Jan Mikrut (działacz ludowy)

Jan Mikrut (ur. 17 grudnia 1905 w Wiewiórce, zm. 24 września 1991 tamże) – polski działacz ruchu ludowego, samorządowiec, rolnik[1].

Życiorys

Swoją działalność społeczną rozpoczął w latach 1919-22 będąc członkiem Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej. Pierwsze kroki w szeregach ruchu ludowego stawiał około 1923 r. w Małopolskim Związku Młodzieży działającym przy Małopolskim Towarzystwie Rolniczym. Po zamachu majowym, gdy w organizacji tej w coraz większym stopniu zaczęli przeważać zwolennicy sanacji, buntując się tej ewolucji wraz z liczną grupą osób przechodzi do Związku Młodzieży Wiejskiej RP "Wici".[2]

W 1930 r. ukończył dwuletnią Państwową Szkołę Rolniczą w Pilźnie, w latach 1929-34 członek Zarządu Powiatowego Związku Młodzieży Wiejskiej RP w Dębicy. W 1931 r. wstąpił do Stronnictwa Ludowego. W 1933 r. za udział w rozruchach chłopskich w powiecie ropczyckim aresztowany przez władze sanacyjne i 2 miesiące przetrzymywany w areszcie w Tarnowie. Współorganizator wielkiego strajku chłopskiego 1937 r. na Rzeszowszczyźnie, ponownie więziony przez 11 miesięcy w Radomyślu Wielkim i Tarnowie[1].

Po wybuchu II wojny światowej, późną jesienią 1939 r. włączył się w nurt pracy konspiracyjnej, by w marcu 1940 r. stanąć na czele konspiracyjnej trójki powiatowej "Rocha" jako jej "Nadleśniczy". W konspiracji przybrał pseudonim "Jawor". Tę rolę pełnił do jesieni 1944 r. tj. do chwili wyzwolenia części powiatu dębickiego po linię Wisłoki[2].

Sprawując polityczne kierownictwo ludowej konspiracji bardzo blisko współpracował z Okręgowym Kierownictwem Ruchu Ludowego w Krakowie oraz delegatem na powiat dębicki - Franciszkiem Stachnikiem i całą czołówką dębickiego ludowego podziemia. Miał spory udział w utworzeniu w "Nadleśnictwie" Nr 17 (kryptonim powiatu dębickiego): Chłostry, Ludowego Związku Kobiet, Batalionów Chłopskich i Ludowej Straży Bezpieczeństwa oraz "Młodego Lasu" - konspiracyjnej młodzieżówki ludowej. Także za jego sprawą, cały powiat pokrył się siecią konspiracyjnych trójek gminnych i gromadzkich.[2]

W okresie okupacji hitlerowskiej wchodził w skład Powiatowego Kierownictwa Ruchu Ludowego w Dębicy[1].

Po wyzwoleniu podjął odbudowę komórek Stronnictwa Ludowego w powiecie dębickim. Był wójtem gminy Straszęcin (1945-47)[1]. Za działalność na rzecz ruchu ludowego represjonowany przez komunistyczne władze i aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa 7 listopada 1947 r.[3]

Po rozłamie ruchu ludowego przeszedł do Polskiego Stronnictwa Ludowego. W 1945-46 wchodził w skład ZP PSL w Dębicy i Wojewódzkiego Zarządu PSL w Rzeszowie. W 1947 współorganizator Lewicy PSL w woj. rzeszowskim, a następnie członek Prezydium Zarządu Wojewódzkiego odrodzonego PSL w Rzeszowie i kierownik jego Wydziału Ekonomiczno-Rolnego. W latach 1948-49 członek Rady Naczelnej odrodzonego PSL. Od 1949 r. pracował jako instruktor Wojewódzkiego Komitetu Wykonawczego Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego w Rzeszowie. W 1952 r. zrezygnował z tej funkcji i osiadł na własnym gospodarstwie[1].

Wieloletni radny Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie[1].

Odznaczenia i medale

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Józef Dancygier, Słownik biograficzny działaczy ruchu ludowego : makieta, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1989, ISBN 83-205-4045-3, OCLC 830080061 [dostęp 2022-11-07].
  2. ↑ a b c Wieści - pismo tygodniowe PSL Nr 40/1992 (1891), Jan Hebda
  3. ↑ Akta IPN - sygn. IPN-Rz-50/4
  4. ↑ a b c d e f g Walerian Mikrut, Wspomnienia o Ojcu

Bibliografia

  • Dancygier Józef, Abramczyk Józef, Słownik biograficzny działaczy ruchu ludowego : makieta, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1989