Kąty Bystrzyckie

Artykuł

50°18′47″N 16°50′5″E

- błąd

39 m

WD

50°18'47"N, 16°50'21"E

- błąd

39 m

Odległość

329 m

Kąty Bystrzyckie
wieś
Ilustracja
Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Kątach Bystrzyckich
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

kłodzki

Gmina

Lądek-Zdrój

Wysokość

490-610[1] m n.p.m.

Liczba ludności (III 2011)

62[2]

Strefa numeracyjna

74

Kod pocztowy

57-540

Tablice rejestracyjne

DKL

SIMC

0853139

Położenie na mapie gminy Lądek-Zdrój
Mapa konturowa gminy Lądek-Zdrój, na dole znajduje się punkt z opisem „Kąty Bystrzyckie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kąty Bystrzyckie”
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego
Mapa konturowa powiatu kłodzkiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kąty Bystrzyckie”
Ziemia50°18′47″N 16°50′05″E/50,313056 16,834722
„Kuźnia Alchemiczna” w Kątach Bystrzyckich
Skansen Gottwaldówka w Kątach Bystrzyckich

Kąty Bystrzyckie (niem. Winkeldorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Lądek-Zdrój, w dolinie wśród pasma Krowiarek.

Położenie

Kąty Bystrzyckie to mała wieś leżąca we wschodniej części Krowiarek, na wysokości około 490-610 m n.p.m.[1]

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Historia

Wieś jest wzmiankowana jako Winkeldorf w dokumencie króla Jana Luksemburskiego z roku 1346[3]. Była to wtedy duża osada z własnym kościołem i parafią[3]. W roku 1417 było tu wolne sędziostwo, a na przełomie XV i XVI wieku w okolicy funkcjonowała kopalnia, w której eksploatowano złoża rudy żelaza[3]. Po wybuchu wojny trzydziestoletniej we wsi, w której mieszkali w większości protestanci, wybuchły rozruchy związane z przymusowym wprowadzeniem katolicyzmu[3]. Zamieszki te zostały krwawo stłumione przez armię cesarską[3]. W XVI i XVII wieku Kąty Bystrzyckie były małą, rolniczą wsią liczącą od 11 do 21 kmieci[4]. W drugiej połowie XVII wieku i w pierwszej połowie następnego stulecia wieś zachowała charakter rolniczy, a rzemiosło reprezentowane było bardzo skromnie[3]. Przed rokiem 1789 utworzono tu szkołę katolicką[4]. Do połowy XIX wieku wieś podzielona była na dwie części: większą, położoną wyżej, dominialną z kościołem filialnym i szkołą, oraz mniejszą, położoną u wylotu doliny, z sędziostwem, młynem i gorzelnią, zwaną Kłodno (niem. Neustift[5]). W drugiej połowie XIX wieku obie części zostały scalone[4]. Największą liczbę ludności, 350 osób, odnotowano w Kątach w 1857 roku[4].

Kultura i edukacja

Od 1997 roku we wsi działa Mała Akademia Sztuki „Kąty Siedem i Pół”, założona przez malarkę Ewę Konikowską[3]. Jest to prywatna szkoła artystyczna dla dzieci, stawiająca sobie za cel uwrażliwienie młodych mieszkańców okolic na piękno i wartości kulturowe ziemi kłodzkiej[3].
Od 2003 roku w XIX-wiecznych zabudowaniach gospodarczych rozpoczął działalność skansen „Gottwaldówka”, w którym wyeksponowano kolekcję dawnych koronek, oraz grafiki niemieckiego malarza Ericha Fuchsa przedstawiające kulturę ludową i rzemiosło Sudetów[6].
W Kątach Bystrzyckich prowadzi też działalność „Kuźnia Alchemiczna”[7]. Placówka zajmuje się działalnością edukacyjną i wystawienniczą z zakresu geologii, organizuje warsztaty (nauka płukania złota i samodzielnego poszukiwania minerałów)[7]. Można tam też kupić okazy minerałów obrabiane we własnej szlifierni[7].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[8]:

  • kościół filialny pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej z 1541 roku, przebudowany w XVIII wieku[1].

Szlaki turystyczne

Przypisy

  1. a b c Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, s. 136-138. ISBN 83-7005-341-6.
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. a b c d e f g h i Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 342. ISBN 978-83-89188-95-3.
  4. a b c d Kąty Bystrzyckie. 06.08.2007. [dostęp 2018-03-10].
  5. M. Choroś, Ł. Jarczak, Słownik nazw miejscowych Dolnego Śląska, Opole 1995, s. 56.
  6. Monika Słonecka: Skansen Gotwaldówka. 05.07.2006. [dostęp 2018-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-11)].
  7. a b c Kuźnia Alchemiczna. [dostęp 2016-10-04].
  8. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 73. [dostęp 2012-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 marca 2017)].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
Powiat kłodzki location map.jpg
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of powiat kłodzki, Poland.
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
POL Szlak czerwony.svg
Czerwony szlak turystyczny.
POL Lądek-Zdrój COA.svg
Herb Lądka-Zdroju
2017 Dom nr 14 w Kątach Bystrzyckich.jpg
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dom nr 14 w Kątach Bystrzyckich, Kużnia alchemiczna
2016 Gotwaldówka w Kątach Bystrzyckich 1.jpg
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Skansen Gottwaldówka w Kątach Bystrzyckich