Jeżyna gruczołowata

Jeżyna gruczołowata
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

jeżyna

Gatunek

jeżyna gruczołowata

Nazwa systematyczna
Rubus hirtus Waldst. & Kit.
Descr. Icon. Pl. Hung. 2: 150, t. 141 150 1805[3]

Jeżyna gruczołowata (Rubus hirtus) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny różowatych (Rosaceae). Występuje na obszarze południowej i środkowej Europy oraz w regionie Kaukazu[4]. W Polsce spotykana głównie w Karpatach i Sudetach, na pogórzu i niższych położeniach górskich oraz na wyżynach. Roślina bardzo zmienna, obejmuje wiele, trudnych do rozróżnienia podgatunków.

Morfologia

Pokrój
Płożący krzew kolczasty o wysokości do 2 m, o pędach płonnych wiotkich, zwykle pokładających się, nieznacznie owłosionych lub nagich, często czerwono nabiegłych, gęsto szczeciniastokolczastych i bardzo gęsto ogruczolonych. Kolce zmienne, igłowate, długie nieco zakrzywione płynnie przechodzące w ciemno zabarwione gruczoły na długich trzoneczkach.
Liście
Liście często zimujące, trójlistkowe. Nieparzysto-pierzastozłożone. Listki spodem miękko owłosione, ostro nierówno piłkowane, młode liście są sfałdowane wzdłuż wiązek przewodzących. Listek szczytowy najczęściej sercowaty, dolna para listków siedząca lub prawie siedząca.
Kwiaty
Promieniste, apokarpiczne (wielosłupkowe) o wąskich płatkach koloru białego. Kwiatostan z kolcami i gruczołami. Działki zamknięte wokół owocostanu szarozielone z licznymi gruczołami.
Owoce
Owoc pozorny złożony z kilku pestkowców, wewnątrz wypełnione rozrośniętym dnem kwiatowym. Owoce opadają bez dna kwiatowego. Owoce jadalne smaczne, barwy od ciemnofioletowej do czarnej. Kielich na owocu odchylony[5].

Biologia i ekologia

Nanofanerofit. Występuje w zbiorowiskach leśnych, na ich obrzeżach i na zrębach. Rośnie na glebach bielicowych i brunatnych w borach mieszanych. Kwitnie lipiec-sierpień, a owocuje w miesiącach wrzesień-październik.

Zastosowanie

Roślina lecznicza. Ma podobne własności lecznicze, jak większość jeżyn.

Zmienność

Tworzy mieszańce z licznymi gatunkami jeżyn[6].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-04-25] (ang.).
  3. Rubus hirtus. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-04-25].
  4. Taxon: Rubus hirtus. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2013-04-25]. (ang.).
  5. Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  6. Władysław Szafer: Rośliny polskie. Opisy i klucze do oznaczania wszystkich gatunków roślin naczyniowych rosnących w Polsce bądź dziko, bądź też zdziczałych lub częściej hodowanych. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1986. ISBN 83-01-05287-2.

Bibliografia

  • Zbigniew Podbielkowski, Słownik roślin użytkowych, Warszawa: PWRiL, 1989, ISBN 83-09-00256-4, OCLC 69595653.
  • Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Media użyte na tej stronie

Rubus hirtus.JPG
Autor: Romain Duthilleul, Licencja: CC0
Rubus hitus