Jan Wańkowicz

Jan Wańkowicz

podpułkownik saperów
Pełne imię i nazwisko	Jan Kazimierz Wańkowicz
Data i miejsce urodzenia	28 października 1895 Bircza
Data i miejsce śmierci	18 czerwca 1940 Thouars
Przebieg służby
Lata służby	1916–1940
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	1 Dywizja Litewsko-Białoruska 1 Pułk Inżynieryjny 2 Pułk Saperów 5 Pułk Saperów
Stanowiska	dowódca kompanii dowódca batalionu saperów zastępca dowódcy batalionu saperów kierownik referatu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka kampania wrześniowa
Odznaczenia

Jan Kazimierz Wańkowicz (ur. 16 października^?/ 28 października 1895 w Birczy^[1][2], zm. 18 czerwca 1940 w Thouars) – podpułkownik saperów Wojska Polskiego.

Życiorys

Jan Kazimierz Wańkowicz urodził się 28 października 1895 roku w Birczy, w powiecie bobrujskim ówczesnej guberni mińskiej. Pochodził ze szlacheckiej rodziny ziemiańskiej z Kresów. W 1914 roku, po ukończeniu szkoły średniej, rozpoczął studia na Ryskim Instytucie Politechnicznym w Rydze. W 1916 roku został powołany do Armii Imperium Rosyjskiego. W 1917 roku ukończył Oficerską Szkołę Inżynierii w Petersburgu. Po mianowaniu oficerem skierowano go na front do 6 pułku saperów. W styczniu 1918 roku przedostał się do I Korpusu Polskiego. Jako młodszy oficer w 3 pułku ułanów wziął udział w walkach z bolszewikami w obronie Bobrujska.

Pod koniec grudnia 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego i otrzymał przydział do 1 pułku inżynieryjnego z dniem 7 stycznia 1919 roku^[3]. Od początku do końca wojny z bolszewikami brał udział w walkach na froncie.

W styczniu 1920 roku skutecznie kierował rozbudową umocnień polowych. W maju 1920 roku przeszedł na tyły bolszewików w celu ustalenia ich sił i dyslokacji. W dniach 15–20 lipca 1920 roku sprawnie odbudował mosty na trasie Wołkowysk–Słonim^[4]. W latach 1920–1922 był zastępcą Szefa Inżynierii i Saperów oraz referentem organizacyjno-mobilizacyjnym w Departamencie V Ministerstwa Spraw Wojskowych.

W 1923 roku został wyznaczony na dowódcę batalionu w 2 pułku saperów. Stamtąd został przeniesiony w 1923 roku na dwa lata do pracy w Oddziale III Ministerstwa Spraw Wojskowych^[5]. 25 października 1926 roku, po ukończeniu kursu fortyfikacyjnego, został przydzielony do Biura Ogólno-Organizacyjnego Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie^[6]. 7 grudnia 1926 roku został przeniesiony do 1 pułku saperów na stanowisko dowódcy batalionu^[7]. W 1927 roku powrócił do Departamentu V Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko kierownika referatu i zastępcę szefa wydziału organizacyjnego^[4]. 5 listopada 1928 roku otrzymał przeniesienie z Departamentu Inżynierii Ministerstwa Spraw Wojskowych do 5 pułku saperów w Krakowie na stanowisko dowódcy VI batalionu saperów^[8]. 23 grudnia 1929 roku został przeniesiony z rozformowanego 5 pułku saperów do 5 batalionu saperów na stanowisko zastępcy dowódcy batalionu^[9]. W latach 1932–1936 był szefem fortyfikacji przy 23 Dywizji Piechoty. W marcu 1939 roku pozostawał w rezerwie personalnej oficerów przy Inspektorze Saperów na stanowisku kierownika robót^[10]. Do września 1939 roku był szefem odcinka fortyfikacji Kostopol – kierownikiem robót nr 13^[4]. We wrześniu 1939 roku był dowódcą saperów w dowództwie Grupy „Stryj”.

Po kampanii wrześniowej przedostał się do Francji i został przydzielony do Ośrodka Wyszkolenia Oficerów Saperów w Thouars. 18 czerwca 1940 roku o godz. 5.50 został ranny podczas bombardowania dworca kolejowego w Thouars przez Luftwaffe. Tego samego dnia zmarł z ran w szpitalu w Thouars^[1].

Awanse

• podporucznik – 1919^[11]
• porucznik – 1921^[12]
• kapitan – 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919^[13]
• major – ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924^[14]
• podpułkownik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 i 5. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów (w marcu 1939, w tym samym stopniu i starszeństwie, zajmował 5. lokatę w korpusie oficerów saperów, grupa liniowa)^[15]

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1938)^[16]
• Krzyż Walecznych (1922)^[17]
• Złoty Krzyż Zasługi
• Medal Niepodległości (4 listopada 1933)^[18][19]
• Srebrny Krzyż Zasługi
• Oficer Orderu Korony Rumunii (Rumunia)^[20]
• Kawaler Orderu Czarnej Gwiazdy (Francja)^[21]
• Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée)^[22]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939–1946. Londyn: Instytut Historyczny im. gen. Sikorskiego, 1952.
• Zdzisław Barszczewski, Władysław Jasieński: Sylwetki saperów. Warszawa: Dom Wydawniczy „Bellona”, 2001. ISBN 83-11-09287-7.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Adam Julian Szugajew, Saperzy w służbie Polsce, Londyn 1985.