Jan Bularski

Jan Kapistran Bularski
Komar
Ilustracja
podpułkownik lekarz podpułkownik lekarz
Data i miejsce urodzenia25 października 1889
Poręba Mrzygłodzka
Data i miejsce śmierci24 października 1943
Słowik
Przebieg służby
Lata służby1918–1943
Siły zbrojneWojsko Polskie,
Armia Krajowa
Jednostki4 Pułk Piechoty Legionów
Główne wojny i bitwywojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa:
Grób Jana Bularskiego na Cmentarzu Partyzanckim w Kielcach (na drugim planie mogiły, zamordowanych wraz z nim – Eugeniusza Miernika i ppor. Jana Tomasza Jaskólskiego)

Jan Kapistran Bularski, ps. Komar (ur. 25 października 1889 w Porębie Mrzygłodzkiej[1], zm. 24 października 1943 na Słowiku) – polski lekarz internista, doktor wszech nauk medycznych, podpułkownik lekarz Wojska Polskiego, szef sanitarny Kielecko-Radomskiego Okręgu Armii Krajowej „Jodła”.

Życiorys

Pochodził z Poręby Mrzygłodzkiej, w mieście tym uczęszczał do szkoły powszechnej. W 1912 roku zdał maturę w gimnazjum męskim w Zawierciu[1]. Następnie rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim, jednak musiał je przerwać z powodu wybuchu I wojny światowej. Dyplom lekarski uzyskał ostatecznie w 1917[2]. Później przeprowadził się do Kielc, gdzie zamieszkał w domu przy ul. Kapitulnej[3].

W 1918 roku wstąpił do wojska, następnie został młodszym lekarzem 4 pułku piechoty Legionów. W stopniu kapitana brał udział w wojnie z bolszewikami. W 1922 roku otrzymał dyplom doktora wszech nauk medycznych. W tym samym roku został zweryfikowany do stopnia kapitana w korpusie oficerów zawodowych lekarzy ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. W 1924 roku służył w 10 baonie sanitarnym z przydziałem jako lekarz w Szpitalu Rejonowym w Kielcach[4]. Później, już jako major, ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku, został lekarzem macierzystego pułku, naczelnym lekarzem kieleckiego garnizonu i komendantem Garnizonowej Izby Chorych przy ul. Sienkiewicza[5][6]. W dwudziestoleciu międzywojennym prowadził również prywatną praktykę[3]. Był lekarzem domowym Ubezpieczalni Społecznej w Kielcach[7].

Po rozpoczęciu II wojny światowej został komendantem szpitala polowego. Następnie znalazł się w niemieckiej niewoli, jednak, jako lekarz, został zwolniony. Następnie rozpoczął działalność konspiracyjną. W stopniu podpułkownika rozpoczął pracę na stanowisku szefa sanitarnego Kielecko-Radomskiego Okręgu AK „Jodła”[3]. W czasie okupacji pomagał rodzinom poległych osób, wysyłał paczki żywnościowe do pozostających w niewoli żołnierzy, rozprowadzał zrzuty lotnicze, zajmował się również przygotowaniem służby zdrowia na wypadek Akcji „Burza”[8]. Ponadto w jego mieszkaniu odbywało się tajne nauczanie[9].

15 października 1943 roku został aresztowany wraz z żoną i córką przez Gestapo; trafił do kieleckiego więzienia[1]. 24 października, wraz z dziewięcioma innymi osobami, został rozstrzelany przez Niemców na Słowiku. Pośmiertnie został awansowany na stopień pułkownika. Dwa lata później jego ciało ekshumowano i przeniesiono na Cmentarz Partyzancki w Kielcach[3].

Na Słowiku (obecnie część Kielc), po zachodniej stronie ul. Krakowskiej, znajduje się pomnik upamiętniający dziesięciu Polaków, w tym Jana Bularskiego, rozstrzelanych przez Niemców. W lutym 2008 roku Rada Miasta Kielce podjęła decyzję o nazwaniu jego imieniem skweru znajdującego się w centrum miasta, po wschodniej stronie ul. Stanisława Staszica. 24 października 2009 odsłonięto na murze dawnego pałacu biskupiego, od strony ul. Kapitulnej, gdzie znajdował się dom, w którym mieszkał, poświęconą mu tablicę[3].

Przypisy

  1. a b c Jan Bularski (1889–1943) (pol.). mbpporeba.pl. [dostęp 2012-09-24].
  2. Stanisław Konopka, Rocznik Lekarski ..., s. 340 jako datę uzyskania dyplomu podał 1918 r.
  3. a b c d e C. Jastrzębski, K. Otwinowski, M. Otwinowska: Miejsca pamięci narodowej w Kielcach. Kielce: Muzeum Historii Kielce, 2010, s. 198–200. ISBN 978-83-930068-9-2.
  4. Rocznik Oficerski 1924 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1924, s. 1012, 1073, 1083.
  5. Rocznik Oficerski 1928 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1928, s. 713, 731.
  6. Rocznik Oficerski 1932 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1932, s. 325, 534.
  7. Stanisław Konopka, Rocznik Lekarski ..., s. 339.
  8. Kielce: odsłonięto tablicę ku czci płk. dr. Jana Bularskiego (pol.). ekai.pl. [dostęp 2012-09-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
  9. A. Massalski, S. Meducki: Kielce w latach okupacji hitlerowskiej 1939–1945. Wrocław: Ossolineum, 1986, s. 232. ISBN 83-04-01865-9.

Bibliografia

  • Roczniki oficerskie 1923, 1924, 1928 i 1932.
  • Stanisław Konopka, Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na 1936 rok, Biuro Propagandy Polskiej Medycyny przy Naczelnej Izbie Lekarskiej, Warszawa 1936.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

PL Epolet pplk.svg
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Grób płk. dr Jana Bularskiego "Komara".jpg
Autor: Nonander, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób płk. dr Jana Bularskiego "Komara" (1889-1943) na Cmentarzu Partyzanckim w Kielcach
Płk. dr Jan Bularski "Komar".jpg
Płk. dr Jan Bularski (1889-1943)