Jerzy Staniszkis

Jerzy Staniszkis

Data i miejsce urodzenia	23 listopada 1914 Kutno
Data i miejsce śmierci	17 marca 2009 Warszawa
Miejsce spoczynku	Cmentarz ewangelicko-reformowany w Warszawie
Zawód, zajęcie	architekt
Narodowość	polska
Rodzice	Witold Teofil
Krewni i powinowaci	Witold Wincenty, Olgierd (bracia)
Odznaczenia

Jerzy Staniszkis (pierwszy z prawej) z rodziną

Jerzy Staniszkis (ur. 23 listopada 1914 w Kutnie, zm. 17 marca 2009 w Warszawie) – polski inżynier architekt, grafik.

Dzieciństwo i edukacja

Był synem Witolda Teofila Staniszkisa (1880–1941) i Wandy Korwin-Piotrowskich (1887–1977), bratem Witolda Wincentego (1908-2008) i Olgierda Justyna (1910-2006)^[1].

Ukończył Gimnazjum imienia Stefana Batorego w Warszawie^[2] (1933) i Politechnikę Warszawską (1945 – po przerwie wojennej), gdzie był uczniem Bohdana Pniewskiego^[2].

Harcerz 23 WDHiZ „Pomarańczarnia”. Należał do Korporacji Akademickiej Sarmatia^[3] oraz Stowarzyszenia Filistrów Polskich Korporacji Akademickich.

II wojna światowa

W kampanii wrześniowej podporucznik 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich, brał udział w obronie Modlina i bitwie pod Kockiem^[3]. W październiku 1939 r. dostał się do niewoli i pozostałe lata wojny spędził w obozach jenieckich w Weilburgu, Ostenrode oraz Woldenbergu. Jeden z organizatorów i uczestnik „Olimpiady za drutami” zorganizowanej w 1944 r. w Woldenbergu^[2].

Praca naukowa

W lutym 1945 powrócił do Warszawy i przez kilka lat pracował w Biurze Odbudowy Stolicy, Biurze Urbanistycznym Warszawy oraz Pracowniach Budownictwa Przemysłowego i w Miastoprojekcie Stolica. W tym okresie współtworzył scenografię wystawy „Warszawa oskarża”, a także plakat do niej oraz kolejne, m.in. dla Muzeum Narodowego^[2]. Asystent (1946–1950) na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W 1950 r. został profesorem Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych w Poznaniu^[3]. W okres socrealizmu zajmował się architekturą wystawienniczą, tworząc m.in. nowatorskie systemy do konstrukcji stelaży i mebli wystawowych. I jako ekspert w tej dziedzinie w 1960 roku wyjechał do Iraku, gdzie podjął pracę na Uniwersytecie Bagdadzkim^[2], a w latach 1962–1987 był profesorem na Wydziale Architektury Uniwersytetu Detroit^[3]. Do Polski wrócił w roku 1993^[2] i zamieszkał z żoną Marią Elżbietą na warszawskim Ursynowie w sąsiedztwie Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Mając 83 lata wygrał konkurs i zaprojektował Pomnik Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego w Warszawie^[2].

Rodzina

Jego żoną była Maria Elżbieta z Szyllerów (1920–1999, córka Hanny, wnuczka Heleny Skłodowskiej-Szalay 1866–1961)^[1].

Zmarł w Warszawie 17 marca 2009 i został pochowany w grobie rodzinnym na Cmentarzu ewangelicko-reformowanym przy ul. Żytniej w Warszawie (W-II-11)^[4].

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1951)^[5],
• Złotym Złoty Krzyż Zasługi (1954)^[6],
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (27 września 2009), odznaczony pośmiertnie za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za osiągnięcia w pracy zawodowej na rzecz przestrzennego kształtowania środowiska^[7],
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie)^[2],
• Złoty Krzyż Węgierski^[3].

Zobacz też

• Parasol – nieistniejący pawilon MTP zaprojektowany przez Jerzego Staniszkisa

Przypisy

Linki zewnętrzne

• http://sport.wp.pl/kat,42452,pid,9499012,showPollResults,1,wid,8944511,wiadomosc.html
• http://szkola.batory.edu.pl/s/images/b/bd/G%C5%82os_Batorak%C3%B3w_-_grudzie%C5%84_2005.pdf
• http://www.sarp.org.pl/pliki/kom_1-05.pdf
• http://3szwol.tkkfhubert.pl/szwol/wspomnienia/staniszkis/wspomnienia_jerzy_staniszkis.pdf