Jan Morawski (jezuita)

Jan Morawski
Ilustracja
Portret z łacińską inskrypcją: Dwa świeczniki jaśniejące przed Panem - [pochowanych] w grobie ojców Towarzystwa Jezusowego w Poznaniu. Wielebny ojciec Kasper Drużbicki przez śmierć niezepsuty, wielebny ojciec Jan Morawski za życia całkowicie nienaruszony
Herb duchownego
Kraj działania

I Rzeczpospolita

Data urodzenia

29 grudnia 1633

Data i miejsce śmierci

24 czerwca 1700
Poznań

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Jan Morawski herbu Dąbrowa (ur. 29 grudnia 1633, zm. 24 czerwca 1700 w Poznaniu) – jezuita, kaznodzieja, pisarz teologiczny, nauczyciel.

Życie

Pochodził z podlaskiej szlachty; jego rodzicami prawdopodobnie byli Marcin Morawski i Katarzyna z Godlewskich[1].

Do nowicjatu jezuitów wstąpił w 1651 roku. Po ukończeniu studiów został wyświęcony na prezbitera. Początkowo pracował w zakonnym kolegium w Kaliszu, gdzie w latach 1653–1655 uczył gramatyki. W kolejnych latach aż do 1659 roku studiował w Rzymie. Po powrocie został skierowany do kolegium zakonnego Jarosławiu, w którym pełnił funkcję rektora[1]. Niedługo potem, w 1660 roku został przeniesiony ponownie do kolegium w Kaliszu, gdzie wykładał liczne przedmioty: etykę, matematykę, filozofię, logikę, fizykę, teologię dogmatyczną i konwersję moralną; ponadto przez 2 lata jako prefekt nadzorował wszystkie kaliskie szkoły[1]. Następnie przeniesiony został do kolegium w Poznaniu na wykładowcę teologii, którym był w latach 1664–1678. Następnie na krótko w latach 1678–1680 został ponownie rektorem w Jarosławiu, po czym wrócił do Poznania na poprzednie stanowisko; pod koniec swojego tam pobytu był prefektem studiów wyższych[1]. Od 1682 roku był kierownikiem studiów w kolegium Św. Piotra w Krakowie, a następnie rektorem nowicjatu. Ostatnim jego miejscem pobytu było kolegium w Poznaniu, dokąd przybył pod koniec 1689 roku. Do roku 1696 był jego rektorem, po czym zrezygnował i pozostał jedynie spowiednikiem kolegium[1].

Równolegle do pracy nauczycielskiej w kolejnych kolegiach Jan Morawski publikował liczne dzieła teologiczne w języku łacińskim i polskim. Dzięki tej działalności został zauważony przez króla Jana III Sobieskiego, co zaowocowało licznymi powołaniami do prowadzenia dysput z innowiercami. Był także deputatem prowincji polskiej jezuitów na XIII kongregację generalną w Rzymie w 1687 roku. Dzięki zdobytemu zaufaniu generała Tirso Gonzáleza otrzymał w 1688 roku zadanie napisania raportu o stanie polskiej prowincji zakonu[1].

Dzieła

Napisał około 30 pism teologicznych w języku polskim i łacińskim, między innymi:

  • Totius phihsophiae principia [...] de ente in communi (Poznań 1666)[1]
  • Palaestra christianae pietatis[2] (Poznań 1669)[1]
  • Quaestiones de Verbo Incarnato et de ejusdem admirabili Matre Virgine[3] (Poznań 1671)
  • Quaestiones de Deo uno et trino (Poznań 1674)
  • Quaestiones theologicae selectae ad totam Summam divi Thomae Aquinatis[4] (Kalisz 1681)
  • Scintillae divini amoris (Kraków 1684)[1]
  • Sancta Romana Ecclesia (Poznań 1690)[1]
  • Duchowna theologia abo Kościół Ducha Świętego to jest człowiek doskonały[5] (Poznań 1695)[1]
  • szereg popularnych modlitewników i rozmyślań religijnych

Książki te miały XVII i XVIII w. wiele kolejnych wydań, nawet do kilkunastu. Kasper Niesiecki opisał go słowami „Filozoficznych i teologicznych nauk wielka ozdoba i zaszczyt; w których tak celował, że innych zdania za sobą ciągnął[6].

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

  • Karol Estreicher: Bibliografia polska. T. 22. Kraków: Akademia Umiejętności, 1908, s. 551-557.
  • Ludwik Grzebień (red.): Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy. 1564-1995. Kraków: Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego, 1996.
  • Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski (red.): Wielkopolski słownik biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 495. ISBN 83-01-02722-3.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Drużbicki Morawski.jpg
Portret z łacińską inksrypcją: Dwa świeczniki jaśniejące przed Panem - [pochowanych] w grobie ojców Towarzystwa Jezusowego w Poznaniu. Wielebny ojciec Kasper Drużbicki, przez śmierć niezepsuty; wielebny ojciec Jan Morawski, za życia całkowicie nienaruszony.