Johan Halvorsen

Johan Halvorsen

Imię i nazwisko	Johan August Halvorsen
Data i miejsce urodzenia	15 marca 1864 Drammen
Pochodzenie	norweskie
Data i miejsce śmierci	4 grudnia 1935 Oslo
Zawód	kompozytor, dyrygent, skrzypek
Odznaczenia

Johan August Halvorsen (ur. 15 marca 1864 w Drammen, zm. 4 grudnia 1935 w Oslo) – norweski kompozytor, dyrygent i skrzypek.

Kariera muzyczna

Od najmłodszych lat uczył się gry na skrzypcach. Teorię muzyki studiował najpierw w Sztokholmie, potem w Lipsku, a także w Berlinie i w Petersburgu. Jako skrzypek zadebiutował w roku 1882 na koncercie w Drammen. Był koncertmistrzem różnych orkiestr oraz nauczycielem gry na skrzypcach. W latach 1892-1898 pracował w Bergen w charakterze dyrygenta teatru i towarzystwa muzycznego „Harmonien”. W latach 1899-1929 zajmował stanowisko dyrygenta Teatru Narodowego w Kristianii. W Helsinkach, w Bergen i w Kristianii założył trzy kwartety smyczkowe, z którymi koncertował. Na prośbę Edvarda Griega zapisał melodie norweskich tańców ludowych i opracował je na skrzypce solo^[1].

Halvorsen znacznie przyczynił się do ożywienia środowisk muzycznych w Norwegii na przełomie XIX i XX wieku. Pracując w teatrze w Kristianii włączył do repertuaru co najmniej 27 oper oraz poprowadził ponad 200 koncertów symfonicznych. Jako kompozytor był związany z nurtem narodowym i romantycznym reprezentowanym przez Edvarda Griega i Johana Svendsena. Inspirację czerpał przede wszystkim z norweskiego folkloru^[2].

W 1908 Halvorsen skomponował koncert skrzypcowy, którego premiera odbyła się w 1909, w wykonaniu Kathleen Parlow i Filharmoników Berlińskich. Rok później koncert zaginął i został odnaleziony dopiero po ponad stu latach w bibliotece w Toronto^[3]. 3 lipca 2016 odbyła się jego ponowna premiera w ramach Risør Chamber Music Festival, w wykonaniu Henninga Kraggeruda z towarzyszeniem Norweskiej Orkiestry Kameralnej.

Odznaczenia

• 1927 – Kawaler Orderu Białej Róży Finlandii (Finlandia)^[4]
• 1927 – Komandor Orderu Danebroga (Dania)^[4]
• 1928 – Komandor Orderu Świętego Olafa (Norwegia)^[4]

Główne dzieła

Muzyka do przedstawień

• Gurre (1900) Holgera Drachmanna
• Tordenskjold (1901) Jacoba Bredy Bulla
• Król (1902) Bjørnstjerne Bjørnsona
• Dronning Tamara (1903-1904) Knuta Hamsuna
• Christian Fredrik (1905) Jacoba Bredy Bulla
• Prinsessen og det halve Kongerige (1906) Holgera Drachmanna
• Wiele hałasu o nic (1915) Williama Shakespeare'a
• Kaprysy Marianny (1916) Alfreda de Musseta
• Medea (1918) Eurypidesa
• Julestue (1918) Ludviga Holberga
• Makbet (1920) Williama Shakespeare'a
• Ruy Blas (1920) Victora Hugo
• Cyrano de Bergerac (1921) Edmonda Rostanda
• Mascarade (1922) Ludviga Holberga
• Kupiec wenecki (1926) Williama Shakespeare'a

Operetka

• Mod Nordpolen, operetka w 3 aktach (1911)

Utwory orkiestrowe

• Bojarenes inntogsmarsj (1895)
• Festovertyre, op. 16 (1899)
• Koncert skrzypcowy, op. 28 (1908)
• Bjørnstjerne Bjørnson in Memoriam, op. 30 (1910)
• Norway's Greeting to Theodore Roosevelt, op. 31 (1910)
• Suite ancienne ku pamięci Ludviga Holberga, op. 31 (1911)
• Festmarsj, op. 32
• Norske rapsodie No. 1 (1919–1920)
• Norske rapsodie No. 2 (1919–1920)
• Symfonia I c-moll (1923)
• Symfonia II d-moll Fatum (1924)
• Symfonia III C-dur (1929)
• Festovertyre, op. 38

Kameralistyka

• 6 Stimmungsbilder na skrzypce i fortepian (1890)
• Suita g-moll na skrzypce i fortepian (1890)
• Danses norvégiennes na skrzypce i fortepian (1897)
• Elegie na skrzypce i fortepian (1897)
• Passacaglia g-moll na motywach suity klawesynowej Georga Friedricha Händla na skrzypce i altówkę (1897)
• Sarabande con variazioni d-moll według tematu z Georga Friedricha Händla na skrzypce i altówkę (1897)
• Crépuscule na skrzypce i fortepian (1898)
• Kwartet smyczkowy, op. 10
• Norske viser og danse, 30 aranżacji na skrzypce i fortepian

Przypisy