Jeninek

Artykuł

52°39′48″N 15°3′46″E

- błąd

38 m

WD

52°40'0.1"N, 15°4'0.1"E

- błąd

14 m

Odległość

480 m

Jeninek
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Powiat

gorzowski

Gmina

Bogdaniec

Wysokość

16 m n.p.m.

Liczba ludności (2012)

46

Strefa numeracyjna

95

Kod pocztowy

66-450

Tablice rejestracyjne

FGW

SIMC

0178749

Położenie na mapie gminy Bogdaniec
Mapa konturowa gminy Bogdaniec, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Jeninek”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Jeninek”
Położenie na mapie powiatu gorzowskiego
Mapa konturowa powiatu gorzowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Jeninek”
Ziemia52°39′48″N 15°03′46″E/52,663333 15,062778

Jeninek (niem. Alt Gennin[1]) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie gorzowskim, w gminie Bogdaniec. Według danych z 2012 r. liczyła 46 mieszkańców. Miejscowość została założona w 1725 r. w ramach kolonizacji fryderycjańskiej – zagospodarowania tzw. łęgów warciańskich. Od 1945 r. leży w granicach Polski.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa gorzowskiego.

Administracja

Miejscowość jest siedzibą sołectwa Jeninek.

Nazwa

Genninsch-Warthebruch, (Alt-) Genninsche Holländer 1725; Alt Gennin 1785, 1822, 1944; Jeninek 1947.

9 grudnia 1947 r. ustalono urzędową polską nazwę miejscowości – Jeninek, określając drugi przypadek jako Jeninka, a przymiotnik – jeninecki[1].

Niemiecka nazwa Genninsch-Warthebruch pochodzi od rzeki Warty (Warthe + -bruch), z członem Genninsch od pobliskiej miejscowości Gennin (Jenin), w formie przymiotnika. Nazwa oboczna (Alt-) Genninsche Holländer wywodzi się od Holländer w znaczeniu holendry „rodzaj osady” oraz miejscowości Gennin wraz z członem odróżniającym alt „stary”[2].

Położenie

Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym Polski według Kondrackiego teren, na którym położony jest Jeninek, należy do prowincji Niziny Środkowoeuropejskiej, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckiego, makroregionu Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka oraz w końcowej klasyfikacji do mezoregionu Kotlina Gorzowska.

Miejscowość leży 14 km na południowy zachód od Gorzowa Wielkopolskiego.

Historia

  • 1724–1725 – urząd domeny w Mironicach osadza na gruntach Jenina kolonistów z doliny Noteci, w ramach tzw. kolonizacji fryderycjańskiej; powstają w ten sposób kolonie Genninsch Warthebruch (Jeninek) i Unter Gennin (Podjenin). Osadnicy otrzymali w czasową dzierżawę od 15 mórg do 4 łanów ziemi; okres wolnizny ze względu na trudne warunki terenowe wynosił do 7 lat, zaś czynsz ok. 10 groszy od morgi. Głównym zajęciem olędów była hodowla[3].
  • 1785 – z kolonii Genninsch Warthebruch wydzielono samodzielne gminy: Alt-Gennin (Jeninek), Ober-Gennin (Jeniniec) i Unter-Gennin (Podjenin).
  • 1801 – kolonia liczy 99 mieszkańców i 16 domów; jest tu 18 gospodarstw olędrów i 4 komorników[4].
  • 1871 – kolonia liczy 158 mieszkańców i 30 domów[5].

Demografia

Ludność w ostatnich 3 stuleciach[4][6][5][7][8][9]:

Edukacja i nauka

Uczniowie uczęszczają do szkoły podstawowej w Jenińcu i do gimnazjum w Bogdańcu.

Religia

Miejscowość przynależy do parafii rzymskokatolickiej św. Jana Chrzciciela w Bogdańcu.

Ludzie związani z Jeninkiem

Gottfried Kiesow (ur. 7 sierpnia 1931 r. w Jeninku, zm. 7 listopada 2011 r. w Wiesbaden) – syn miejscowego pastora; profesor doktor habilitowany, działacz na rzecz odbudowy zabytków, m.in. założyciel i prezes zarządu Niemieckiej Fundacji Ochrony Zabytków (Deutsche Stiftung Denkmalschutz, obecnie największa inicjatywa społeczna w dziedzinie ochrony zabytków w Niemczech), współzałożyciel i wiceprezes Polsko-Niemieckiej Fundacji Ochrony Zabytków z siedzibą w Görlitz, powstałej w 2008 r.

Przypisy

  1. ↑ a b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 grudnia 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości. M.P. z 1948 r. nr 14, poz. 55.
  2. ↑ Nazwy miejscowe Polski: historia - pochodzenie - zmiany. Kazimierz Rymut (red.). T. IV. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 2001, s. 171. ISBN 83-85579-29-X.
  3. ↑ Hanna Kosiorek. Nowa forma osadnictwa wiejskiego na pograniczu wielkopolsko-lubuskim w okresie wczesnonowożytnym - osadnictwo „olęderskie”). „Rocznik Lubuski”. XXVI (2), s. 43, 2000. Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe. ISSN 0485-3083. 
  4. ↑ a b Statistisch-topographische Beschreibung der gesammten Mark Brandenburg: Für Statistiker, Geschäftsmänner, bes. für Kameralisten. Die Neumark Brandenburg. T. 3. Berlin: Friedrich Maurer, 1809, s. 156.
  5. ↑ a b Statistisches Landesamt Prussia: Die Gemeinden und Gutsbezirke des Preussischen Staates und ihre Bevölkerung: Nach den Urmaterialien der allgemeinen Volkszählung vom 1. december 1871 bearb. und zusammengestellt vom Königlichen Statistischen Bureau. T. II. Provinz Brandenburg. Berlin: Königl. Statistisches Bureau, 1873, s. 146.
  6. ↑ Topographische Uebersicht des Appellationsgerichts-Departements Frankfurt a/O: Zusammengestellt von Güthlein. Gustav Harnecker & Co., 1856, s. 69.
  7. ↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte. Kreis Landsberg/Warthe. [dostęp 2014-10-03].
  8. ↑ Instytut Badań i Ekspertyz Naukowych W Gorzowie Wlkp., Raport o stanie gminy Bogdaniec, Urząd Gminy Bogdaniec, 2000, s. 75.
  9. ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bogdaniec, Wójt Gminy Bogdaniec, 2014, s. 10.
Gmina Bogdaniec
Sołectwa

Herb gminy Bogdaniec

Media użyte na tej stronie

Lubusz Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lubusz Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.18 N
  • S: 51.33 N
  • W: 14.40 E
  • E: 16.60 E
Bogdaniec (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Bogdaniec, Polska
POL Bogdaniec COA.svg
Herb gminy Bogdaniec
Powiat gorzowski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu gorzowskiego, Polska