Janosik (serial telewizyjny)

Janosik – polski serial telewizyjny z 1973 w reżyserii Jerzego Passendorfera emitowany w TVP1 od 26 lipca do 18 października 1974, luźno nawiązując do postaci karpackiego zbójnika Juraja Jánošíka, który żył na przełomie XVII i XVIII w. (w serialu pojawia się kwestia, z której wynika, że główny bohater nie jest legendarnym Janosikiem, a tylko nazywany jest jego imieniem^[a]). Ponadto fabuła serialu zawiera wiele elementów humorystycznych^[1].

Produkcja

Serial kręcono od 8 kwietnia 1972^[2] do marca 1973. Zdjęcia realizowano: w rezerwacie przyrody Przełom Białki pod Krempachami koło Nowej Białej, w Dolinie Chochołowskiej, w zamku na Pieskowej Skale, w Zamku Ogrodzieniec, w zamku Orawskie Podzamcze (Czechosłowacja), w Dębnie, w okolicach Ojcowa, na Podkarpaciu, a także w atelier w Warszawie i Pradze, gdzie czechosłowaccy dekoratorzy urządzili, często pojawiającą się w serialu, grotę skalną^[3]. Sceny ze ślubu Janosika i Maryny w ostatnim odcinku serialu zrealizowano w kościele św. Michała Archanioła w Dębnie Podhalańskim (ujęcia ceremonii wewnątrz). W ostatecznej wersji wykorzystano także ujęcia z innych świątyń: podczas wejścia pary młodych została wykorzystana kaplica na Polanie Chochołowskiej, zaś wyjście pary sfilmowano w trzecim miejscu^[4].

W 1974 premierę miała wersja kinowa serialu, stworzona z okrojonego materiału serialowego.

Lista odcinków

Przełom Białki

Orawskie Podzamcze

1. „Pierwsze nauki”
2. „Zbójnickie prawa”
3. „W obcej skórze”
4. „Porwanie”
5. „Tańcowali zbójnicy”
6. „Worek talarów”
7. „Beczka okowity”
8. „Dobra cena”
9. „Pobór”
10. „Wszyscy za jednego”
11. „Trudno – miłość”
12. „Pobili się dwaj górale”
13. „Zdrada”

Obsada

• Marek Perepeczko – harnaś Janosik, młody góral nazwany imieniem słynnego słowackiego zbójnika Juraja Jánošíka
• Ewa Lemańska – Maryna, chłopska dziewczyna, ukochana Janosika
• Bogusz Bilewski – wiceharnaś Walenty "Waluś" Kwiczoł, szwagier Jędrusia Pyzdry, drugi po Janosiku najważniejszy zbój bandy
• Witold Pyrkosz – zbójnik Jędruś Pyzdra, szwagier Walentego Kwiczoła, były hajduk przyjęty do bandy Janosika
• Marian Kociniak – murgrabia
• Mieczysław Czechowicz – hrabia Horvath
• Janusz Bukowski – zbójnik Wróblik, młody góral przyjęty do bandy razem z Jędrusiem Pyzdrą
• Anna Dymna – hrabianka Klarysa
• Jerzy Cnota – zbójnik Gąsior
• Ewa Wiśniewska – księżniczka Izabela (Belunia), bratanica hrabiego Horvatha
• Janusz Kłosiński – zbójnik Kuśmider, najstarszy członek bandy Janosika
• Marian Łącz – zbójnik Słowak, zbójnik bandy Janosika pochodzący ze Słowacji
• Marek Nowakowski – zbójnik Klimek
• Jerzy Trela – zbójnik Bacuś
• Wiktor Sadecki – stary harnaś Jakubek
• Tadeusz Somogi – hajduk
• Wacław Kowalski – góral Marcin Bruzda
• Bolesław Płotnicki – góral Józek
• Sylwester Przedwojewski – góral Kula
• Antonina Barczewska – matka Maryny
• Wiesława Kwaśniewska – góralka
• Anna Jaraczówna – stara góralka Skoblikowa
• Szymon Szurmiej – Jankiel
• Ewa Ciepiela – księżniczka Ewelina
• Tadeusz Kaźmierski – książę Haufenberg, stryj Eweliny
• Czesław Jaroszyński – harnaś Bardos
• Jerzy Turek – Grzegorz, lokaj hrabiego
• Ludwik Benoit – przybrany ojciec Janosika
• Cezary Julski – kapitan austriacki oraz kat
• August Kowalczyk – generał austriacki
• Ewa Szykulska – panna młoda
• Krzysztof Kalczyński – pan młody
• Zygmunt Kęstowicz – ojciec panny młodej
• Andrzej Krasicki – miecznik ze Zbyszyc
• Wojciech Zagórski – góral współpracujący z hajdukami
• Ewa Wawrzoń – Wojtusiowa
• Teodor Gendera – szlachcic
• Mieczysław Waśkowski – nadzorca zamkowych lochów
• Bernard Michalski – słowacki dziedzic
• Paweł Unrug – Wrona
• Stefan Szramel – hajduk słowacki
• Ewa Ziętek – wiejska dziewczyna porwana na zamek
• Edward Kowalczyk – (odc. 9)

Emisje za granicą

Serial ten jest emitowany również w niemieckiej telewizji MDR pod tytułem Janosik – Held der Berge (pol. Janosik – bohater gór). Niemiecka telewizja zmieniła w nim m.in. tytuły odcinków^[5].

Emisja w mongolskiej telewizji w 1986 roku, wersja dubbingowana^[6].

Uwagi

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Janosik w bazie Filmweb
• Janosik w bazie filmpolski.pl
• Janosik w bazie IMDb (ang.)
• Janosik w Internetowej Bazie Filmowej (fdb.pl)
• Zdjęcia z filmu Janosik w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”