Jaworze (gmina)

Jaworze
gmina wiejska
Ilustracja
Urząd gminy w Jaworzu
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

bielski (województwo śląskie)

TERYT

2402062

Wójt

Radosław Ostałkiewicz (od 2014 roku)

Powierzchnia

21,13 km²

Populacja (2018)
• liczba ludności


7299[1]

• gęstość

342,4 os./km²

Nr kierunkowy

33

Kod pocztowy

43-384

Tablice rejestracyjne

SBI

Adres urzędu:
ul. Zdrojowa 82
43-384 Jaworze
Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Jaworze”
Położenie na mapie Polski
Ziemia49°48′N 18°57′E/49,793056 18,950278
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej
Portal Polska

Jaworzegmina wiejska w południowej części województwa śląskiego, w południowo-zachodniej części powiatu bielskiego, na granicy z powiatem cieszyńskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie bielskim.

Gmina położona jest w krainie historycznej Śląska Cieszyńskiego i przynależy do euroregionu Śląsk Cieszyński.

Jaworze znajduje się w strefie obejmującej zurbanizowany obszar Aglomeracja bielska i graniczy z jej śródmiejską częścią tj. miastem Bielsko-Biała.

Siedzibą i jedyną wsią gminy jest licząca sobie ponad 700 lat podgórska osada rolniczo–turystyczna Jaworze, które obejmuje swym zasięgiem cztery przysiółki:

  • Jaworze Średnie,
  • Jaworze Górne,
  • Jaworze Nałęże,
  • Jaworze Dolne.

Według rejestru TERYT do gminy należy także osada Błatnia.

Według danych z 2018 roku[2] gminę zamieszkiwały 7299 osoby.

Geografia

Gmina Jaworze położona jest w obrębie Pogórza Cieszyńskiego u północnego progu Beskidu Śląskiego w rozgałęzieniu ułożonych południkowo ramion górskich łączących się w masywie Błotnego (917 m n.p.m.) znanego jako Błatnia. Głęboko wcięte doliny oraz stromo opadające zalesione stoki Bucznika (679 m), Ostrego (659 m), Borowiny (718 m) i Wysokiego (756 m) tworzą urocze tło dla położonej na pagórkach gminy. Przez miejscowość Jaworze przepływają potoki Szeroki i Wysoki natomiast przez Jaworze Nałęże przepływa potok Jasienica zwana również potocznie Jesionka.

Gmina znana jest z walorów uzdrowiskowych, na tym terenie w XIX wieku odkryto źródła wody bogate w sole jodo-bromowe. Corocznie przybywa tutaj wiele osób ze schorzeniami dróg oddechowych. Na terenie Jaworza funkcjonują obiekty wczasowo-rekreacyjne, liczne ścieżki rowerowe i narciarskie.

Według podziału na jednostki fizycznogeograficzne (Jerzy Kondracki, 1978) klasyfikacja obszaru gminy przedstawia się następująco:

Pod względem podziału geobotanicznego (Szafer, Zarzycki, 1977) gmina Jaworze należy do:

  • prowincja: Górska Środkowoeuropejska
  • podprowincja: Karpacka
  • dział: Karpaty Zachodnie
  • okręg: Beskidy
  • podokręg: Śląsko-Babiogórski
  • podokręg: Pogórze Wapienne

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002[3] gmina Jaworze ma obszar 21,32 km², w tym:

  • użytki rolne: 39%
  • użytki leśne: 51%

Gmina stanowi 4,66% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2012[2]:

OpisOgółemKobietyMężczyźni
jednostkaosób%osób%osób%
populacja6883100350250,9338149,1
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
325,7165,7160,0
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Jaworze w 2014 roku[4].


Piramida wieku Gmina Jaworze.png

Sąsiednie gminy

Gmina graniczy od południa z gminą Brenna w powiecie cieszyńskim i od północy z Gminą Jasienica w powiecie bielskim, a od wschodu z miastem Bielsko-Biała.

Przebieg granic gminy Jaworze jest następujący: od północy granica gminy w zasadzie pokrywa się z linią kolejową Bielsko-Biała - Cieszyn. Po przekroczeniu potoku Rudawka granica zbiega w kierunku południowo-wschodnim przecinając ul. Bielską. Następnie wzdłuż ul. Średniej dochodzi do skrzyżowania z ul. Kolonia Dolna, od którego odbija w kierunku kompleksu leśnego otaczającego stadion w Wapienicy. Skrajem kompleksu leśnego przebiega na południe wzdłuż ul. Światopełka, a następnie Storczyków i Rumiankową, dochodząc w pobliże ul. Zapora, od której odbija w kierunku grzbietu górskiego Wysokiego i Przykrej, omijając szczyt Palenicy. Grzbietem Wysokiego i Przykrej granica dochodzi do przełęczy pod Przykrą, od której odbija przecinając źródliska potoku Błatnia od polany pod Stołowem. Polana ta biegnie ku szczytowi Błatni omijając go od strony północno-wschodniej i zbiega w dół w kierunku źródła Bartek, w którym bierze początek jeden z potoków będących dopływem Jasionki. Potokiem tym granica dochodzi do Jasionki, którą biegnie otaczając na niewielkim odcinku rozległą polanę na stokach Czupla, aż do ul. Jeżynowej. Następnie wzdłuż ulic: Jeżynowa, Myśliwska i Cisowa biegnie w kierunku północno-wschodnim do potoku Szerokiego, od którego odbija przecinając ul. Zaciszną w kierunku linii kolejowej Bielsko-Biała–Cieszyn.

Przypisy

  1. [1], w oparciu o dane GUS.
  2. a b Growlit: Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym;. GUS. [dostęp 2018].zły zapis daty dostępu
  3. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset (pol.). regioset.pl. [dostęp 2010-09-14].
  4. Gmina Jaworze w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Powiat bielski (śląski) - Jaworze.png
Autor: D T G, Licencja: CC0
Gmina Jaworze na mapie powiatu bielskiego
Piramida wieku Gmina Jaworze.png
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców gminy Jaworze, 2014
POL gmina Jaworze flag.svg
Gmina Jaworze flag
Urząd Gminy Jaworze 03.jpg
Autor: Jacek Proszyk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Urząd Gminy Jaworze 2018
POL gmina Jaworze COA.svg
Gmina Jaworze coat of arms