Jan Maciej Jasielski

Jan Maciej Jasielski

jako chorąży w 1916 (stoi) z Tadeuszem Graffem
kapitan
Data i miejsce urodzenia	3 stycznia 1894 Płotycz
Data i miejsce śmierci	18 listopada 1964 Quilmes
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	III Brygada Legionów Polskich 11 Batalion Saperów Kolejowych
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Późniejsza praca	naczelnik warsztatów PKP
Odznaczenia

Jan Maciej Jasielski (ur. 3 stycznia 1894 w Płotyczy, zm. 18 listopada 1964 w Quilmes) – kapitan Wojska Polskiego.

Życiorys

Był synem Jana Mieczysława Jasielskiego (oficjalisty prywatnego i urzędnika rady powiatowej przemyskiej) oraz Tekli z domu Krawczyk. Posiadał starsze rodzeństwo – brata Roberta Tadeusza (ur. 1891) i siostrę Marię. Ojciec osierocił go, gdy Jan Maciej miał 3 miesiące. Wychowywało go rodzeństwo ojca – brat Roman Jasielski (księgarz w Stanisławowie) i siostra Anna Jasielska (nauczycielka w Stanisławowie). Utrzymywał również kontakt z matką, która wyszła powtórnie za mąż za Piotra Czopkowskiego – restauratora w Stryju i z przyrodnim bratem – Romanem Czopkowskim.

Jan Maciej uczęszczał do szkół w Stanisławowie, Lwowie i Sanoku. W 1914 rozpoczął studia inżynierskie w Mittweidzie (Niemcy) k. Chemnitz. Ze względu na wybuch I wojny światowej i wojnę polsko-bolszewicką studia ukończył w 1920.

W okresie I wojny służył w Legionach w 3 pułku piechoty II Brygady Legionów i 4 pułku piechoty (III Brygada Legionów Polskich).

W czasie walk został ranny w rękę. Od 1 marca do 1 maja 1916 uczył się w Szkole Chorążych. Na stopień chorążego piechoty został mianowany ze starszeństwem z 1 maja 1916^[1]. 6 lipca 1916 pod Wołczeckiem dostał się do rosyjskiej niewoli^[2]. W niewoli (w Nikołajewsku) spotkał się ze swoim bratem. Robert Tadeusz, prawnik, był podporucznikiem rezerwy c. i k. Pułku Piechoty Nr 58 ze Stanisławowa^[3]. W 1918 obaj uciekli z niewoli i po powrocie do kraju zostali przyjęci do Wojska Polskiego.

19 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich. Był wówczas oficerem 3 Pułku Piechoty Legionów^[4]. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Generalnego Lublin, a jego oddziałem macierzystym był 45 Pułk Piechoty^[5]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 749. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty^[6][7]. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 48 Pułk Piechoty w Stanisławowie^[8][9]. W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Stanisławów. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VI. Był wówczas w grupie oficerów „reklamowanych na 12 miesięcy”^[10].

Po demobilizacji rozpoczął pracę w Kopalniach Nafty w Bitkowie, a następnie w Warsztatach Kolejowych PKP w Stanisławowie. Był zastępcą naczelnika, a później naczelnikiem warsztatów. Działał w Klubie Sportowym „Rewera” w Stanisławowie, w Lidze Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. Był również ławnikiem miejskim. Jako ławnik brał udział w Koronacji Cudownego Wizerunku Najświętszej Marii Panny Łaskawej w kościele ormiańskim w Stanisławowie w dniu 30 maja 1937 roku, którą to koronację prowadzili kardynał August Hlond prymas Polski oraz arcybiskup dr Józef Teodorowicz, metropolita Ormiański. Tak w wydanej w Stanisławowie w 1938 r. książce „Wspomnienie Koronacji Cudownego Wizerunku Najświętszej Marii Panny Łaskawej w kościele ormiańskim w Stanisławowie dnia 30 maja 1937 roku” Jana Macieja Jasielskiego wspomina dominikanin o. Konstany Maria Żukiewicz „...Orszak biskupi przeszedł do salonu recepcyjnego (Ratusza), gdzie w imieniu chorego Wiceprezydent miasta mgra Kotlarczuka przywitał Go ławnik miejski J. Jasielski,...”. W 1939 po zajęciu Stanisławowa przez Rosjan, został aresztowany przez NKWD i zesłany na roboty na Ural^[11]. Został „zwolniony” do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR.

Służbę w stopniu kapitana rozpoczął w miejscowości Tockoje w październiku 1941. Służył w 11 batalionie saperów kolejowych w Rosji, Iraku, Iranie, Palestynie, Egipcie, Włoszech, Anglii i Szkocji. Otrzymał Odznakę Honorową Baonu nr 6/48. Wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. 10 czerwca 1947 został zdemobilizowany.

W tym czasie mieszkał w Szkocji, w Strowan House niedaleko Crieff, hrabstwo Perth. Działał w Towarzystwie Polsko-Szkockim, Związku Kolejarzy Polskich i Stowarzyszeniu Polskich Kombatantów. W 1949 roku wyjechał do Argentyny. Pracował w zakładach Metalroca S.A. Mieszkał w Llavallol koło Buenos Aires. Po jego śmierci przyjaciele Jana Macieja Jasielskiego zamieścili w nekrologach informację o tym, że był odznaczony krzyżem Virtuti Militari. Rodzina w kraju nie zna tego faktu.

Jan Maciej Jasielski spoczął na cmentarzu w Quilmes. W 1970 roku, powracający z emigracji do Polski, przyjaciele Jana Macieja Jasielskiego – Maria i Wincenty Kwiatkowscy – przywieźli urnę z jego prochami i przekazali córce Helenie. Ostatecznie Jan Maciej Jasielski spoczął na Cmentarzu Junikowskim w Poznaniu (pole 6-3-26)^[12]. W 1987 spoczęła tam również Jego żona Kamilla, a w 1999 roku zięć Ryszard Jan Harajda. 25 kwietnia 2011 roku spoczęła tam również córka Helena Harajda z d. Jasielska.

Życie prywatne

W 1920 w Lublinie wstąpił w związek małżeński z Kamillą Niemcówną (nauczycielką), córką Jana Niemca i Heleny z domu Małaniak. W Lublinie, w 1921 roku urodziła się ich jedyna córka Helena Anna Jasielska po mężu Harajda – profesor nadzwyczajny – fizyk akustyk, związana z Uniwersytetem im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Wyższą Szkołą Rolniczą w Poznaniu, Wyższą Szkołą Pedagogiczną w Zielonej Górze i Akademią Muzyczną w Poznaniu.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Niepodległości – 2 sierpnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[13]
• Krzyż Walecznych trzykrotnie, po raz 1 i 2 „za czyny orężne w czasie bojów Legionów Polskich”^[14]
• Srebrny Krzyż Zasługi – 19 marca 1931 „za zasługi na polu wychowania fizycznego i rozwoju sportu”^[15]
• Brązowa Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej III stopnia^[16]
• Państwowa Odznaka Sportowa

Przypisy

Bibliografia

• VII Lista strat Legionów Polskich. Piotrków: Centralny Urząd Ewidencyjny Legionów Polskich przy Departamencie Wojskowym NKN, 1916-10-01.
• Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
• Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.)
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• Życie Jana Macieja Jasielskiego zostało opisane w książce pod tym tytułem autorstwa wnuka: Jan Harajda Poznań 2004 r. – nakład 100 egz. wydanie na CD bezpłatne i znajduje się m.in.: w Biblioteka Narodowa Warszawa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wrocław (sygn. DE-1318,DE-1319,DE-1320,DE-1321, ident. OP-000524) i Biblioteka Raczyńskich Poznań.
• Stanisław Czerep, II Brygada Legionów Polskich Wydawnictwo Bellona Warszawa 1991.
• Wiktor Krzysztof Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914–1917 Słownik Biograficzny tom II – Wydawnictwo Barwa i Broń – Warszawa 2006.
• Kamil Barański, Przeminęli Zagończycy, Chliborobi, Chasydzi ... Wydawnictwo Panda Press – Londynie w 1988.
• Piętnastolecie L.O.P.P., Zarząd Główny Ligi Obrony Przeciwpowietrznej i Przeciwgazowej – Warszawa 1938.
• Jan Harajda – Jasielscy z Kresów – wydanie własne, Poznań 2005.

Dokumenty i zdjęcia Jana Macieja Jasielskiego znajdują się w Ossolineum we Wrocławiu, w Dziale Rękopisów, w Księdze przychodów pod nr akc. 117/2005.