Kąty (powiat brzeski)
Artykuł | 49°46′43″N 20°36′15″E |
---|---|
- błąd | 39 m |
WD | 49°46'N, 20°36'E |
- błąd | 2331 m |
Odległość | 1438 m |
wieś | |
Fragment panoramy Kątów | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2007) | 716[1] |
Strefa numeracyjna | 14 |
Kod pocztowy | 32-862[2] |
Tablice rejestracyjne | KBR |
SIMC | 0821062 |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
49°46′43″N 20°36′15″E/49,778611 20,604167 |
Kąty – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim, w gminie Iwkowa. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnowskiego. Integralne części miejscowości: Góry, Grabie, Pasterniki, Zatoki[3].
Zabudowania i pola Kątów znajdują się w dolinie Białki i na wznoszących się nad nią wzgórzach. Tereny te należą do dwóch regionów geograficznych; do Beskidu Wyspowego i Pogórza Wiśnickiego (Białka tworzy granicę między tymi regionami)[4].
Kąty to jedno z największych skupisk producentów susorek iwkowskich.[5].
Historia
Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1363 roku. Wtedy to na prośbę Floriana z Drużkowa (pierwszego właściciela Kątów), a decyzją króla Kazimierza Wielkiego, wieś przeszła z prawa polskiego na niemieckie, czego skutkiem była zmiana własności i sposobu gospodarowania ziemią.
Dzieje Kątów, a także ich nazwa w znacznym stopniu związane są z rodem Kątskich, herbu Brochwicz – biegnący jeleń. To oni od XIV w. przez ponad 300 lat władali tymi ziemiami. Przedstawiciele tego rodu wpisali się nie tylko w historię regionu, ale także kraju. Krzysztof Kątski żyjący na przeł. XVI – XVII w. zasłynął jako biograf biskupów krakowskich. Z kolei Dorota (1591-1643) przeprowadziła odnowę zgromadzenia sióstr Norbertanek w Krakowie. Kolejnym wybitnym przedstawicielem rodu był Marcin Kazimierz Kątski, który jako generał artylerii konnej uczestniczył w bitwie wiedeńskiej w 1683 roku. Główna linia Kątskich wygasła w pocz. XVIII w. Ziemie przeszły we władanie Hrabiego Mieroszowskiego, a następnie Leona Rogoyskiego i jego syna Leonarda Stefana Rogoyskiego.
Od 1900 r. właścicielem została rodzina Sławików h. Prus II, najpierw Jan Sławik, a potem jego syn, Stanisław Lucjan Sławik. W latach 1953–1954 założono spółdzielnię produkcyjną, która zajęła miejscowy dwór.
Sport
Od 2002 r. działa Sekcja Sportowa Piłki Nożnej "Olimpia". Została ona założona przez grupę miłośników piłki nożnej i sportu. Klub ma za zadanie krzewić kulturę fizyczną i sprawnościową u dzieci oraz dorosłych na terenie całej gminy. Zespół występuje w tarnowskiej lidze okręgowej. Celem drużyny seniorów jest jak najlepsze reprezentowanie gminy na terenie powiatu brzeskiego oraz próba zdobycia awansu do wyższej ligi.
Zabytki
Dwór i spichlerz – znajduje się na skraju wsi. Dwór wzniósł w 1900 r. Jan Sławik, herbu Prus II, ówczesny właściciel tutejszego majątku. Jest to obiekt murowany na planie prostokąta z pomieszczeniami w dwóch traktach. Dwór otacza 2 ha park z grabową aleją dojazdową, wielką polaną, na której wznosi się dwupienna lipa – Soliter i drewniana altanka przed frontem dworu. Po zachodniej stronie owego parku znajduje się niewielki staw oraz ruina kamiennego spichlerza z XVI wieku.[6].
Przypisy
- ↑ Plan Odnowy Miejscowości Kąty na lata 2008-2015. iwkowa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-17)].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 452 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ Susorki iwkowskie, czyli suszone owoce z terenów Gminy Iwkowa, folder promocyjny, Gmina Iwkowa, 2015
- ↑ Dwór w Kątach. [dostęp 2013-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-03)].
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kąty - rzymskokatolicki kościół parafialny p.w. św. Józefa Oblubieńca
Fragment panoramy Kątów
Herb gminy Iwkowa
Kąty (powiat brzeski) - ruiny spichlerza z XVI wieku