Jerzyn

Artykuł

52.4945000°N 17.2312100°E

- błąd

0 m

WD

52°32'N, 17°16'E

- błąd

20304 m

Odległość

663 m

Jerzyn
wieś
Ilustracja
Dwór von Brandisów
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

poznański

Gmina

Pobiedziska

Liczba ludności (2007)

90

Strefa numeracyjna

61

Tablice rejestracyjne

PZ

SIMC

0593030

Położenie na mapie gminy Pobiedziska
Mapa konturowa gminy Pobiedziska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Jerzyn”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Jerzyn”
Położenie na mapie powiatu poznańskiego
Mapa konturowa powiatu poznańskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Jerzyn”
Ziemia52°29′40,2000″N 17°13′52,3560″E/52,494500 17,231210

Jerzynwieś położona nad jeziorem Jerzyńskim w Polsce, w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Pobiedziska. Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Złotniczki. W Jerzynie działa klub piłkarski Okoń Jerzyn.

Historia

Dwór Chudzińskich
Cmentarz ewangelicki

Pierwsza wzmianka o wsi pojawiła się w 1266. Bolesław Pobożny zezwolił wówczas na lokacje miejscowości i zwolnił ją z podatków na dwanaście lat. Nazwa wywodzi się od imienia Jerzy lub zbliżonego. Wieś królewska Gierzyno należąca do starostwa pobiedziskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie gnieźnieńskim województwa kaliskiego[1]. W 1580 właścicielem był Piotr Przecławski. Następnie był to folwark majątku Krześlice. W XIX wieku wykupili go Niemcy, a w 1920 Bank Kwilecki, Potocki i Spółka, który ziemie wsi rozparcelował[2].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Obiekty

W Jerzynie znajdują się dwa dwory. Oba wzniesione u schyłku XIX wieku. Pierwszy w okresie międzywojennym należał do właścicieli majątku Krześlice – von Brandis. W roku 1926 właścicielem był Bernhard von Brandis. Majątek liczył 100 ha. Obecnie we dworze znajdują się mieszkania. Drugi – mniejszy dwór, przed wojną należał do rodziny Chudzińskich. Majątek liczył 405 mórg magdeburskich[3]. Ostatnim przedwojennym właścicielem był Władysław Chudziński, dyrektor w Ruch S.A. w Poznaniu[4]. Do majątku należało też jezioro. Dwór obecnie znajduje się w rękach prywatnych i jest stopniowo przywracany do pierwotnej formy. Grobowiec rodziny Chudzińskich znajduje się na starym cmentarzu przy spalonym kościele, w pobliskim Wronczynie[5].

W parku krajobrazowym o powierzchni 4,20 hektara. Rośnie w nim dąb o obwodzie 410 cm i klon o obwodzie 330 cm[2].

We wsi istnieją ponadto niewielkie pozostałości cmentarza ewangelickiego, założonego około 1870, który ma powierzchnię 0,12 ha i rozplanowanie prostokątne. Znajduje się on w centrum wsi, po północnej stronie drogi prowadzącej do Kołaty. Zachowało się tu dwanaście nagrobków bez tablic (pochowano tu m.in. ludzi o nazwiskach "Michelis" i "Sauer"), część przemieszczona i rozkopana. Przez cmentarz przebiega ścieżka do sąsiadującego gospodarstwa. Prawdopodobnie w 1992 dokonano tutaj ekshumacji zbiorowej mogiły z siedemnastoma ciałami, które przeniesiono na poznański cmentarz Miłostowo, gdzie znajduje się kwatera żołnierzy Wehrmachtu. Z opłotowania nekropolii pozostały nikłe elementy, a teren porastają trawy, bzy i akacja[6].

Przypisy

  1. Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 244.
  2. a b Paweł Anders, Puszcza Zielonka, Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, Poznań, 2004, s. 41, ISBN 83-85811-91-5
  3. Przedwojenne dokumenty rodziny Chudzińskich
  4. ZUW, Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych, Polisa nr W21775, 1935.
  5. Eksploratorzy • Zobacz wątek - Wronczyn - Cmentarz przy kościele, eksploratorzy.com.pl [dostęp 2016-12-19].
  6. Marlena Giżycka, Tomasz M. Sobalak, Śladami wiary po Puszczy Zielonka. Przewodnik, Związek Międzygminny „Puszcza Zielonka”, Murowana Goślina, 2013, s. 106 ISBN 978-83-935965-1-5

Media użyte na tej stronie

Pobiedziska (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Pobiedziska, Polska
Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Poznań County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Poznań County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 52.69 N
  • S: 52.14 N
  • W: 16.43 E
  • E: 17.41 E
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Jerzyn, old evangelical cemetery (6).jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jerzyn - stary cmentarz ewangelicki.
Dwór Chudzińskich w Jerzynie.jpg
Autor: ArtoorD, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dwór Chudzińskich w Jerzynie, stan obecny (10.2016)
Jerzyn dwór von Brandisów.jpg
Autor: Robert Rydwelski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jerzyn dwór von Brandisów