Jan Serafin (cichociemny)

Jan Serafin
Czerchawa, Cherubin
Ilustracja
kapitan piechoty kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia30 grudnia 1913
Czukiew
Data i miejsce śmierci20 maja 1944
Opatkowice
Przebieg służby
Lata służby1937–1944
Siły zbrojneOrzełek II RP.svg Wojsko Polskie II RP
Armia Francuska
Poland badge.jpg Polskie Siły Zbrojne
Jednostki14 pułk piechoty
Batalion Stołeczny
144 pułk piechoty rezerwowy
3 pułk Grenadierów Śląskich
69 pułk strzelców kolejowych (francuski)
1 Samodzielna Brygada Spadochronowa
Stanowiskadowódca plutonu
dowódca kompanii
Główne wojny i bitwyII wojna światowa
Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920-1941, czterokrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami
Award-star-gold-3d.png
Krzyż Wojenny 1914-1918 ze złotą gwiazdą (Francja)
Szkolenie strzeleckie cichociemnych. Z pistoletem maszynowym sten por. „Czerchawa” – Jan Serafin, w głębi pchor. „Topola” – Otton Wiszniewski.
Tablica w kościele św. Jacka w Warszawie, upamiętniająca poległych cichociemnych, w tym Jana Serafina.

Jan Serafin pseud.: Czerchawa, Cherubin (ur. 30 grudnia 1913 w Czukwi, zm. 20 maja 1944 w Opatkowicach) – podporucznik piechoty Wojska Polskiego, kapitan dyplomowany Polskich Sił Zbrojnych i Armii Krajowej, cichociemny.

Życiorys

Jan Serafin urodził się w Czukwi (powiat samborski) jako syn Michała i Barbary z domu Ciupek. Jego ojciec był kowalem. W 1925 ukończył szkołę powszechną w Czukwi, a następnie kształcił się w II Państwowym Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Samborze[1]. W szkole był wójtem klasy VIII, prezesem zarządu samorządu uczniowskiego (z jego inicjatywy podjęto akcję zbierania używanych ubrań i butów na cele potrzebujących), skarbnikiem czytelni uczniowskiej, należał także do sekcji historycznej [2]. Maturę zdał w 1934 roku[3].

Kontynuował naukę w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Różanie (od września 1934 r.), a następnie (od października 1935 r.) w Szkole Podchorążych Piechoty w Komorowie koło Ostrowi Mazowieckiej[3]. Szkołę tę ukończył w 1937 roku i promowany został do stopnia podporucznika w korpusie oficerów piechoty, ze starszeństwem z dniem 1 października 1937 roku oraz 48. lokatą[4]. Otrzymał przydział do 14 pułku piechoty z Włocławka. W dniu 16 marca 1938 roku pełnił funkcję dowódcy plutonu w 7 kompanii strzeleckiej (dowodzonej przez por. Mieczysława Zimnala) w III batalionie 14 pp[5]. Na dzień 23 marca 1939 roku dowodził plutonem w 6 kompanii strzeleckiej w II batalionie 14 pp[6] i zajmował nadal 48. lokatę wśród podporuczników korpusu piechoty w swoim starszeństwie[7]. Rozkazem organizacyjnym Nr 3 z dnia 26 maja 1939 roku, podpisanym przez pełniącego obowiązki dowódcy 14 pułku piechoty ppłk. Władysława Dzióbka, ppor. Jan Serafin wyznaczony został ponownie dowódcą plutonu w 6 kompanii strzeleckiej 14 pułku piechoty (etatowym dowódcą kompanii był wówczas kpt. Michał Naziembło, w zastępstwie dowodził nią w tym okresie por. Edward Dorszewski, a dowódcą II batalionu był mjr Jan Łobza)[8]. W dniu 4 czerwca 1939 roku podporucznik Jan Serafin, wraz z delegacją 14 pp, uczestniczył w Lipnie w uroczystości wręczenia przez społeczeństwo darów na Fundusz Obrony Narodowej[9]. W międzyczasie, w okresie od października 1938 roku do marca 1939 r., ppor. Jan Serafin pełnił służbę w warszawskim Batalionie Stołecznym[3][a].

II wojna światowa

We wrześniu 1939 roku walczył w szeregach 144 pułku piechoty rezerwowego, w którym dowodził plutonem, a następnie kompanią. Brał udział w walkach z Niemcami pod Kutnem, Łowiczem, Żyrardowem, Modlinem, Mińskiem Mazowieckim i Starą Miłosną, gdzie został ranny w twarz. Następnie uczestniczył w obronie Warszawy. Po kapitulacji stolicy wyjechał do Lwowa, gdzie do 10 października 1939 roku ukrywał się przed sowieckimi służbami. W nocy z 19 na 20 października przekroczył granicę polsko-węgierską pod Jabłonicą. Na Węgrzech został internowany i przetrzymywany był w Egerze, skąd uciekł w dniu 21 listopada 1939 roku. W drugiej połowie listopada próbował bez powodzenia przekroczyć granicę z Jugosławią. Dopiero po otrzymaniu w Budapeszcie paszportu, przez Jugosławię i Włochy, dotarł w dniu 8 grudnia 1939 r. do Francji[11][b].

Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych i został skierowany do Camp de Coëtquidan, gdzie ukończył kurs oficerski (w dniach od 1 do 31 marca 1940 roku). Następnie został mianowany dowódcą II plutonu w 2 kompanii I batalionu 3 pułku Grenadierów Śląskich 1 Dywizji Grenadierów[12]. W okresie od 15 maja do 10 czerwca 1940 r. przebywał w Marsylii na kursie miotaczy płomieni przy 4 Armii Francuskiej, a po jego ukończeniu został przydzielony do francuskiego 69 pułku strzelców kolejowych. Brał udział w bitwach o Charmes i pod Morville, a po rozbiciu pułku dostał się w dniu 23 czerwca 1940 r. do niewoli niemieckiej, z której zbiegł w dniu 23 lipca tegoż roku. Przedostał się do nieokupowanej Francji (w dniu 1 sierpnia 1940 r. stawił się w obozie wojskowym Camp de Carpiagne). Tam objął (z dniem 20 listopada 1940 r.) stanowisko dowódcy byłej polskiej kompanii roboczej przyłączonej do jednostki francuskiej. W maju 1941 roku Jan Serafin służył w Polskiej Misji Wojskowej[c] oraz na placówce wywiadowczej w Marsylii[d]. W dniu 1 sierpnia 1941 roku stanął na czele grupy przerzutowej, z którą przedostał się do Hiszpanii. Dotarł do Barcelony, potem do Madrytu (w dniu 1 września 1941 r.), a na początku października przekroczył granicę z Portugalią[e]. Do Gibraltaru wyruszył drogą morska w dniu 1 grudnia 1941 r., a w dniu 5 stycznia 1942 roku na pokładzie transatlantyku m/s Batory przybył do Wielkiej Brytanii[13].

Z dniem 27 stycznia 1942 r. został przydzielony do I Oficerskiego Baonu Szkolnego, a następnie (z dniem 28 stycznia 1942 r.) odkomenderowany do Centrum Wyszkolenia Piechoty, w którym ukończył ośmiotygodniowy kurs dowódców kompanii w szkockim Dunfermline. W okresie od dnia 3 lipca do 28 października tegoż roku odbywał staż w oddziałach brytyjskich.

Cichociemny

Zgłosił się do służby w okupowanym kraju. Z dniem 29 października 1942 roku przeniesiono go do dyspozycji Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza, gdzie ukończył szkolenie w zakresie dywersji. Po zdaniu egzaminu wstępnego (odbył się on w dniu 1 marca 1943 roku, w okresie od 4 kwietnia do 18 czerwca 1943 roku przebywał na kursie przygotowawczym do Wyższej Szkoły Wojennej, a z dniem 10 lipca 1943 roku (po odbyciu stażu w jednostce liniowej) został słuchaczem III kursu na obczyźnie tejże szkoły. Po ukończeniu kursu (kurs przeprowadzony został w szkockiej miejscowości Eddleston i zakończył się w dniu 18 grudnia 1943 roku) uzyskał tytuł oficera dyplomowanego. Odbył praktykę sztabową i 19 stycznia 1944 roku został zaprzysiężony w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Następnie przeniesiono go do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi we Włoszech[13].

Zrzutu dokonano w nocy z 19 na 20 maja 1944 roku w operacji lotniczej „Weller 18” dowodzonej przez kpt. naw. Kazimierza Wünsche z samolotu Liberator BZ-965 „S” (1586 Eskadra PAF), na placówkę odbiorczą „Jaśmin” w rejonie wsi Opatkowice (Powiat puławski). Razem z nim skoczyli: por. Rudolf Dziadosz ps. Zasaniec, kpt. dypl. Ludwik Fortuna ps. Siła, st. sierż. Aleksander Lewandowski ps Wiechlina, ppor. Zdzisław Winiarski ps. Przemytnik oraz kurier Delegatury Rządu na Kraj strz. Franciszek Klima ps. Oszczep.

Kapitan dypl. cc Jan Serafin zginął śmiercią spadochroniarza na skutek nierozwinięcia się spadochronu. Został pochowany na cmentarzu w Wysokim Kole pod nazwiskiem Józef Czerchała[13].

Miał angielską narzeczoną Christine Hoon (1912–2002), która służyła w bazie we Włoszech, w żeńskim korpusie brytyjskim FANY. Christine wyszła za polskiego lotnika Adama Kolczyńskiego (1915–1971), a w 1990 roku odwiedziła grób Jana w Wysokim Kole. Jej syn, wychowany w Afryce Południowej i Wielkiej Brytanii, przeprowadził się do Polski w 2004 roku.

Awanse

  • podporucznik – ze starszeństwem z dniem 15 października 1937 roku
  • porucznik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1943 roku
  • kapitan – ze starszeństwem z dniem 1 marca 1944 roku

Odznaczenia

Upamiętnienie

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę Pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych – spadochroniarzy z Anglii i Włoch, poległych za niepodległość Polski. Wśród wymienionych 110 poległych cichociemnych jest Jan Serafin.

Uwagi

  1. Podporucznik Jan Serafin pełnił służbę w VI zmianie Batalionu Stołecznego - był to tzw. Batalion Stołeczny Kujawsko-Pomorski, wystawiony przez D.O.K. Nr VIII. Żołnierze oddelegowani z 14 pułku piechoty, w sile plutonu (bowiem każdy pułk piechoty wystawiał dla zmiany Batalionu Stołecznego oddział w sile plutonu), weszli w skład 1 kompanii Batalionu Stołecznego, a ppor. Serafin jako oficer młodszy objął dowodzenie nad tym plutonem. Należąc do kadry wymiennej Batalionu Stołecznego był, na czas pełnionej w nim służby, przydzielony macierzyście do 36 pułku piechoty. VI zmiana Batalionu Stołecznego obejmowała okres od dnia 1 października 1938 r. do dnia 1 kwietnia 1939 roku, z tym że czas wymiany personalnej pomiędzy kolejnymi zmianami trwał 10 dni. Batalion Stołeczny Kujawsko-Pomorski asystował między innymi podczas wizyty ministra spraw zagranicznych III Rzeszy Niemieckiej - Joachima von Ribbentropa (styczeń 1939 r.) oraz w uroczystościach żałobnych ku czci papieża Piusa XI (luty 1939 roku).[10]
  2. Granicę węgiersko-jugosłowiańską przekroczył w miejscowości Bares.
  3. Polska Misja Wojskowa zajmowała się między innymi przerzutem Polaków do Wielkiej Brytanii przez Hiszpanię i Portugalię.
  4. W tym okresie mieszkał w tzw. Szpitalu Angielskim.
  5. Przybył wówczas do Lizbony, gdzie spotkał się z szefem Polskiej Misji Wojskowej płk. Fryderykiem Mally.

Przypisy

Bibliografia

  • Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 404. ISBN 83-211-0537-8.
  • Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, 1984, s. 225–226.
  • Zdzisław Ciesielski: Dzieje 14 Pułku Piechoty w latach 1918-1939. Toruń: Wyd. Adam Marszałek, 2008. ISBN 978-83-7441-937-6.
  • Henryk Barański, Tadeusz Kryska-Karski: Piechota 1939-1945. Zeszyt 2. Londyn: Polish Institute, 1970.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939: stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Księgarnia Akademicka Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
  • Krzysztof Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. Tom 2. Rzeszów: Wydawnictwo ABRES, 1996. ISBN 83-902499-5-2.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w wojsku polskim 1935 - 1939. Warszawa: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 978-83-7188-691-1.
  • Artur Szczepaniak: Batalion Stołeczny. Wielka księga piechoty polskiej 1918 - 1939. T. 32. Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2018. ISBN 978-83-7945-413-6.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Poland badge.jpg
Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
Award-star-gold-3d.png
Autor: Lestatdelc, Licencja: CC BY-SA 3.0
Illustration of a gold Award star ribbon device for military decorations
Croix de Guerre 1914-1918 ribbon.svg
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Croix de Guerre 1914-1918 (France)
PL Warsaw st Hyacinth church cichociemni commemorative plaque.JPG
Autor: Happa, Licencja: CC BY 3.0
Tablica poświęcona 108 poległym cichociemnym w lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie
Serafin Jan i Wiszniewski Otton.jpg
Szkolenie strzeleckie cichociemnych. Z pistoletem maszynowym sten por. "Czerchawa" - Jan Serafin, w w głębi pchor. "Topola" - Otton Wiszniewski.
Por. Jan Serafin.jpg
Autor: Szczur14pp, Licencja: CC BY-SA 4.0
Por. Jan Serafin - przetworzone zdjęcie z archiwum Mariana Ropejko
PL Epolet kpt.svg
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).
POL Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami (1942) BAR.svg
Baretka: Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami – II RP (1942).