Jorge Semprún

Jorge Semprún
Ilustracja
Jorge Semprún (2009)
Data i miejsce urodzenia

10 grudnia 1923
Madryt

Data i miejsce śmierci

7 czerwca 2011
Paryż

Zawód, zajęcie

pisarz, scenarzysta, polityk

Stanowisko

minister kultury (1988–1991)

Jorge Semprún Maura (ur. 10 grudnia 1923 w Madrycie, zm. 7 czerwca 2011 w Paryżu[1]) – hiszpański pisarz, scenarzysta, filozof oraz polityk, w czasie II wojny światowej działacz francuskiego ruchu oporu, więzień Buchenwaldu, członek Komunistycznej Partii Hiszpanii, w latach 1988–1991 minister kultury.

Życiorys

Jego ojciec był wykładowcą akademickim i dyplomatą w okresie Drugiej Republiki Hiszpańskiej[1]. Matka była córką Antonia Maury, kilkukrotnego premiera Hiszpanii[2]. W okresie wojny domowej rodzina wyemigrowała, osiedlając się we Francji[1].

Jorge Semprún kształcił się w Lycée Henri-IV, a następnie studiował na Uniwersytecie Paryskim[3]. W 1942 dołączył do działającej we Francji Komunistycznej Partii Hiszpanii[3]. Działał również we francuskim ruchu oporu[1]. W 1943 został aresztowany i osadzony ostatecznie w Buchenwaldzie. W obozie koncentracyjnym spędził 18 miesięcy, uwolniony został w 1945[3].

Pracował później jako tłumacz dla UNESCO[1]. Od 1953 do 1962 pod pseudonimem Federico Sánchez organizował nielegalne struktury partii komunistycznej w Hiszpanii. W 1964 został wydalony z szeregów tego ugrupowania[3], pozostawał w dalszym ciągu na emigracji, mieszkając w Paryżu[3]. W lipcu 1988 premier Felipe González powierzył mu stanowisko ministra kultury. Urząd ten sprawował do marca 1991[4]. Wykładał później na Uniwersytecie Pompeu Fabry w Barcelonie[1].

Był członkiem jury na 37. MFF w Cannes (1984) i przewodniczącym jury na 52. MFF w Wenecji (1995). Od 1996 był członkiem francuskiej organizacji literackiej Académie Goncourt[1].

Twórczość

Do 2003 pisał prawie wyłącznie w języku francuskim, używając język hiszpańskiego głównie w przypadku tekstów biograficznych. Istotnym motywem tematów jego powieści stały się własne przeżycia z obozu koncentracyjnego. O swoim pochodzeniu często mówił: tak naprawdę, to jestem więźniem Buchenwaldu[5]. Opatrzył również przedmowami francuskie wydania Innego świata Gustawa Herlinga-Grudzińskiego oraz tom szkiców Leszka Kołakowskiego[5]. W 1969 za La Deuxième Mort de Ramón Mercader otrzymał nagrodę Prix Femina[6], a w 1977 za Autobiografía de Federico Sánchez dostał nagrodę Premio Planeta[1].

Był także scenarzystą filmowym, współpracował z takimi reżyserami jak Costa-Gavras i Alain Resnais. Dwukrotnie nominowany do Nagrody Akademii Filmowej – w 1967 za najlepszy scenariusz oryginalny (Wojna się skończyła) i w 1969 za najlepszy scenariusz adaptowany (Z, wspólnie z Costą-Gavrasem)[7].

Publikacje

  • 1963: Le Grand Voyage (wydanie polskie pt. Wielka podróż, tłum. Krystyna Dolatowska, 1964)
  • 1967: L'Évanouissement (wydanie polskie pt. Omdlenie, tłum. Krystyna Dolatowska, 1969)
  • 1969: La Deuxième Mort de Ramón Mercader
  • 1976: Autobiografía de Federico Sánchez
  • 1980: Quel beau dimanche!
  • 1981: L'Algarabie
  • 1983: Montand la vie continue
  • 1986: La Montagne blanche
  • 1987: Netchaïev est de retour
  • 1993: Federico Sánchez vous salue bien
  • 1994: L'écriture ou la vie
  • 1995: Mal et modernité
  • 1998: Adieu, vive clarté...
  • 1998: Le Retour de Carola Neher, le Manteau d'Arlequin
  • 2001: Le mort qu'il faut (wydanie polskie pt. Odpowiedni trup, tłum. Maryna Ochab, 2002)
  • 2003: Veinte años y un día
  • 2005: L'Homme européen (współautor Dominique de Villepin)

Przypisy

  1. a b c d e f g h Semprún, Jorge (hiszp.). mcnbiografias.com. [dostęp 2018-02-12].
  2. Jorge Semprún Maura: Discúlpenme por discrepar (hiszp.). abc.es, 8 czerwca 2011. [dostęp 2018-02-12].
  3. a b c d e Jorge Semprún obituary (ang.). theguardian.com, 9 czerwca 2011. [dostęp 2018-02-12].
  4. Gobiernos de España (hiszp.). zarate.eu. [dostęp 2018-02-12].
  5. a b Posłowie, [w:] Jorge Semprun, Odpowiedni trup (przełożyła Maryna Ochab), Czytelnik, Warszawa 2002, ISBN 83-07-02909-0.
  6. Tous les lauréats du Prix Femina (fr.). prix-litteraires.net. [dostęp 2018-02-12].
  7. Jorge Semprún w bazie IMDb (ang.). [dostęp 2018-02-12].

Media użyte na tej stronie

Jorge Semprun 2009.jpg
Autor: Dinkley, Licencja: CC BY-SA 3.0
Jorge Semprun, à La Comédie du livre de Montpellier, 23 mai 2009
Felipe González recibe al presidente de la Diputación General de Aragón (cropped).jpg

El presidente del Gobierno, Felipe González, recibe al presidente de la Diputación General de Aragón, Emilio Eiroa.