Jerzy Afanasjew

Jerzy Afanasjew
Ilustracja
Jerzy Afanasjew, fot. przed 1965 r.
Data i miejsce urodzenia

11 września 1932
Wilno

Data i miejsce śmierci

26 września 1991
Gdańsk

Zawód

reżyser, poeta, satyryk

Współmałżonek

Alina Afanasjew

Lata aktywności

1954-1989

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Jerzy Afanasjew (ur. 11 września 1932 w Wilnie, zm. 26 września 1991 w Gdańsku) – polski pisarz, poeta, satyryk, reżyser filmowy, teatralny i telewizyjny[1].

Życiorys

Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Sopocie (1960) i Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi (1965, dyplom 1974). Studiował także na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej[1]. Współtwórca i kierownik kultowego teatru studenckiego Bim-Bom (rok 1954), Cyrku Rodziny Afanasjeff oraz teatrzyku Cyrku Tralabomba.

Debiutował na łamach prasy literackiej jako poeta w roku 1958. Autor ponad 30 książek (poezja i proza): m.in. Listów do Przekroju i biografii Zbigniewa Cybulskiego pt. Okno Zbyszka Cybulskiego, prawie 40 spektakli teatralnych i telewizyjnych oraz filmów fabularnych. Otrzymał kilka nagród na konkursach poetyckich[1]. Członek Komitetu Budowy Pomnika Ofiar Grudnia 1970 w Gdyni. Należał m.in. do PEN Clubu i Stowarzyszenia Pisarzy Duńskich. Był członkiem PZPR do grudnia 1981 (w latach 1973-1979 członek komisji kultury Komitetu Wojewódzkiego w Gdańsku)[2]. Od roku 1977 do 1979 radny Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku. W roku 1980 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Od 1973 był prezesem gdańskiego oddziału Stowarzyszenia Filmowców Polskich, w latach 1973-82 głównym reżyserem TV Gdańsk.

W 1957 roku poślubił Alinę z d. Ronczewską, scenografkę teatralną i telewizyjną, działaczkę społeczna „Solidarności” i samorządu w Sopocie[3]. Został pochowany na cmentarzu katolickim w Sopocie (kwatera F5-3-6)[4].

Grób Jerzego i Aliny Afanasjewów na Cmentarzu katolickim w Sopocie

Twórczość Afanasjewa, w szczególności zbiory opowiadań, nacechowane są surrealizmem i bajkowością. Wykorzystywał elementy groteski, absurdu i fantastyki. Występują tu nieistniejące światy, ale i postacie – kreślone zwykle w sposób przerysowany – są obdarzane zwykle dziwacznymi imionami („Jakiś Którędy”, „Abraham Ssak” czy „Jowesz Jowel”) i takimi też przygodami. Atmosfera groteski tej prozy współgra z jej lirycznym i nierzadko pesymistycznym przesłaniem.

Utwory dla dzieci

  • Czarodziejski młyn (1961, Wydawnictwo Morskie; na podstawie powstał film animowany, sztuka teatralna lalkowa w 1972, także pokazywana w telewizji i kilka bajek muzycznych) wespół z Aliną Afanasjew[1]
  • Zegarowy król (1962, Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia)
  • Baśnie (1971)
  • Babcia i słoń (1972)

Inne utwory

  • Księżycowy pierścień (1959, Wydawnictwo Morskie) poezje[1]
  • Mucha i anioł (1959, Państwowe Wydawnictwo Iskry: Biblioteka „Stańczyka”) satyry
  • Gałązka światła (1962, Państwowe Wydawnictwo Iskry) poezje
  • O człowieku, który witał się nogą (1962, Wydawnictwo Łódzkie) satyry
  • Rozumny rogacz. Satyry i komedie (1964, Wydawnictwo Literackie) opowiadania
  • Listy do „Przekroju” (1967, Wydawnictwo Łódzkie – w tomie zbiorowym Pięć śmiechów głównych) satyry
  • Przedmieście Nigdy (1968, Wydawnictwo Literackie) opowiadania/satyry
  • Sezon kolorowych chmur. Z życia gdańskich teatrzyków 1954–1964 (1968, Wydawnictwo Morskie)
  • Okno Zbyszka Cybulskiego. Brulion z życia aktora filmowego połowy XX wieku (1970)
  • Szklarz wieczności (1974) opowiadania
  • Chimery (1976) opowiadania
  • Radosna twórczość (1976) powieść
  • Ja jestem tobą (1977) powieść
  • Poczta Afanasjewa (1979) satyry[5]
  • Zamknięci w deszczowej windzie (1981) poezje[6]
  • Biurowiec (1982) opowiadania[7]
  • Ręka o trzech palcach (1982) poezje[8]
  • Lustro porosłe mchem (1985) opowiadania[9]
  • Relief (1985) poezje[10]
  • Każdy ma inny świat (1986) wspomnienia
  • Nos poety (1987) satyry[11]
  • Zabawa w myśli (1989) opowiadania[12]

Odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Leszek M. Bartelski: Polscy pisarze współcześni. Warszawa: Agencja Autorska, 1970, s. 9.
  2. ↑ Kto jest kim w Polsce 1984, wyd. 1, Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 15, ISBN 83-223-2073-6.
  3. ↑ ALINA AFANASJEW - PDF Darmowe pobieranie, docplayer.pl [dostęp 2022-03-29].
  4. ↑ śp. Jerzy Afanasjew
  5. ↑ Jerzy Afanasjew, Poczta Afanasjewa, wyd. 1, Gdańsk: Wydaw. Morskie, 1979, ISBN 83-215-8199-4, OCLC 6195646 [dostęp 2022-02-04].
  6. ↑ Jerzy Afanasjew, Zamknięci w deszczowej windzie, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1981, ISBN 83-215-9166-3, OCLC 749840498 [dostęp 2022-02-04].
  7. ↑ Jerzy Afanasjew, Biurowiec, wyd. 1, Warszawa: Czytelnik, 1982, ISBN 83-07-00460-8, OCLC 12515299 [dostęp 2022-02-04].
  8. ↑ Jerzy Afanasjew, Ręka o trzech palcach, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1982, ISBN 83-08-00783-X, OCLC 69460353 [dostęp 2022-02-04].
  9. ↑ Jerzy Afanasjew, Lustro porosłe mchem, wyd. 1, Kraków: Wydawn. Literackie, 1985, ISBN 83-08-01227-2, OCLC 14017834 [dostęp 2022-02-04].
  10. ↑ Jerzy Afanasjew, Relief, wyd. Wyd. 1, Kraków: Wydawn. Literackie, 1985, ISBN 83-08-01533-6, OCLC 13844256 [dostęp 2022-02-04].
  11. ↑ Jerzy Afanasjew, Nos poety : satyry, wyd. 1, Warszawa: Iskry, 1987, ISBN 83-207-0901-6, OCLC 20436635 [dostęp 2022-02-04].
  12. ↑ Jerzy Afanasjew, Zabawa w myśli : opowiadania wybrane, wyd. Wyd. 1, Warszawa: Czytelnik, 1989, ISBN 83-07-01507-3, OCLC 23828213 [dostęp 2022-02-04].
  13. ↑ Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 23-24 ISBN 83-223-2491-X

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Zasłużony Działacz Kultury.jpg
Autor: Ὄνειροι, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zasłużony Działacz Kultury – odznaka
Grób Jerzego i Aliny Afanasjewów.jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Jerzego i Aliny Afanasjewów na Cmentarzu katolickim w Sopocie
Jerzy Afanasjew.jpg
Jerzy Afanasjew, fotografia.