Janusz Palikot

Janusz Palikot

Janusz Palikot w 2015
Data i miejsce urodzenia	26 października 1964 Biłgoraj
Przewodniczący Ruchu Palikota
Okres	od 1 czerwca 2011 do 6 października 2013
Przynależność polityczna	Ruch Palikota
Przewodniczący Twojego Ruchu[1]
Okres	od 6 października 2013 do 2 marca 2019
Przynależność polityczna	Twój Ruch
Następca	Marzenna Karkoszka, Kamil Żebrowski
Przewodniczący Klubu Poselskiego Twojego Ruchu
Okres	od 8 listopada 2011[2] do 4 marca 2015
Przynależność polityczna	Twój Ruch
Odznaczenia

Janusz Palikot udzielający wywiadu w Korytarzu Marszałkowskim w gmachu Sejmu (2013)

Janusz Marian Palikot (ur. 26 października 1964 w Biłgoraju^[3]) – polski przedsiębiorca i polityk, poseł na Sejm V, VI i VII kadencji.

Życiorys

Rodzina i wykształcenie

Jego matka Czesława przeżyła pobyt w obozie koncentracyjnym na Majdanku^[4], po wojnie była zastępcą dyrektora w zakładach metalowych, należała do PZPR; zmarła w 2013^[5]. Jego ojciec Marian również był członkiem PZPR, wystąpił z partii w 1982 po tym, jak jego syn był represjonowany w związku z działalnością opozycyjną; zm. w 1992^[6][7].

Janusz Palikot ukończył L Liceum Ogólnokształcące im. Ruy Barbosy w Warszawie^[8]. Studiował na Wydziale Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego^[9]. Jest absolwentem Uniwersytetu Warszawskiego, na którym obronił pracę magisterską dotyczącą Krytyki czystego rozumu Immanuela Kanta^[10], której promotorem był Marek Siemek^[11]. W okresie studiów zajął się handlem, a na początku lat 90. prowadzeniem działalności gospodarczej.

Działalność zawodowa

W latach 1987–1989 był pracownikiem naukowym Instytutu Filozofii Polskiej Akademii Nauk^[12].

W 1989 utworzył zakład produkujący palety, które eksportował do krajów Europy Zachodniej^[13]. W 1990 utworzył produkującą wina musujące firmę „Ambra”, w której przez jedenaście lat zajmował stanowisko prezesa zarządu. Po sprzedaży udziałów w tym przedsiębiorstwie założył następną spółkę Jabłonna, poprzez którą kontrolował Polmos Lublin, produkujący m.in. wódkę Żołądkową Gorzką. Akcje Polmosu sprzedał w 2006 po wprowadzeniu spółki na giełdę^[14].

Był także współwłaścicielem wydawnictwa słowo/obraz terytoria. Do 2005 pełnił funkcję wiceprezesa Polskiej Rady Biznesu i Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych, zasiadał w Komisji Trójstronnej. Był większościowym udziałowcem spółki Ozon Media^[14], w latach 2005–2006 wydającej tygodnik „Ozon”.

W 2018 kupił od Marka Jakubiaka Browar Tenczynek w Tenczynku koło Krzeszowic^[15]. Założyciel spółki Alembik Polska, a także właściciel sieci restauracji z własnymi destylarniami, łączących produkcję alkoholu, wypiek pieczywa i przygotowywanie przekąsek. Inicjator licznych akcji crowdfundingowych (m.in. na produkcję piwa bezalkoholowego, piw leżakowanych i wódki kraftowej); do 2021 pozyskał w ten sposób około 20 mln zł^[16]. W 2020 wraz z Kubą Wojewódzkim założył spółkę Przyjazne Państwo, zajmujące się produkcją alkoholi i napojów bezalkoholowych z dodatkiem CBD^[17].

Działalność polityczna

W czerwcu 2005 ogłosił wstąpienie do regionalnych struktur Platformy Obywatelskiej w Lublinie. W wyborach parlamentarnych wystartował do Sejmu z listy PO, zdobył 26 275 głosów i uzyskał mandat poselski. W sprawie domniemanego finansowania jego kampanii wyborczej przez podstawionych ludzi, w tym emerytów i studentów, w Prokuraturze Okręgowej w Radomiu było prowadzone śledztwo, zostało ono umorzone w 2009^[18], a następnie wznowione^[19].

Był członkiem prezydium Klubu Parlamentarnego PO oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu.

W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz drugi uzyskał mandat poselski, otrzymując 44 186 głosów. W VI kadencji został członkiem Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej, do 2009 kierował Komisją Nadzwyczajną do spraw związanych z ograniczaniem biurokracji „Przyjazne Państwo”, następnie został jej wiceprzewodniczącym, a w październiku 2009 ponownie przewodniczącym (po roku został ponownie odwołany). W tym samym miesiącu wybrany został na wiceprzewodniczącego Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej (funkcję tę pełnił do sierpnia 2010).

2 października 2010 podczas kongresu założycielskiego Stowarzyszenia „Ruch Poparcia Palikota” zapowiedział rezygnację z członkostwa w PO, w związku z planami założenia własnej partii politycznej oraz złożenie mandatu poselskiego 6 grudnia 2010^[20]. Z członkostwa w klubie i partii zrezygnował jednak już 6 października^[21], natomiast mandat poselski złożył dopiero 10 stycznia 2011^[22], dzień po przekazaniu legitymacji poselskiej na licytację WOŚP^[23].

18 października 2010 zostało zarejestrowane stowarzyszenie RPP^[24], a 4 dni później – partia Ruch Poparcia^[25]. W związku z możliwością wykreślenia tej ostatniej z ewidencji partii politycznych, z powodu niezłożenia sprawozdania finansowego, złożył wniosek o rejestrację nowej partii Ruch Palikota, która została wpisana do ewidencji 1 czerwca 2011^[26]. 2 lipca 2011 został wybrany na przewodniczącego tej partii^[27].

W wyborach w 2011 kierowana przez niego partia zajęła 3. miejsce. Sam Janusz Palikot ponownie uzyskał mandat poselski, startując w okręgu warszawskim i otrzymując 94 811 głosów^[28]. Został następnie wybrany na przewodniczącego klubu poselskiego Ruchu Palikota w Sejmie VII kadencji. W 2013 założył wspólnie z Aleksandrem Kwaśniewskim i Markiem Siwcem ruch Europa Plus^[29], który stał się stowarzyszeniem i koalicją kilku lewicowych i centrowych ugrupowań politycznych (po wyborach europejskich w 2014, w których nie osiągnęła progu, przestała ona istnieć). W dniach 5–6 października 2013 na nadzwyczajnym kongresie Ruch Palikota przekształcił się w ugrupowanie Twój Ruch^[30], a Janusz Palikot został przewodniczącym nowej formacji.

14 grudnia 2014 zadeklarował start w wyborach prezydenckich w 2015 jako kandydat Twojego Ruchu^[31], a 11 lutego 2015 został zarejestrowany jego komitet wyborczy^[32]. 5 marca 2015 Janusz Palikot poinformował o rozwiązaniu (poprzedniego dnia) klubu poselskiego Twojego Ruchu i powołaniu na jego miejsce koła poselskiego Ruch Palikota^[33].

W przeprowadzonych 10 maja 2015 wyborach zajął 7. miejsce wśród 11 kandydatów, zdobywając 211 242 głosy, co stanowiło 1,42% głosów ważnych^[34]. Przed drugą turą głosowania nie poparł żadnego kandydata.

Na kongresie TR 20 czerwca tego samego roku ponownie został wybrany na przewodniczącego partii, przy czym w wyniku zmiany statutu objął parytetowe przewodnictwo wraz z Barbarą Nowacką^[35] (która niespełna dwa lata później odeszła z ugrupowania). 11 września 2015 zrzekł się mandatu poselskiego^[36], umożliwiając jego objęcie przez Andrzeja Dołeckiego. W wyborach parlamentarnych z 25 października 2015 ponownie kandydował do Sejmu jako lider lubelskiej listy wyborczej Zjednoczonej Lewicy^[37], nie uzyskując mandatu. W grudniu 2017 zadeklarował zakończenie działalności politycznej^[38]. 2 marca 2019 zakończył pełnienie funkcji przewodniczącego TR^[39].

Wystąpienia publiczne i wypowiedzi

W kwietniu 2007 podczas konferencji programowej PO wystąpił w koszulce z napisami „jestem gejem”, „jestem z SLD”. Argumentował, iż chciał w ten sposób ukazać rolę, jaką odgrywać powinna Platforma we współczesnej polityce; jego zdaniem priorytetowym celem partii powinna być obrona mniejszości i „słabych”^[40]. 24 kwietnia 2007 podczas konferencji prasowej, poświęconej sprawie lubelskich policjantów oskarżonych o zgwałcenie i molestowanie seksualne kobiet zatrzymywanych w lubelskiej komendzie policji, przemawiał, trzymając w jednej ręce silikonowego penisa, a w drugiej atrapę pistoletu^[41], tłumacząc, iż według niego były to ówczesne symbole prawa i sprawiedliwości w Polsce oraz symbole policji w Lublinie^[42][43].

22 lipca 2008 podczas programu Magazyn 24 godziny w stacji TVN24 powiedział: „Ja uważam prezydenta Lecha Kaczyńskiego za chama”. Po tych słowach zostało wszczęte postępowanie sprawdzające w sprawie ewentualnego znieważenia^[44], które zostało prawomocnie umorzone^[45].

W kwietniu 2010 Sąd Rejonowy w Lublinie ukarał go grzywną w wysokości 1200 zł m.in. za wykroczenie spożywania alkoholu w miejscu publicznym podczas happeningu na lubelskim rynku^[46].

Stylistyka niektórych jego wypowiedzi doprowadziła do powstania określenia „palikotyzacja” (polityki, życia publicznego) jako – według osób używających tego pojęcia – pejoratywnego określenia na postępującą wulgaryzację lub upotocznienie języka wypowiedzi publicznych oraz stosowanie niekonwencjonalnych rekwizytów lub stylów zachowań w publicznych wystąpieniach. Spośród osób publicznych terminu tego użył na swoim blogu Grzegorz Napieralski^[47]. Od tego czasu termin ten bywał używany przez polityków i w różnych mediach^[48][49].

Życie prywatne

Był żonaty z Marią Nowińską, z którą ma dwóch synów: Emila i Aleksandra. Po rozwodzie zawarł związek małżeński z Moniką Kubat, z którą ma syna Franciszka i córkę Zofię. W 2008 dubbingował postać Sir Brie w filmie Łowcy smoków^[50]. Deklaruje się jako ateista^[51], w 2012 dokonał apostazji^[52].

Wyniki wyborcze

Wybory	Komitet wyborczy		Organ	Okręg	Wynik
2005		Platforma Obywatelska RP	Sejm V kadencji	nr 6	26 275 (6,62%)[53]
2007		Platforma Obywatelska RP	Sejm VI kadencji	nr 6	44 186 (8,81%)[54]
2011		Ruch Palikota	Sejm VII kadencji	nr 19	94 811 (9,32%)[28]
2015		KW Kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Janusza Palikota	Prezydent RP	–	211 242 (1,42%)[55]
2015		KKW Zjednoczona Lewica SLD+TR+PPS+UP+Zieloni	Sejm VIII kadencji	nr 6	15 115 (3,10%)[37]

Odznaczenia i wyróżnienia

W 2000 prezydent RP Aleksander Kwaśniewski, za zasługi w działalności na rzecz rozwoju polskiej gospodarki, odznaczył go Złotym Krzyżem Zasługi^[56].

W 2005 został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[57].

W 2008 wyróżniono go tytułem honorowego obywatela Biłgoraja.

Publikacje

• Myśli o nowoczesnym biznesie (wspólnie z Krzysztofem Obłojem), 2003, ISBN 83-89405-26-1.
• Płoną koty w Biłgoraju (wywiad rzeka przeprowadzony przez Artura Sporniaka i Jana Strzałkę), 2007, ISBN 978-83-7453-699-8.
• Poletko Pana P., 2008, ISBN 978-83-7453-861-9.
• Janusz Palikot, Pop-polityka, 2009, ISBN 978-83-7453-926-5.
• Ja Palikot (wywiad rzeka przeprowadzony przez Cezarego Michalskiego), 2010, ISBN 978-83-7700-001-4.
• Kulisy Platformy (wywiad rzeka przeprowadzony przez Annę Wojciechowską), 2011, ISBN 978-83-7700-026-7.
• Zdjąć Polskę z krzyża, 2014, ISBN 978-83-280-0959-2.
• Janusz Palikot. Wszystko jest możliwe. Biografia, 2015, ISBN 978-83-7453-296-9.
• Nic-nic Ontologia na marginesach Leśmiana, 2017, ISBN 978-83-939-7997-4.
• Piwo i dobre jedzenie', 2020, ISBN 978-83-745-3422-2.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona sejmowa posła VII kadencji. [dostęp 2013-07-05].
• Janusz Palikot – strona prywatna. [dostęp 2015-06-11].