Jezioro Brodzkie
| ||
 (c) I, Jakubhal, CC-BY-SA-3.0 | ||
| Państwo |  Polska | |
|---|---|---|
| Rzeka | Kamienna | |
| Data uruchomienia | 1964 | |
| Typ zapory | ziemna | |
| Pojemność całkowita | 7,59[1] mln m³ | |
| Wysokość lustra wody | 195,1[1] m n.p.m. | |
| Powierzchnia | 2,038 km² | |
| Wysokość zapory | 8,1[1] m | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | ||
Położenie na mapie Polski  | ||
 51°00′13″N 21°10′01″E/51,003611 21,166944 | ||
Jezioro Brodzkie[2] (Brody Iłżeckie[1]) – zbiornik retencyjny na Kamiennej w województwie świętokrzyskim, położony na Przedgórzu Iłżeckim. Zapora powstała w 1964 roku, w 1986 przebudowana. Zbiornik pełni funkcje przeciwpowodziowe i rekreacyjne. Czerpana jest stąd także woda dla zakładów przemysłowych w Starachowicach. Na odpływie zbiornika jest mała elektrownia wodna o mocy zainstalowanej 110 kW[1].
Zapora ziemna o wysokości 7,1 m ulokowana jest w miejscowości Brody. Zbiornik ma powierzchnię 260 ha, długość 5,3 km i maksymalną głębokość 6 m. Pojemność całkowita wynosi 7,3 mln m³, natomiast pojemność użytkowa 5 mln m³. Zwierciadło wody znajduje się na wysokości 195 m n.p.m.[3].
Dużą atrakcją turystyczną okolic zbiornika są znajdujące się nad jego brzegami piaskowcowe skały. Są ich dwie grupy. Po południowej stronie znajdują się Skały w Krynkach mające status rezerwatu przyrody, po północnej Skały w Rudzie będące pomnikiem przyrody[4].
Ciekawostka historyczna
Kompleksową kanalizację rzeki Kamiennej rozpoczęto w początkach XIX wieku. Początkowo prace realizowano według tzw. staszicowskiego planu budowy „ciągłego zakładu fabryk żelaznych nad Kamienną”, która stać się miała osią Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego.
Koncepcja zakładała budowę obiektów metalurgicznych opartych na technologicznym transporcie wodnym oraz pełne energetyczne wykorzystanie Kamiennej. W tym celu wybudowano szereg obiektów piętrzących: w Bzinie, Rejowie, Parszowie, Mostkach, Marcinkowie, Wąchocku, Starachowicach, Michałowie i Brodach.Zakłady przemysłowe lokalizowane były wzdłuż biegu rzeki z uwzględnieniem technologii produkcji.
W górze rzeki sytuowano wielkie piece, następnie zakłady przetwórcze tzw. pudligarnie, najniżej zaś walcownie. Zbiornik w Brodach powstał w 1841 r. dla potrzeb istniejącej tu pudligarni i funkcjonował do czasu katastrofalnej powodzi w 1903 r., która zniszczyła większość urządzeń wodnych nad Kamienną. Odbudowany w 1964 r. Istniejący tu dotąd jaz nazywany staszicowskim został zrekonstruowany i wkomponowany w skarpę odpowietrzną zapory w Brodach Iłżeckich stanowiąc jej ornament (nie pełniąc już żadnej funkcji technicznej) ale i świadectwo wysokiego poziomu myśli hydrotechnicznej tamtego okresu[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e f Zbiornik Wodny Brody Iłżeckie na Kamiennej. [dostęp 2018-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-29)].
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody Stojące plik pdf
- ↑ Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski, Elżbieta Bajkiewicz-Grabowska (red.), Iwona Swenson (red.), Zofia Aleksandrowicz, Warszawa: PWN, 1998, s. 58, ISBN 83-01-12677-9, OCLC 830195866.
- ↑ Zobacz nasze atrakcje turystyczne – gmina Brody. [dostęp 2017-04-25].
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 51.4 N
- S: 50.1N
- W: 19.6 E
- E: 22 E
Redirect arrow, to be used in redirected articles in Wikipedias written from left to right. Without text.
Autor: Tzugaj, Licencja: CC0
znak graficzny do map, ukazujący przykładowe jezioro
Autor:
- Polska_hydrografia2.jpg: Aotearoa
- derivative work: Mareklug talk
Hydrographic map of Poland Author: Aotearoa, version desaturated and lightened by Mareklug