Jaskinia na Gołąbcu
| Plan jaskini | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | skała Kozierówka, Piekary, |
| Właściciel | teren komunalny |
| Długość | 32 m |
| Wysokość otworów | 213 m n.p.m. |
| Wysokość otworów nad dnem doliny | 10 m |
| Data odkrycia | znana od dawna |
| Kod | J.BK-04.09 |
Położenie na mapie gminy Liszki _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Liszki") | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
 50°00′48″N 19°47′22″E/50,013222 19,789333 | |
| Strona internetowa jaskini | |
Jaskinia na Gołąbcu, Spyrlaczowa Jama lub Nad Jeziorzyskiem – jaskinia w skale Kozierówka (Gołąbiec) w grupie Skałek Piekarskich na lewym brzegu Wisły w miejscowości Piekary pod Krakowem[1]. Pod względem geograficznym znajduje się na Obniżeniu Cholerzyńskim w obrębie makroregionu Bramy Krakowskiej[2].
Opis jaskini
Jaskinia zwana jest także Spyrlaczową Jamą lub Nad Jeziorzyskiem. Położona jest na wysokości 213 m n.p.m. w skałach wapiennych na południowej ścianie Kozierówki. Dojście od góry jest dość łatwe. Otwór wejściowy ma szerokość ponad 6 m i wysokość ponad 3 m. Tuż za nim znajduje się jasna, sucha komora. Wychodzi z niej w głąb skały prosty korytarz o długości 23 m, początkowo wysoki, później niższy, o wysokości około 1,5 m. W całej jaskini brak nacieków. Łączna długość jaskini wynosi 32 m[3].
Jaskinia powstała w pionowym pęknięciu ciosowym w wapieniach skalistych późnej jury (oksford). W jej korytarzu zalega gruz skalny, namulisko zostało wyeksploatowane przez archeologów. Korytarz jest wilgotny, jego początkowa część jest jasna, dalsza ciemna. Na spągu przy otworze wejściowym rosną rośliny kwiatowe, a na ścianach początkowej części korytarza obficie glony i pojedyncze okazy zanokcicy murowej. Obserwowano liczne wije, a głębiej – pająki i komary[1].
Historia poznania i eksploracji
Jaskinia była znana od dawna. Pod koniec XIX wieku dla potrzeb regulacji Wisły na Gołąbcu wydobywano kamienie. Spowodowało to zmianę kształtu otworu jaskini. W 1917 r. poszukując komory z guanem poszerzono korytarz, oraz przedłużono go do 23 m. W 1951 r., jaskinię zinwentaryzował Kazimierz Kowalski. Dokumentację sporządzili A. Górny i M. Szelerewicz w 1999 r. Plan jaskini sporządził M. Szelerewicz[1].
W jaskini odkryto ślady bytności człowieka z późnego paleolitu (neandertalczyka). Jej namulisko przekopał archeolog G. Ossowski w 1879 r. Znalazł w niej bogatą kolekcję kości zwierząt oraz niewielką liczbę narzędzi krzemiennych. W archeologii znana jest jako stanowisko Piekary IV[4].
Przypisy
- ↑ a b c Andrzej Górny, Janusz Baryła, Mariusz Szelerewicz, Jaskinia na Gołąbcu, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-03-28].
- ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ Jaskinie Pomostu Krakowskiego (makroregion). Warszawa: Polskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk o Ziemi, 2011.
- ↑ Geotyda. Jaskinia na Gołąbcu. [dostęp 2017-04-07].
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kraków County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.34 N
- S: 49.87 N
- W: 19.50 E
- E: 20.37 E
.jpg)
.jpg)
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Symbol jaskinii do legendy mapy
.jpg)
.jpg)