Jerzy Schlag

Jerzy Schlag
Georg Schlag
Data i miejsce urodzenia

19 marca 1692
Komorów

Data i miejsce śmierci

11 grudnia 1764
Wrocław

Zawód, zajęcie

pastor, wydawca

Jerzy Schlag (pol. Jerzy Szlag Bićki) (j. niemiecki: Georg Schlag) (ur. 19 marca 1692 w Komorowie, zm. 11 grudnia 1764 we Wrocławiu) – pastor luterański, wydawca, tłumacz[1]. Działacz na rzecz języka i kultury polskiej na Dolnym Śląsku w XVIII wieku[2].

Życiorys

Urodził się w chłopskiej rodzinie w Komorowie pod Trzebnicą. Nauki początkowe pobierał w polskojęzycznych szkołach na Śląsku[3]. W latach 1716-1718 studiował w Jenie. W 1727 r. powrócił na Śląsk, gdzie został kierownikiem i nauczycielem Miejskiej Szkoły Polskiej we Wrocławiu[4]. Od 1752 roku był polskim kaznodzieją w kościele Św. Krzysztofa. Zabiegał o nauczanie języka polskiego w wiejskich podwrocławskich szkołach polskich oraz o utrzymanie polszczyzny w obrzędach kościelnych na Śląsku.

Działalność wydawnicza

Współpracował z wrocławskim drukarzem Johannem Kornem, doradzając mu w zakresie druku polskich publikacji, głównie podręczników i książek szkolnych. Był autorem „Samouczka” polszczyzny dla Niemców z 1734 r. i wielu książek dla polskich szkół i parafii. Pisał podręczniki do nauki języka polskiego:

  • Neue grundliche und vollstandige polnische sprachlehre 1734 – gramatyka języka polskiego,
  • Neun und fünfzig polnisch-deutsche Handlungsgespräche 1736 – przerobiony przez Schlaga zbiór rozmówek Jana Ernestiego.
  • Korespondencja polsko-niemiecka 1741,

Schlag zajmował się także przekładem pieśni (m.in. Angelusa Silesiusa) oraz pisał pieśni własnego autorstwa w języku polskim. Opracował wydanie „Doskonałego kancjonału polskiego” pt. „Kancjonał odnowiony”, którego pierwsze wydanie opublikował w Brzegu w 1756. Kancjonał ten do 1773 roku miał na Śląsku 7 wydań.

Przypisy

  1. ↑ H. Barycz, „Śląsk w polskiej kulturze umysłowej”, Katowice 1979
  2. ↑ Czasopismo „Brzask” Towarzystwa Miłośników Ziemi Trzebnickiej, t. II 1984 PDF
  3. ↑ Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, PWN, Warszawa 1984, ISBN 83-01-01520-9, TOM II hasło Schlag Jerzy str.344
  4. ↑ Aleksander Rombowski, „Nauka języka polskiego we Wrocławiu”, Wrocław 1960

Bibliografia

  • Aleksander Rombowski: Nauka języka polskiego we Wrocławiu. Wrocław: Zakład narodowy im. Ossolińskich, 1960.
  • Aleksander Rombowski: Ludzie dawnego Wrocławia. Wrocław: 1961.
  • H. Barycz: Śląsk w polskiej kulturze umysłowej. Katowice: 1979.