Janusz Gruchała

Janusz Gruchała (ur. 1949, zm. 21 listopada 2011^[1]) – polski historyk, wieloletni wykładowca w Instytucie Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W latach 2001 do 2009 kierownik Zakładu Historii Nowożytnej XIX wieku w Instytucie Historii Uniwersytetu Śląskiego^[2].

Życiorys

Urodził się 24 sierpnia 1949 r. w Czarkowach w pow. Busko‑Zdrój. Po ukończeniu szkoły średniej (technikum mechaniczne) podjął studia historyczne na Wydziale Filozoficzno‑Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Od 1 października 1973 r. do śmierci był zatrudniony w Zakładzie Historii Nowożytnej XIX wieku w Instytucie Historii Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, gdzie osiągnął wszystkie stopnie swojej naukowej kariery. W lipcu 1978 r. obronił pracę doktorską "Koło Polskie wobec polityki czeskiej i sprawy Śląska Cieszyńskiego w latach 1879‑1899". 27 czerwca 1989 r. doktor Gruchała uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie wydanej rok wcześniej w wydawnictwie Uniwersytetu Śląskiego rozprawy "Rząd austriacki i polskie stronnictwa polityczne w Galicji wobec kwestii ukraińskiej (1890‑1914)", której tematyka także i w tym wypadku była jedynie z pozoru znana historykom. W dniu 11 grudnia 2003 r. uzyskał nominację belwederską na profesora.

Swoje badania koncentrował na polityce polskiej w monarchii habsburskiej, kwestii ukraińskiej w Galicji oraz na stosunkach narodowościowo-politycznych na Śląsku Cieszyńskim w końcu XIX i na początku XX w. Ich efektem – poza licznymi artykułami – były dwie monografie: Koło Polskie w austriackiej Radzie Państwa wobec kwestii czeskiej i Śląska Cieszyńskiego (1879–1899) (Wrocław 1982) oraz Rząd austriacki i polskie stronnictwo polityczne w Galicji wobec kwestii ukraińskiej (1890–1914) (Katowice 1988). Obszarem zainteresowania były również dzieje krajów czeskich w drugiej połowie XIX w. oraz historia Czechosłowacji i stosunków polsko-czechosłowackich w okresie międzywojennym. Rezultatem tych badań były monografie: Tomasz G. Masaryk (Wrocław 1996) i Czeskie środowiska polityczne wobec spraw polskich 1920–1938 (Katowice 2002).

Grób prof. Janusza Gruchały na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach

Bibliografia

• Prof. dr hab. Janusz Gruchała, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2009-04-15] .

Przypisy