Jelonek (powiat przysuski)

Jelonek

wieś
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	przysuski
Gmina	Odrzywół
Liczba ludności (2011)	80[1][2]
Strefa numeracyjna	48
Kod pocztowy	26-425[3]
Tablice rejestracyjne	WPY
SIMC	0626627[4]
Położenie na mapie gminy Odrzywół Jelonek
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Jelonek
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Jelonek
Położenie na mapie powiatu przysuskiego Jelonek
51°29′39″N 20°34′41″E/51,494167 20,578056

Jelonek – wieś w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie przysuskim, w gminie Odrzywół^[5][4], nad rzeką Drzewiczką, w pobliżu miast: Drzewicy, Przysuchy i Nowego Miasta nad Pilicą.

Prywatna wieś szlachecka, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie radomskim województwa sandomierskiego^[6].

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jadwigi w Odrzywole^[7].

Historia Jelonka

Ta sekcja od 2017-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Osadę Jelonek założyli dwaj bracia Duninowie herbu Łabędź (jeden z nich, Piotr był naczelnym dowódcą wojsk polskich w czasie wojny trzynastoletniej). Ród ten należy do jednych z najstarszych w Polsce. Jeszcze we wczesnym średniowieczu przodkowie Duninów otrzymali liczne posiadłości ziemskie na pograniczu dawnych powiatów opoczyńskiego i radomskiego. Od poszczególnych wsi, które dziedziczyli, powstało wiele rodów szlacheckich. Jednym z nich był ród Sulgostowskich z Sulgostowa. Pierwszymi znanymi przedstawicielami tego rodu byli bracia Paweł i Jan Sulgostowscy herbu Łabędź, założyciele wsi Jelonki, która powstała być może jeszcze w końcu XV wieku.

Pierwsza pisana wzmianka o tej wsi pojawiła się w początkach XVI wieku. W spisie podatkowym z 1508 roku wymienia się wieś o nazwie Jelonek. Według tego źródła właścicielami wsi byli Jan Sulgostowski i Barbara z Boglewskich, wdowa po Pawle Sulgostowskim. Nazwa wsi pochodzi od nazwy zwierzęcia – jelonka.

Kolejna wzmianka pochodzi z 1511 roku, kiedy to przeprowadzono wizytację diecezji gnieźnieńskiej. Wówczas zapisano nazwę wsi jako Ielonek. Krótki opis wsi pozostawił Jan Łaski w dziele Liber Beneficiorum (jako Gyelonek).

W 1569 roku właścicielami wsi były rody Sulgostowskich i Rzuchowskich. Była to wtedy niewielka osada. Jelonek dzielił losy pobliskiego Sulgostowa. Do 1665 roku dobra te należały do Sulgostowskich, a następnie kupił je Tutus Liwiusz Boratini, szlachcic pochodzący z Włoch, architekt i sekretarz królewski. Syn Tytusa Liwiusza Boratiniego, Zygmunt sprzedał dobra sulgostowskie wraz z folwarkiem Jelonek, Janowi Brzuchowskiemu herbu Pomian w 1723 roku. Jan umarł ok. 1730 roku bezpotomnie.

Po Brzuchowskim wieś stała się dziedzictwem możnego rodu Świdzińskich, którzy mieli główną siedzibę w Sulgostowie. W połowie XVIII wieku dziedzicem tych dóbr był Stanisław, a następnie jego syn Ignacy Świdziński. Jelonek w tym czasie nie był samodzielną wsią, lecz folwarkiem w dobrach sulgostowskich.

W 1827 roku w Jelonku naliczono zaledwie 7 chałup i 80 mieszkańców. W 1864 roku wieś włączono do gminy Klwów. Liczba mieszkańców wsi powoli wzrastała, było 15 domów i 120 mieszkańców.

W latach 1975–1998 miejscowość leżała w województwie radomskim. W 2004 roku wieś przyłączono do gminy Odrzywół^[8].

Obecnie w Jelonku jest 40 domów i 87 mieszkańców, nie licząc wczasowiczów.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Jelonek 1(1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 560 .