Jerzy Śmielkiewicz

Jerzy Śmielkiewicz
Data i miejsce urodzenia

8 listopada 1931
Stanisławów

Data śmierci

17 września 2016

Zawód, zajęcie

konstruktor, pilot

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”

Jerzy Bogdan Śmielkiewicz (ur. 8 listopada 1931, zm. 17 września 2016) – polski konstruktor lotniczy, szybownik, pilot doświadczalny.

Życiorys

Urodził się w Stanisławowie, syn Stefana i Marii z domu Ziniuk. W 1952 r. ukończył Liceum Lotnicze w Bielsku-Białej, następnie rozpoczął studia na Wydziale Lotniczym Politechniki Wrocławskiej. Po jego likwidacji kontynuował studia na Wydziale Lotniczym Politechniki Warszawskiej, którą ukończył w 1958 r.[1]

W 1958 r. rozpoczął pracę w Szybowcowym Zakładzie Doświadczalnym jako konstruktor. Również w 1958 r. ukończył kurs dla pilotów doświadczalnych i wykonywał w SZD loty próbne i obloty szybowców seryjnych.

W latach 1960-1961 pracował w Centralnej Szkole Szybowcowej Aeroklubu Polskiego w Lesznie jako kierownik techniczny. Uzyskał tam w 1960 r. uprawnienia szybowcowego pilota doświadczalnego II klasy oraz uprawnienia instruktora szybowcowego I klasy.

W 1961 r. powrócił do SZD, gdzie pracował na stanowiskach starszego konstruktora, zastępcy głównego konstruktora i jako główny konstruktor. Był projektantem i konstruktorem prowadzącym szybowca SZD-30 Pirat[2] oraz twórcą projektu koncepcyjnego i współkonstruktorem szybowca SZD-43 Orion. Rozszerzył posiadane uprawnienia szybowcowego pilota doświadczalnego i w 1962 r. uzyskał I klasę.

W latach 1969-1978 był dyrektorem Zakładu Doświadczalnego Rozwoju i Budowy Szybowców, dyrektorem Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Szybownictwa i dyrektorem technicznym Przedsiębiorstwa Doświadczalno-Produkcyjnego Szybownictwa PZL Bielsko (PDPSz PZL-Bielsko). Jednocześnie był szefem personelu lotniczego oraz czynnym pilotem doświadczalnym[3].

W maju 1978 r. złożył rezygnację ze stanowiska dyrektora technicznego i pracował do maja 1986 r. jako pilot doświadczalny i szef pilotów. Od czerwca 1986 r. ponownie objął stanowisko dyrektora technicznego, a następnie w latach 1990-93 był dyrektorem PDPSz PZL-Bielsko i jednocześnie szefem pilotów oraz pilotem doświadczalnym. 31 grudnia 1993 r. przeszedł na emeryturę[1].

Był członkiem zespołów opracowujących prototypy szybowców SZD-22 Mucha Standard, SZD-20 Wampir 2, SZD-19 Zefir, SZD-19-2 Zefir 2, SZD-21 Kobuz, SZD-24 Foka, SZD-27 Kormoran, SZD-29 Zefir 3, SZD-31 Zefir 4, SZD-32 Foka 5, SZD-37 Jantar, SZD-38 Jantar 1, SZD-40 Halny, SZD-30B Pirat-75, SZD-41 Jantar Standard, SZD-42 Jantar 2, SZD-45 Ogar, SZD-56-1 Diana 1 oraz SZD-59 Acro[1].

W swej karierze zawodowej latał na 116 typach szybowców i motoszybowców, wykonał ponad 4300 lotów na szybowcach w czasie ponad 2640 godzin.

Zmarł 17 września 2016 r., został pochowany na cmentarzu w Kamienicy[4].

Działalność sportowa

Zdobyte odznaki szybowcowe
Złota Odznaka Szybowcowa z trzema diamentami
Złota odznaka szybowcowa
Srebrna odznaka szybowcowa

Od 15 roku życia zajmował się budową modeli latających, w 1948 r. ustanowił rekord Polski w odległości przelotu (ponad 50 km) dla modeli szybowców. Uzyskał uprawnienia instruktora modelarstwa I klasy[5].

W 1948 r. ukończył teoretyczny kurs szybowcowy i rozpoczął loty na szybowcach. Kategorię B pilota szybowcowego uzyskał w Rzadkowie, następnie latał w Aeroklubie Śląskim w Katowicach oraz w Aeroklubie Gliwickim w Gliwicach.

Podczas studiów wykonywał loty w Aeroklubie Wrocławskim i następnie w Aeroklubie Warszawskim, uzyskując Srebrną Odznakę Szybowcowa. W Lesznie uzyskał Złotą (nr 297) oraz Diamentową Odznakę Szybowcową (nr 71)[5].

Uczestniczył w Szybowcowych Mistrzostwach Polski oraz w Rajdzie Dziennikarzy i Pilotów oraz w Samolotowych Mistrzostwach Polski Rajdowo-Nawigacyjnych. W 1974 r. był członkiem ekipy Aeroklubu PRL na Mistrzostwach świata w szybownictwie w Waikerie w Australii.

W latach 1961-1993 był członkiem Komisji Szybowcowej Aeroklubu PRL. W latach 1971-2003 uczestniczył w pracach zespołu ekspertów OSTIV. W latach 1974-1976 był członkiem Rady Naukowej Instytutu Lotnictwa. Był też członkiem i założycielem Krajowej Rady Lotnictwa oraz członkiem zarządu Klubu Pilotów Doświadczalnych[1].

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia[1]

Przypisy

  1. a b c d e Andrzej Glass, Tomasz Murawski (praca zbiorowa), Polskie szybowce 1945-2011. Problemy rozwoju, Wydawnictwo SCG, Bielsko-Biała 2012, ISBN 978-83-932826-0-9, s. 122-123
  2. SZD-30 Pirat. [dostęp 2018-07-17]. (pol.).
  3. Jerzy Śmielkiewicz (1931-2016). [dostęp 2018-07-17]. (pol.).
  4. Ostatnie pożegnanie konstruktora szybowców Jerzy Śmielkiewicza ). 2016-09-23. [dostęp 2018-07-17]. (pol.).
  5. a b Śmielkiewicz Jerzy. [dostęp 2018-07-17]. (pol.).

Media użyte na tej stronie

POL Złoty Medal za Zasługi dla Obronności Kraju BAR.svg
Baretka: Złoty Medal za Zasługi dla Obronności Kraju.
Zlota.jpg
Autor: Grzegorz Nadolny, Licencja: CC BY 3.0
Współczesna Złota Odznaka Szybowcowa
Srebrna.jpg
Autor: Grzegorz Nadolny, Licencja: CC BY 3.0
współczesna srebrna odznaka szybowcowa
3 diamenty.jpg
Autor: Grzegorz Nadolny, Licencja: CC BY 3.0
Współczesna Złota Odznaka Szybowcowa Z trzema diamentami