Jurij Ołefirenko (1970)

Jurij Ołefirenko
(Юрій Олефіренко)
	(c) Mil.gov.ua, CC BY 4.0; „Jurij Ołefirenko”, 2016
Klasa	okręt desantowy
Projekt	773
Oznaczenie NATO	Polnocny-C
	Historia
Stocznia	Stocznia Północna, Gdańsk
	MW ZSRR
Nazwa	SDK-137
Wejście do służby	1971
	Siły Zbrojne WNP
Nazwa	SDK-137
Wejście do służby	1991
Wycofanie ze służby	10 stycznia 1996
	Marynarka Wojenna Ukrainy
Nazwa	Kirowohrad (1996); Jurij Ołefirenko (2016)
Wejście do służby	1996
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	920 t standardowa; 1192 t pełna
Długość	81 m
Szerokość	9,3 m
Zanurzenie	2,3 m
	Napęd
	2 silniki wysokoprężne, 4400 KM, 2 śruby
Prędkość	16 w
Zasięg	3000 Mm przy prędkości 12 w
	Uzbrojenie
	4 działka plot kalibru 30 mm AK-230 (2×II); 2 × 4-prowadnicowe wyrzutnie rakiet plot bliskiego zasięgu Strieła-3 (32 rakiety); 2 × 18-prowadnicowe wyrzutnie niekierowanych pocisków rakietowych 140 mm WM-18 (90 pocisków)
	Wyposażenie
	radar artyleryjski MR-104 Rys
Załoga	41 (5 oficerów)

Jurij Ołefirenko (ukr. Юрій Олефіренко), do 2016. Kirowohrad (ukr. Кіровоград) (U401) − średni okręt desantowy projektu 773 (w kodzie NATO: Polnocny-C) Marynarki Wojennej Ukrainy. Początkowo służył we Flocie Czarnomorskiej marynarki wojennej ZSRR pod oznaczeniem SDK-137, po czym został przekazany Ukrainie. W marcu 2014 r. został przejęty przez siły rosyjskie podczas kryzysu krymskiego, zwrócony w kwietniu tego roku.

Historia

Okręt należał do okrętów projektu 773^[a] (w kodzie NATO Polnocny-C), stanowiącego wariant rozwojowy licznej serii średnich okrętów desantowych zaprojektowanych w Polsce i budowanych głównie dla ZSRR, znanych w kodzie NATO jako typ Polnocny. Został zbudowany w 1971 roku w Stoczni Północnej w Gdańsku jako okręt numer 2 projektu 773^[1].

Okręty desantowe proj. 773 dysponują ładownią o długości 38 m, szerokości 5,3 m i wysokości 3,8 m, dostępną przez furtę i rampę dziobową^[1]. Mogą transportować 5 czołgów podstawowych lub 10 mniejszych pojazdów i w obu wariantach do 180 żołnierzy^[1].

Okręt wszedł do służby w radzieckiej, a następnie rosyjskiej Flocie Czarnomorskiej, pod oznaczeniem SDK-137 (ros. СДК-137, od sriednij diesantnyj korabl - średni okręt desantowy). W 1990 roku okręty tego projektu zostały przeklasyfikowane na małe okręty desantowe (skrót MDK), lecz z zachowaniem poprzednich oznaczeń literowyo-cyfrowych^[1]. W kwietniu 1991 roku SDK-137 został wycofany do rezerwy^[1]. Po rozpadzie ZSRR status Floty Czarnomorskiej był niejasny i wchodziła ona początkowo w skład Sił Zbrojnych Wspólnoty Niepodległych Państw. 10 stycznia 1996 okręt został wycofany ze składu Floty Czarnomorskiej i przydzielony Ukrainie^[2]. Według innych źródeł został przekazany w Odessie w kwietniu 1996^[1].

Służba na Ukrainie

odznaka

W służbie ukraińskiej okręt otrzymał nazwę "Kirowohrad", od dawnej nazwy miasta Kropywnycki. Otrzymał następnie numer burtowy U401. Wchodził w skład 5. Brygady Okrętów. Był jednym z dwóch ukraińskich okrętów desantowych (drugim był większy "Kostiantyn Olszanśkyj").

Uczestniczył w licznych ćwiczeniach międzynarodowych, m.in. z marynarkami państw NATO.

Podczas kryzysu krymskiego, "Kirowohrad" został 6 marca 2014 r. razem z 5 innymi okrętami^[b] zablokowany w krymskiej bazie marynarki wojennej na jeziorze Donuzław przez Rosjan, którzy zablokowali wyjście z jeziora na morze przez zatopienie starych okrętów, w tym krążownika "Oczakow"^[3]. Po upływie terminu ultimatum dotyczącego poddania okrętów, 21 marca 2014 r. okręt poddał się siłom rosyjskim (wraz z trałowcem "Czernihiw")^[4]. Dowódca okrętu komandor porucznik Władimir Chromczenkow przeszedł następnie na służbę rosyjską (został dowódcą okrętu desantowego „Saratow”)^[5].

(c) Mil.gov.ua, CC BY 4.0

„Jurij Ołefirenko” podczas ćwiczeń, 2018

19 kwietnia 2014 "Kirowohrad" wraz z kilkoma mniejszymi okrętami został zwrócony Ukrainie i przeszedł z jeziora Donuzław do Odessy^[c]. W 2016 roku w ramach derusyfikacji przemianowano miasto Kirowohrad na Kropywnycki (nosiło imię działacza komunistycznego Siergieja Kirowa) i zmieniono także nazwę okrętu, którą otrzymał ku czci Jurija Ołefirenki (oficera radzieckiego, który przez cztery lata walczył w Afganistanie, potem oficera ukraińskiego, który w latach 2007-09 ponownie pełnił służbę w Afganistanie w składzie litewskiego kontyngentu NATO jako dowódca ukraińskiego oddziału wywiadu wojskowego, od 2010 w stanie spoczynku, w 2014 roku po rozpoczęciu wojny w Donbasie powrócił na ochotnika do służby w armii ukraińskiej, w 2015 roku zginął w czasie walk i pochowany został w Kirowohradzie).

Za działania podczas wojny rosyjsko-ukraińskiej został nagrodzony 23 czerwca 2022 roku przez prezydenta Wołodymyra Zełenskiego odznaką „Za męstwo i odwagę"(ukr.) (dekret numer 434/2022)^[6].

Uwagi

↑ Projekt 773 według szczegółowej publikacji Apalkow 2007 ↓, s. 41. W części publikacji SDK-137/„Kirowohrad” zaliczany jest mylnie do projektu 771 (Polnocny-B) (m.in. A.S. Pawłow, Wojennyje korabli Rossii 1997-1998 g., Jakuck, 1997, s. 145), lecz zdjęcia potwierdzają, że jest to okręt projektu 773.
↑ Razem z nim zablokowano okręt desantowy "Kostiantyn Olszanśkyj", korwetę "Winnica", trałowce "Czerkasy", "Czernihiw", "Gieniczesk" i kuter "Fieodosija".
↑ Razem z nim, korweta "Winnica", kuter artyleryjski "Cherson", holowniki "Kowel" i "Nowoozierne", zbiornikowiec "Horływka". Сім українських кораблів вийшли з розблокованої бухти Донузлав і прямують до порту Одеси w serwisie unian.ua, 19 kwietnia 2014

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Apalkow 2007 ↓, s. 38-41
↑ ^a ^b A.S. Pawłow, Wojennyje korabli Rossii 1997-1998 g., Jakuck, 1997, s.145
↑ Российские военные затопили четвертый корабль в Крыму w serwisie liga.net (data 13-3-2014) (ros.) [dostęp 24-3-2014]
↑ "Черкаси" зайняли оборону в Донузлаві. "Кіровоград", "Чернігів" здалися w serwisie ipress.ua (data 21-3-2014) (ukr.) [dostęp 28-3-2014]
↑ Kristina Malikowa: Командирами российских десантных кораблей оказались предатели Украины. Dnepr Express, 24 marca 2022. (ros.).
↑ Ukraiński okręt zbudowany w Polsce ostrzelał rosyjskie pozycje, defence24.pl [dostęp 2022-11-03] (pol.).

Bibliografia

Jurij Apalkow: Korabli WMF SSSR. Sprawocznik. Tom IV. Diesantnyje i minno-tralnyje korabli. Sankt Petersburg: Galeja Print, 2007. ISBN 978-5-8172-0135-2. (ros.).

[3] Projekt 773 według szczegółowej publikacji Apalkow 2007 ↓, s. 41. W części publikacji SDK-137/„Kirowohrad” zaliczany jest mylnie do projektu 771 (Polnocny-B) (m.in. A.S. Pawłow, Wojennyje korabli Rossii 1997-1998 g., Jakuck, 1997, s. 145), lecz zdjęcia potwierdzają, że jest to okręt projektu 773.

[4] Razem z nim zablokowano okręt desantowy "Kostiantyn Olszanśkyj", korwetę "Winnica", trałowce "Czerkasy", "Czernihiw", "Gieniczesk" i kuter "Fieodosija".

[8] Razem z nim, korweta "Winnica", kuter artyleryjski "Cherson", holowniki "Kowel" i "Nowoozierne", zbiornikowiec "Horływka". Сім українських кораблів вийшли з розблокованої бухти Донузлав і прямують до порту Одеси w serwisie unian.ua, 19 kwietnia 2014

[apalkow-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Apalkow 2007 ↓, s. 38-41

[pawlow98-2] A.S. Pawłow, Wojennyje korabli Rossii 1997-1998 g., Jakuck, 1997, s.145

[5] Российские военные затопили четвертый корабль в Крыму w serwisie liga.net (data 13-3-2014) (ros.) [dostęp 24-3-2014]

[6] "Черкаси" зайняли оборону в Донузлаві. "Кіровоград", "Чернігів" здалися w serwisie ipress.ua (data 21-3-2014) (ukr.) [dostęp 28-3-2014]

[predatel-7] Kristina Malikowa: Командирами российских десантных кораблей оказались предатели Украины. Dnepr Express, 24 marca 2022. (ros.).

[9] Ukraiński okręt zbudowany w Polsce ostrzelał rosyjskie pozycje, defence24.pl [dostęp 2022-11-03] (pol.).

[1]

[2]

[a]

[b]

[3]

[4]

[5]

[c]

[6]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne