Jan Kanty Szwedkowski

Jan Kanty Szwedkowski
Data i miejsce urodzenia

1799 lub 1809
Powidz

Zawód, zajęcie

malarz portrecista

Hołd carów Szujskich, Jan Kanty Szwedkowski

Jan Kanty Szwedkowski (ur. 1799[1] lub 1809[2] w Powidzu Księstwo Poznańskie) – portrecista i twórca malarstwa historycznego.

20 IX 1823 rozpoczął studia na Wydziale Nauk i Sztuk Pięknych (sekcja Sztuki Piękne) Uniwersytetu Warszawskiego. Podczas rejestracji podał, że rodzice mieszkają w Tuliszkowie (obw. koniński). Dokument rejestracyjny wskazuje przybliżoną datę narodzin Szwedkowskiego na rok 1799. Na Wydziale Nauk i Sztuk Pięknych Jan Kanty Szwedkowski studiował w latach 1823–28. Ostatni rok jego studiów to również rok, w którym miała miejsce wystawa roczna uwieczniona na obrazie Wystawa sztuk pięknych w Warszawie w 1828 roku. Choć wiadomo, że Szwedkowski był portrecistą brak materiału porównawczego do zidentyfikowania na wspomnianym obrazie jego dzieł.

Szwedkowski uczestniczył w powstaniu listopadowym w stopniu podporucznika. Po roku 1831 znalazł się na emigracji we Francji, studiował w Paryżu, gdzie jego nauczycielem był Antoine-Jean Gros. Szwedkowski dołączył do stosunkowo licznego grona polskich malarzy uczęszczających na lekcje Grosa[3]. Po powstaniu listopadowym byli to między innymi Teofil Bąkowski, Karol Malankiewicz, Józef Maiński, Fabian Sarnecki, Karol Szmidt-Kowalewski. Szwedkowski utrzymywał się z malarstwa, wystawiał obrazy w Paryżu (1837 i 1846) i w Dijon (1837).

W czasie emigracji był zaangażowany politycznie. Bogdan Jański w swoim dzienniku z lat 1830-1839 opisując uczestnictwo w pogrzebie republikańskiego generała Maksymiliana Lamarque'a, wspomina "Szweda" utożamianego z osobą Szwedkowskiego:[4]

Lekcja. Idę na pogrzeb (idę z Kazimirskim, Bolesławem Gurowskim, Puławskim, Szwedem, Wodzińskim), deszcz, błoto.

Szwedkowski był sygnatariuszem oświadczenia napisanego przeciwko Adamowi Czartoryskiemu przez środowisko emigracyjne szlachty polskiej w roku 1834.[5]Należał też do Towarzystwa Demokratycznego Polskiego i był sygnatariuszem jego manifestu z roku 1836.

Portret kobiety, Jan Kanty Szwedkowski

Spośród niewielu zachowanych obrazów jedynymi z bardziej znanych są Portret kobiety z 1839 roku i Hołd carów Szujskich z 1837. W źródłach pojawia się także opis studium olejnego grupy Laokoona i rysunki „Apollo Belwederski" i „Gladiator". Szwedkowski, choć posiadał słabszy warsztat malarski, przez niektóre źródła wymieniany jest obok takich nazwisk jak: Wojciech Stattler, Aleksander Kotsis, Andrzej Grabowski, Artur Grottger, Maurycy Gottlieb, a tematyka jego twórczości koresponduje z wydarzeniami, które w późniejszym okresie przedstawiał Jan Matejko. Twórczość Szwedkowskiego mogła być znana Matejce. Dzieje porozbiorowe narodu polskiego ilustrowane w których wspomniany jest Szwedkowski ilustrowane były właśnie przez Jana Matejkę.


Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Studenci UW 1808-1831 - osoby w naszej genealogii, Sejm-Wielki.pl [dostęp 2019-11-25].
  2. ↑ Janusz Wałek, Dzieje Polski w malarstwie i poezji, Wydawn. Interpress, 1987, ISBN 978-83-223-2114-0 [dostęp 2019-11-25] (pol.).
  3. ↑ Barbara Konarska, Polskie Drogi Emigracyjne: Emigranci Polscy Na Studiach We Francji W Latach 1832-1848, Państwowe wydawnictwo naukowe, 1986, ISBN 978-83-01-06607-9 [dostęp 2019-11-25] (pol.).
  4. ↑ Bogdan Jański, Dziennik 1830-1839 (w opracowaniu Andrzeja Jastrzębskiego) str.169, Zgromadzenie Zmartwychwstania P.N.J.Chr. [dostęp 2020-01-25] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-29] (pol.).
  5. ↑ Akt z roku 1834 przeciw Adamowi Czartoryskiemu wyobrazicielowi systemu Polskiej Arystokracyi, 1839 [dostęp 2019-11-25] (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie