łącznie służył w Wojsku Polskim przez 44 lata, z czego aż 33 lata w stopniu generalskim.

Od 1945 był członkiem Polskiej Partii Robotniczej, a następnie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1983–1987 pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Braterstwa Broni Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. W latach 1985–1990 wchodził w skład Rady Naczelnej i Zarządu Głównego ZBoWiD. W latach 70. był członkiem Państwowej Rady ds. Wykorzystania Energii Jądrowej.

Autor pozycji wspomnieniowych wydanych przez Wydawnictwo MON: „Z kroniki bojowych dni” (1962), „Taktyka 4 Dywizji w minionej wojnie” (1965) oraz „Moja pierwsza akademia” (1974).

Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera FII-12-15)^[2].

Awanse

• podporucznik – 1943
• porucznik – 1944
• kapitan – 1944
• major – 1945
• podpułkownik – 1946
• pułkownik – 1950
• generał brygady – 1954
• generał dywizji – 1962

Życie prywatne

Mieszkał w Warszawie. Od 1946 był żonaty z Zofią Pietras (1923-2021). Małżeństwo miało 3 synów^[1][2],.

Odznaczenia i wyróżnienia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Order Sztandaru Pracy I klasy
• Order Sztandaru Pracy II klasy
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy
• Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały”
• Medal „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej”
• Medal 10-lecia Polski Ludowej
• Medal 30-lecia Polski Ludowej
• Medal 40-lecia Polski Ludowej
• Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Medal „Za udział w walkach o Berlin”
• Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
• Odznaka Grunwaldzka
• Odznaka „Zasłużony Działacz Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej”
• Order Czerwonego Sztandaru – dwukrotnie (ZSRR)
• Medal „Za zdobycie Berlina” (ZSRR)
• Medal „Za umacnianie braterstwa broni” (ZSRR)
• Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Odznaka „25 lat Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „Pięćdziesięciolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (Rosja)
• Medal jubileuszowy „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „70 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (ZSRR)
• Wpis do „Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich” (1985)
• I inne

Publikacje

• J. Śliwiński, J. Guterman, O podoficerze i dla podoficera (wybrane zagadnienia), Wydawnictwo MON, Warszawa 1960
• J. Śliwiński, Z kroniki bojowych dni, Wydawnictwo MON, Warszawa 1962
• J. Śliwiński, Moja pierwsza akademia, Wydawnictwo MON, Warszawa 1974
• J. Śliwiński, Taktyka 4 Dywizji w minionej wojnie, Wydawnictwo MON, Warszawa 1965

Przypisy

Bibliografia

• W. M. Góralski, S. Dębski, Problem reparacji, odszkodowań i świadczeń w stosunkach polsko-niemieckich 1944–2004, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2004, s. 27–28
• L. Grot, T. Konecki, E. Nalepa, Pokojowe dzieje Wojska Polskiego, Warszawa 1988
• Henryk PiotrH.P. Kosk Henryk PiotrH.P., LidiaL. Kosk LidiaL., Generalicja polska, t. II, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001, ISBN 83-87103-81-0, OCLC 69534875 .
• J. Królikowski, Generałowie i Admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, tom IV: S–Ż, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010
• JózefJ. Kuropieska JózefJ., Nieprzewidziane przygody, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1988, ISBN 83-08-00891-7, OCLC 830085108 .
• J. Kuropieska, Od października do marca, BGW, Warszawa 1992, ISBN 83-7066-217-X.
• J. Stroynowski, ed., Who is who in the Socialist countries of Europe: a biographical encyclopedia of more than 12,600 leading personalities in Albania, Bulgaria, Czechoslovakia, German Democratic Republic, Hungary, Poland, Romania, Yugoslavia, 1989
• Wojsko Ludowe, czerwiec 1985, s. 8
• Wojskowy Przegląd Historyczny 1960–1988