Jan Karol Woyna

Jan Karol Woyna

Trąby herb Woynów
Data i miejsce urodzenia	1665 Jasienica Solna
Data i miejsce śmierci	1693 Gdańsk
Zawód, zajęcie	filolog

Jan Karol Woyna herbu Trąby (ur. 6 stycznia 1665 r. w Jasienicy Solnej, zm. w 1693 r. w Gdańsku) – polski szlachcic, tłumacz, wydawca i językoznawca, leksykograf, filolog, pedagog.

Urodził się w rodzinie szlacheckiej Woynów herbu Trąby w Jasienicy Solnej na Rusi (gmina Dereżyce). Wyjechał na studia w Królewcu, potem podróżował do Niemiec i Włoch, gdzie doskonale opanował obce języki.

Gdy został nauczycielem języka polskiego w Gdańsku, zauważył brak podręczników do gramatyki dla obcokrajowców, szczególnie dla Włochów i Niemców. Napisał polskie gramatyki po łacinie (Gdańsk 1690) i po niemiecku (Gdańsk 1693). W gramatyce łacińskiej umieścił słownik 300 wyrazów, korzystając z Thaesaurusa Grzegorza Knapskiego (ok. 1564-1639), Adagia Polonica (1632 r.), które uznał za „vocabula polonicae barbara, obsoleta et inusitata” (1665-1693).

W 1746 r. został wydany jego podręcznik do nauki języka polskiego po niemiecku, składający się z czterech części: w pierwszej znajduje się Onomasticum, czyli słownik wyrazów polskich i niemieckich, uporządkowanych według części mowy, w drugiej gramatyka języka polskiego, w trzeciej polskie i niemieckie przysłowia, a w czwartej rozmówki polsko-niemieckie.

Bibliografia

• Słownik języka polskiego XVII i I połowy XVIII wieku.
• Słownik Encyklopedyczny. Język polski, Wydawnictwo Europa, 1999, ISBN 83-87977-20-9.
• E. Kotarski, Woyna Jan Karol, [na stronie:] www.gedanopedia.pl (dostęp: 20 IX 2019 r.).

Linki zewnętrzne

• Publikacje Jana Karola Woyny w bibliotece Polona