Kędzierzyn-Koźle

Kędzierzyn-Koźle
miasto i gmina
Ilustracja
Obiekty w Kędzierzynie-Koźlu: Kanał Gliwicki, kościół św. Eugeniusza de Mazenod, starostwo powiatowe, kościół św. Mikołaja, kościół św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej, kościół Ewangelicko-Augsburski, Hala Widowiskowo-Sportowa Śródmieście, zamek, śluza Kłodnica, Grupa Azoty ZAK, stacja kolejowa, kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

kędzierzyńsko-kozielski

Data założenia

1104 Koźle
1283 Kędzierzyn

Prawa miejskie

1281 Koźle
1951 Kędzierzyn
1973 Kłodnica
1973 Sławięcice
1975 Kędzierzyn-Koźle

Prezydent

Sabina Nowosielska

Powierzchnia

123,4 km²

Wysokość

180 m n.p.m.

Populacja (2021)
• liczba ludności
• gęstość


53 705[1][a]
435 os./km²

Strefa numeracyjna

(+48) 77

Kod pocztowy

47-200, 47-205, 47-206, 47-220, 47-222, 47-223, 47-224, 47-225, 47-230, 47-232

Tablice rejestracyjne

OK

Położenie na mapie powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego
Mapa konturowa powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kędzierzyn-Koźle”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Kędzierzyn-Koźle”
Ziemia50°20′41″N 18°12′31″E/50,344722 18,208611
TERC (TERYT)

1603011

SIMC

0965424

Hasło promocyjne: Kędzierzyn-Koźle – Miasto możliwości
Urząd miejski
ul. Grzegorza Piramowicza 32
47-200 Kędzierzyn-Koźle
Strona internetowa
BIP

Kędzierzyn-Koźle (cz. Kandřín-Kozlí, niem. Kandrzin-Cosel) – miasto w Polsce, w województwie opolskim oraz siedziba powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego, położone w południowo-wschodniej części Niziny Śląskiej, w Kotlinie Raciborskiej (Niecka Kozielska[b])[2] na Górnym Śląsku, nad Odrą przy wylocie Kanału Gliwickiego i ujścia Kłodnicy.

Powstało w 1975 z połączenia czterech osobnych organizmów administracyjnych: Kędzierzyna, Koźla, Sławięcic i Kłodnicy[c]. W Koźlu znajduje się jeden z największych portów rzecznych w Polsce. W Kędzierzynie-Koźlu znajdują się jedne z największych w Polsce zakładów chemicznych – Zakłady Azotowe Kędzierzyn, a także holding „Blachownia”. Jest to drugie co do wielkości miasto województwa opolskiego pod względem liczby ludności i obszaru.

Według danych Urzędu Miasta z 31 grudnia 2021 miasto liczyło 53 705 mieszkańców[1].

Geografia

Położenie

Miasto leży w południowo-wschodniej części województwa opolskiego, w środkowej części mezoregionu Kotliny Raciborskiej (318.59)[3]. Mezoregion ten jest najdalej, wzdłuż biegu Odry, wysuniętą na południe częścią Niziny Śląskiej (318.5)[3]. Od wschodu sąsiaduje z Płaskowyżem Rybnickim, Wyżyną Katowicką i Garbem Tarnogórskim, od zachodu z Płaskowyżem Głubczyckim[3]. Na południu dolina Odry łączy Kotlinę Raciborską z Kotliną Ostrawską[3].

Według danych z 1 stycznia 2011 powierzchnia miasta wynosiła 123,4 km²[4].

Środowisko geograficzne

Na obszarze Kędzierzyna-Koźla różnica wysokości terenu sięga 50 m[3]. Najwyższy punkt znajduje się w lasach, przy wschodniej granicy miasta i osiąga 215,3 m n.p.m.[3][5]. Teren obniża się ku dolinie Odry, a sama dolina wykazuje spadek w kierunku północnym. Najniższy punkt znajduje się w miejscu, w którym Odra opuszcza miasto, a jego wysokość wynosi około 165 m n.p.m.[3]. Dla miasta przyjmuje się średnią wysokość 180 m n.p.m.[1]. Można dodać, że najwyższym stałym punktem miasta jest szczyt 150-metrowego komina E w Elektrowni Blachownia (dzielnica Blachownia – ul. Energetyków 11), który jest jednocześnie najwyższą budowlą miasta, osiągający wysokość około 350 m n.p.m.[6].

Większość terenów miasta jest położona na dnie dolin rzecznych: Odry i jej prawobrzeżnego dopływu Kłodnicy. Tereny położone na wschód od brzegów rzeki Odry są równinną terasą rzeczną. Północno-wschodni skrawek miasta tworzą pokrywy lessowe, będące częścią grzbietu Chełma (masyw Góry św. Anny).

Wody

Port na osiedlu Koźle-Port, z lewej Kanał Gliwicki z prawej Odra

Sieć rzeczną stanowi rzeka Odra i jej prawy dopływ Kłodnica (ma swoje ujście do Odry na południowy wschód od centrum dzielnicy Koźle).

Oddzielną rolę w strukturze sieci hydrograficznej miasta zajmują sztuczne drogi wodne. Dwa kanały wykorzystywały przebieg doliny naturalnego cieku Kłodnicy: Kanał Kłodnicki (już nie funkcjonuje) i Kanał Gliwicki. Trzecim kanałem jest Kanał Kędzierzyński, będący odgałęzieniem od Kanału Gliwickiego do ZAK Spółka Akcyjna. Kanał Odra-Dunaj-Łaba łączący Koźle z Wiedniem pozostał w sferze planów.

Riversign.jpg Cieki i zbiorniki wodne w Kędzierzynie-Koźlu[7]
Rzeki
Lp.Nazwa
1Kłodnica
2Odra
Starorzecza
Lp.Nazwa
1Starorzecze Kłodnicy[8]
2Starorzecze Odry[9]
Potoki
Lp.Nazwa (nazwa alternatywna)
1Cisowa (Lenartowski Potok)
2Koźlanka (Golka)
3Miejski Potok (Młynówka)[10]
4Młyńska Struga
5Olszówka (Lineta)
6Poleśnica
7Większycka Woda[11]
Kanały
Lp.Nazwa
1Gliwicki
2Kanał Ulgi[12]
3Kędzierzyński
4Kłodnicki
5Stary Kanał
Jeziora
Lp.Nazwa
1Jeziorko Kuźniczka[13]
2Trójkąt[14]

Gleby

Pokrywa glebowa na obszarze Kędzierzyna-Koźla charakteryzuje się stosunkowo silnym zróżnicowaniem, a do najważniejszych jej typów i rodzajów należą[15]:

  • gleby brunatne – w północnej części miasta (Cisowa, Miejsce Kłodnickie, Sławięcice)
  • gleby bielicowe – w południowo-wschodniej części miasta, na obszarach zalesionych między osiedlem Azoty i miejscowością Stara Kuźnia
  • gleby płowe, wytworzone z piasków zaglinionych i glin zwałowych lekkich oraz bielicowe wytworzone z piasków i żwirów (w rejonie Sławięcic)
  • gleby rdzawe, wytworzone z piasków luźnych na obszarze zalesionym pomiędzy Cisową, a połączeniem Kanału Gliwickiego z Odrą
  • mady – w dolinach Odry i Kłodnicy

Klimat

Klimatogram dla Kędzierzyna-Koźla
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
 
 
35
 
2
-3
 
 
29
 
3
-3
 
 
38
 
8
0
 
 
33
 
15
4
 
 
63
 
20
8
 
 
59
 
22
12
 
 
65
 
25
14
 
 
52
 
25
14
 
 
44
 
20
10
 
 
32
 
15
6
 
 
36
 
8
2
 
 
35
 
3
-2
Temperatury w °C
Opad całkowity w mm
Źródło: Klimat Kędzierzyn-Koźle. meteoblue.com

Rejon Kędzierzyna-Koźla należy do śląsko-wielkopolskiego regionu klimatycznego[16]. Lato rozpoczyna się wcześnie i jest ciepłe, zima jest krótka i łagodna[16]. Średnia temperatura roczna wynosi 8,3 °C (średnia temp. w styczniu -2,0 °C, średnia temp. w lipcu 18,2 °C)[16]. Amplitudy temperatury są mniejsze od przeciętnych w Polsce. Czas trwania zimy wynosi 70 dni, czas trwania lata wynosi 90 dni[16]. Opady atmosferyczne utrzymują się poniżej średniej krajowej. Średni opad roczny wynosi około 650 mm[16].

Ochrona środowiska

Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia w 2016 Kędzierzyn-Koźle zostało sklasyfikowane jako trzydzieste trzecie najbardziej zanieczyszczone miasto Unii Europejskiej[17]. We wspólnym raporcie Greenpeace i AirVisual Kędzierzyn-Koźle został uwzględniony jako 6. w Polsce i 21. w Europie najbardziej zanieczyszczone miasto pyłem zawieszonym PM2,5 w 2018 roku[18][19][20].

Flora i fauna

O bogactwie flory Kędzierzyna-Koźla stanowi przeszło 400 gatunków roślin występujących w granicach miasta[21]. Obok gatunków pospolitych, jak drzewiaste: sosna, świerk, modrzew, dąb (szypułkowy i czerwony), lipa, klon (zwyczajny i jawor), jesion, olsza, topola (czarna i osika), wierzba (różne gatunki) i brzoza[21]; występują krzewy i krzewinki: bez czarny, głóg, czeremcha, róża, jeżyna, borówka czy jemioła; zielne: trawy, turzyce, sity, jeżogłówki w tym tworzące szuwar trzciny, tataraki i pałki, bylice czy komosy[21]. Spotyka się także gatunki rzadkie w regionie i chronione[21]. Na terenie miasta stwierdzono 13 gatunków roślin objętych ochroną, m.in.: bluszcz pospolity, kopytnik pospolity, barwinek pospolity, osoka aloesowata, grążel żółty, zimowit jesienny, kalina koralowa czy wawrzynek wilczełyko[21].

Świat zwierząt jest również bogaty. Występują tutaj gatunki całego spektrum siedlisk. Fauna związana z wodami, np.: jętki i ważki (świtezianki, ważka płaskobrzucha, żagnice), nartniki, pluskwiaki czy chrząszcze; płazy takie jak: żaby (zielone i brunatne), kumaki nizinne, ropuchy; ptaki: perkozy, gęsi, kaczki, wodniki, kurki wodne, czaple, kuropatwy, bażanty oraz wróblowate, zięby, sikory czy krukowate; ssaki: jelenie, sarny czy dziki[21].

Handel

W mieście znajdują się placówki handlowe sieci: Carrefour, Kaufland, E.Leclerc, Castorama, Intermarché, Biedronka, Lidl, Aldi, Netto, Żabka, Groszek, Odido oraz wielu innych. Na osiedlu Pogorzelec znajduje się galeria handlowa „Odrzańskie Ogrody”, która mieści 85 sklepów – w tym supermarket i kino.

Podział administracyjny

Podział administracyjny Kędzierzyna-Koźla
Śródmieście
Przyjaźni
2
Stare
Miasto
Zachód
2 → Południe


Kędzierzyn-Koźle nie tworzy spójnej całości – wyraźnie odrębne dzielnice są porozdzielane lasami, łąkami i polami uprawnymi. Miasto powstało w 1975 z połączenia czterech osobnych organizmów administracyjnych: Kędzierzyna, Koźla, Kłodnicy i Sławięcic (miasto i gmina). Podzielone jest na 16 osiedli (jednostek pomocniczych gminy): Azoty, Blachownia Śląska, Cisowa, Kędzierzyn (Śródmieście), Kłodnica, Koźle (Stare Miasto, Południe i Zachód), Koźle-Rogi, Kuźniczka, Lenartowice, Miejsce Kłodnickie, Osiedle Piastów, Osiedle Przyjaźni, Pogorzelec i Sławięcice. Ponadto zwyczajowo wyodrębnia się osiedla Koźle-Port, Powstańców Śląskich i Żabieniec, jednak nie stanowią one obecnie jednostek pomocniczych miasta[22].

Powiat

Miasto jest siedzibą władz samorządu powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego.

Nazwa

Koźle wśród innych nazw śląskich miejscowości w urzędowym pruskim dokumencie z 1750 wydanym w języku polskim w Berlinie[23]
Panorama miasta Koźle (I poł. XVIII w.)

Nazwa miasta pochodzi z połączenia nazw dwóch miejscowości – Kędzierzyna oraz Koźla. Pierwsze informacje źródłowe o ufortyfikowanej osadzie Kosle pochodzą ze spisanej po łacinie w latach 1112–1116 przez Galla Anonima Kroniki polskiej. Z kolei w 1283 nazwa Kędzierzyna wymieniona została w zlatynizowanej formie jako Kandersino, a w 1410, Candirsyn[24]. W pruskim urzędowym dokumencie z 1750 wydanym w języku polskim w Berlinie przez Fryderyka Wielkiego wymienione jest Koźle pośród innych śląskich miejscowości[23]. Nazwę Koźle w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa[25]. Polską nazwę Kędzierzyn oraz niemieckie Kandrzin i stację kolejową Kosel-Kandrzin wymienia Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany na przełomie XIX i XX wieku[24].

W 1934 władze III Rzeszy zmieniły nazwę miasta z Kandrzin na Heydebreck O.S., która obowiązywała do 1945[26]. Nowa nazwa upamiętniała dowódcę niemieckiego oddziału ochotniczego, Petera von Heydebrecka, który w czasie III powstania śląskiego walczył w bitwie pod Górą Świętej Anny oraz zdobył Kędzierzyn.

W dniu 30 października 1975 do Kędzierzyna przyłączono trzy inne miasta: Koźle, Kłodnicę i Sławięcice oraz gminę Sławięcice, przy czym nazwa połączonego miasta pozostała niezmieniona przez trzy dni. Obecnie obowiązująca nazwa urzędowa „Kędzierzyn-Koźle” weszła w życie 3 listopada 1975[27].

Historia

Pierwsze wzmianki historyczne o Koźlu pochodzą z 1104, jednak nadanie praw miejskich nastąpiło dopiero w 1281. Ziemie te wchodziły wówczas w skład księstwa kozielsko-bytomskiego, które od 1289 było lennem króla czeskiego. W 1526 księstwo kozielsko-bytomskie wraz z Czechami przeszło pod władzę Habsburgów. Od 1741 pod panowaniem Prus. W 1743 nastąpił początek rozbudowy twierdzy w Koźlu (Twierdza Koźle). Znaczny rozwój gospodarczy całej okolicy rozpoczął się wraz z budową Kanału Kłodnickiego (lata 1792–1812). W 1807 twierdza kozielska była oblężona przez wojska napoleońskie. W 1845 uruchomiono linię kolejową OpoleGliwice – był to początek rozwoju wsi Kędzierzyn, w której umieszczono stację kolejową. Od tego momentu Kędzierzyn rozpoczął swój systematyczny rozwój kosztem Koźla, którego rozwój ograniczało istnienie twierdzy. Sytuacji nie zmieniło zlikwidowanie w 1873 twierdzy kozielskiej i budowa portu rzecznego w Koźlu (lata 1891–1908). W 1921 okolica była terenem walk podczas III powstania śląskiego. Ziemie te, na mocy plebiscytu, pozostały w granicach Niemiec. W latach 1934–1938 wybudowano nowy Kanał Gliwicki. W 1945 w wyniku przegranej Niemców w wywołanej II wojnie światowej i po zdobyciu miasta przez Armię Czerwoną, miasto weszło w skład Polski. W 1951 Kędzierzyn otrzymał prawa miejskie[28], w 1973 Kłodnica i powtórnie Sławięcice. W 1975 nastąpiło przyłączenie do Kędzierzyna trzech miast (Koźla, Kłodnicy i Sławięcic) oraz gminy Sławięcice, które dały początek dzisiejszemu miastu Kędzierzyn-Koźle[29].

Demografia

Icon people.svg Liczba ludności osiedli Kędzierzyna-Koźla (stan na 2021-12-31)[1]
Lp.OsiedleLiczba ludności
1Śródmieście11 021
2Pogorzelec10 354
3Piastów7617
4Zachód5135
5Kłodnica3870
6Stare Miasto3187
Lp.OsiedleLiczba ludności
7Sławięcice2442
8Blachownia2394
9Cisowa1796
10Azoty1684
11Rogi1160
12Kuźniczka1024
Lp.OsiedleLiczba ludności
13Południe691
14Przyjaźni518
15Lenartowice474
16Miejsce Kłodnickie338
Łącznie53 705

Rozkład liczby kobiet i mężczyzn wg wieku zamieszkałych w Kędzierzynie-Koźlu (stan na 2014) był następujący[30]:

Piramida wieku Kedzierzyn Kozle.png

Kędzierzyn-Koźle podlega pod Urząd Statystyczny w Opolu, oddział w Prudniku[31].

Zabytki

Kamienica, ul. Piastowska 17
Kamienica, ul. Żeromskiego 9
Wodociągowa wieża ciśnień w zespole wodociągów miejskich
Pozostałość po pałacu (park w Sławięcicach)
Dawny Zespół Szpitalny im. R. Kocha - Sławięcice

W rejestrze zabytków nieruchomych województwa opolskiego na dzień 31 maja 2017 figuruje 76 obiektów z terenu Kędzierzyna-Koźla, m.in.[32]:

Koźle, Kędzierzyn

  • stare miasto Koźle (w ramach założeń średniowiecznych)
  • kościół parafialny pw. św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej, ul. Złotnicza, z 1489 – XV wiek, 1570, XIX w., z wieżą gotycko-renesansową
  • kościół parafialny pw. św. Mikołaja, ul. Judyma 1, z lat 1901–1902 w Kędzierzynie
  • kościół parafialny pw. MB Bolesnej, ul. Kłodnicka 2, z 1928
  • zespół klasztorny franciszkanów, ul. Doktora Wojciecha Czerwińskiego 5: kościół poklasztorny pw. Wniebowzięcia NMP, ob. fil. z lat 1751–1753, klasztor, ob. biura, z 1753 – XVIII w., XIX w.
  • kościół ewangelicko-augsburski w Kędzierzynie, ul. Głowackiego 17, z lat 1902–1903
  • kapliczka-dzwonnica, tzw. Pańszczyźniana, ul. Wyspiańskiego, 1814
  • mogiły żołnierzy polskich, uczestników Kampanii Wrześniowej 1939, na cmentarzu rzym.-kat., ul. Cmentarna
  • mogiła zbiorowa żołnierzy I Armii WP poległych w 1945
  • cmentarz wojenny żołnierzy Armii Radzieckiej, ul. Jana Pawła II w Kędzierzynie
  • zamek w Koźlu – najwcześniejsza faza zamku została najpewniej wzniesiona jako siedziba kasztelańska równocześnie z lokacją miasta przez Kazimierza opolskiego, datowaną na 1222. Pierwszym znanym jego zarządcą był kasztelan Naczesław, wzmiankowany w latach 1222–1230. Założenie wzniesiono z cegły posadowionej na fundamencie kamiennym i w pierwszej fazie składało się z późnoromańskiej wolnostojącej wieży mieszkalnej. Gdy w latach 1312–1335 miasto stało się stolicą samodzielnego księstwa kozielskiego, rządzonego samodzielnie przez Władysława od 1303, zamek rozbudowano, by mógł spełniać funkcję siedziby książęcej oraz kwatery dla drużyny, wzmiankowanej w 1283. Wieżę otoczono murem obwodowym o zarysie zbliżonym do kwadratu o wymiarach 41,5 × 42,8 m, z bramą umieszczoną od wschodu oraz wzniesioną przy narożniku południowo-wschodnim czworoboczną basztą. Na lata 1558–1562 datowana jest przebudowa w stylu renesansowym, w czasie której powstały zabudowania południowego oraz zachodniego skrzydła[33].
  • mury obronne Koźla, z XIV w., z poł. XVI w.: fragment murów, ul. Kraszewskiego, fragment murów oporowy z fragmentami półkolistej bastei – baszty, obok zamku
  • fortyfikacje „fryderycjańskie” Twierdzy Koźle: obwałowania i fosy, murowano-ziemne, z XVIII w. Zachowały się fragmenty fortyfikacji na lewym brzegu Odry, pięć narożników obwodu wału głównego, fragmenty wewnętrznego obwodu walki oraz przedwał z kilkoma hangarami prochowymi; przedstok z fosą przekształcono w planty miejskie i rozproszone umocnienia na brzegu prawym: Fort Fryderyka Wilhelma, Wieża Montalemberta, fort Rondel, ul. Portowa z XVIII w., schron forteczny, wzniesiony w XVIII–XIX wieku, budynek forteczny z XVIII w./XIX w., studnia forteczna z XIX w., ul. Konopnickiej, Żeromskiego, Piramowicza, Skarbowa, Planty, Zamkowa, Garncarska, Targowa
  • planty miejskie, na terenie fortyfikacji Twierdzy Koźle, z poł. XIX w.
  • dom, ul. Bolesława Chrobrego 20, z pocz. XX w.
  • prochownia, ob. magazyn, ul. Garncarska 1, z XVIII w./XIX w.
  • dom, ul. Grunwaldzka 5, z pocz. XX w.
  • dom, ul. Łukasiewicza 9, z 1908, Poczta, Bank PKO, Caritas
  • dom, ul. Matejki 10–12, z lat 1900–1910
  • domy, ul. Pamięci Sybiraków 2, z k. XVIII w.-1920 nr 4, z XVIII w.-XX w.
  • domy – kamienice, ul. Piastowska 3, 5, 7, 17, 33, z k. XIX w./XX w.
  • dom, ul. Piramowicza 17, z XIX w./XX w., dawny szpital
  • budynek administracyjny d. starostwa powiatowego, ob. urząd miasta, ul. Piramowicza 32, z lat 1909–1910: dom dozorcy
  • areszt z wartownią, ul. Racławicka 10, z czwartej ćw. XIX w.,
  • domy, Rynek 1, 2, z 1798, 1800, XVIII w.-XX w.
  • kasyno wojskowe, ob. Miejski Ośrodek Kultury, ul. Skarbowa 10, z 1930
  • dom, ul. Skłodowskiej 7, z XIX w./XX w.
  • zespół dworski, ul. Sławięcicka 3, z 1930: dwór, park
  • trzy budynki koszarowe, ob. domy mieszkalne, ul. Targowa 13/15, 17/21, 23/27, z lat 1776–78, XIX w.-XX w.
  • dom, ul. Żeromskiego 9, z k. XIX w.
  • zespół wodociągów miejskich, ul. Filtrowa 14, z lat 1900–1902: wieża ciśnień, pompownia, budynek biurowy
  • wieże ciśnień PKP nr 1 i przepompownia ze stacją trafo, nr 2, nr 3, nr 4, ul. Towarowa w Kędzierzynie, z lat 1908–1914, wieża ciśnień wodociągowa PKP, na stacji Koźle–Port, z 1905
  • stary Kanał Kłodnicki, który łączył Koźle z Gliwicami (wybudowany w latach 1792–1812) w Kłodnicy, na terenie miasta i w granicach województwa
  • sześć śluz – Śluzy Koźle, odremontowana po powodzi 1997, śluza IV nie istnieje

Kłodnica

  • dom, ul. Krasickiego 12, drewniany, z XIX w., nie istnieje

Sławięcice

  • kościół parafialny pod wezwaniem św. Katarzyny, z lat 1864–1869, ul. Staszica, wypisany z księgi rejestru
  • zespół plebanii przy kościele św. Katarzyny, ul. Staszica 1, z XIX w.: plebania, budynek gospodarczy, altana w ogrodzie
  • zespół pałacowy, pozostałości z XVIII w.-XIX w., jeden z największych parków województwa: barokowy pawilon ogrodowy – belweder, z 1802, późnoklasycystyczny dom ogrodnika, z 1830, park; mogiła zbiorowa powstańców śląskich, z 1921
  • zespół szpitala im. Roberta Kocha, ul. Orkana 14, z lat 1880–1884: budynek mieszkalno-biurowy – pawilon „A” z łącznikiem, budynek administracyjno-pomocniczy – pawilon „B” z łącznikiem, budynek szpitalny – pawilon „C”, budynek mieszkalno-gospodarczy – pawilon „D”, z 1925, dwie leżakownie, drewniane, zieleń parkowa, ogrodzenie, murowane z bramami
  • dom, ul. Sadowa 95, z 1830, nie istnieje
  • elektrownia wodna, ob. dom mieszkalno-przemysłowy, ul. Puszkina 1, z poł. XIX w.
  • krematorium, znajduje się na placu apelowym, na terenie dawnego obozu hitlerowskiego, poza rejestrem: pomnik ku czci pomordowanym, w otaczającym lesie – liczne pozostałości wież strzelniczych i bram wjazdowych.

inne zabytki:

  • synagoga (obecnie nieistniejąca)
  • cmentarz żydowski
  • zespół portowy, ul. Żeglarska w Koźlu–Porcie posiada trzy baseny z zachowanymi urządzeniami przeładunkowymi (wywrotnice wagonowe)
  • schron przy ul. Szymanowskiego, koło starego boiska, zasypany, widoczne są tylko kominy
  • kaplica pańszczyźniana, ul. Wyspiańskiego w Kłodnicy
  • syfon w Lenartowicach, ul. Nowowiejska, gdzie rzeka Kłodnica przepływa pod Kanałem Gliwickim.

Podział użytkowy powierzchni miasta

Według danych SWDE z 2017[34]:

Transport

Kładka piesza nad śluzą wodną w Koźlu

Transport drogowy

Miasto jest położone na skrzyżowaniu szlaków komunikacyjnych Górnego i Dolnego Śląska. Przez Kędzierzyn-Koźle przebiega droga krajowa nr 40 GłuchołazyPyskowice.

Ponadto w mieście zbiegają się drogi wojewódzkie:

Wybudowano część obwodnicy (w 2008 zatwierdzono plan budowy pozostałej części obwodnicy z nowym mostem na rzece Odrze[35] oraz dogodne połączenie z autostradą A4 JędrzychowiceKorczowa, w miejscowości Olszowa.

Zjazdy z autostrady A4 w kierunku na Kędzierzyn-Koźle[36]:

Na terytorium Kędzierzyna-Koźla znajduje się jedenaście rond:

PL road sign C-12.svg Ronda drogowe na obszarze Kędzierzyna-Koźla
Lp.NazwaSkrzyżowanie ulicDzielnica
1.Mościckiego – Grabskiego – WitosaAzoty
2.Obwodnica PółnocnaMiejsce Kłodnickie
3.Księdza Jana Opieli OMIGliwicka – KozielskaPogorzelec
4.MilenijneGliwicka – Al. Armii Krajowej – Wyspiańskiego – Obwodnica Południowa
5.Rafała WojaczkaKozielska – Tartaczna – Reja
6.Rotmistrza Witolda PileckiegoAl. Armii Krajowej
7.Obwodnica Północna – SławięcickaSławięcice
8.GrunwaldzkieGrunwaldzka – Al. Armii KrajowejŚródmieście
9.Konstantego ChmielewskiegoAl. Jana Pawła II – Miła – 1 Maja
10.SolidarnościAl. Jana Pawła II – Grunwaldzka – Dworcowa – Traugutta – Karola Miarki
11.Al. Armii Krajowej – Obwodnica Północna

Transport autobusowy

Solaris Urbino, MZK Kędzierzyn-Koźle

Komunikację miejską zapewnia Miejski Zakład Komunikacyjny w Kędzierzynie-Koźlu, który prowadzi od 1 maja 1969 działalność przewozową osób na terenie miasta i sąsiednich gmin. Obecnie istnieje 12 linii[37].

Transport międzymiastowy zapewnia Veolia Transport Opolszczyzna Spółka z o.o. (byłe Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej S.A.) posiada w Kędzierzynie-Koźlu około 25 przystanków oraz Dworzec Autobusowy w Koźlu. Veolia obsługuje liczne połączenia lokalne na terenie powiatu Kędzierzyn-Koźle oraz częściowo na terenie powiatów Krapkowice i Prudnik.

Transport kolejowy

Kędzierzyn-Koźle leży na trasie linii o znaczeniu krajowym i międzynarodowym. Przez miasto przebiegają dwie międzynarodowe linie kolejowe: E-30 i E-59. W Kędzierzynie-Koźlu początek ma Podsudecka Magistrala Kolejowa, która jest niezelektryfikowaną częścią linii kolejowej nr 137. Miasto posiada pięć stacji kolejowych:

Przez teren miasta przechodzi 12 linii kolejowych wykorzystywanych do ruchu pasażerskiego lub towarowego:

W mieście siedzibę ma przewoźnik kolejowy DB Cargo Spedkol, a Grupa Azoty Koltar zlokalizowała jeden ze swoich oddziałów.

Transport wodny

Śluza wodna Koźle
Fragment nabrzeży opuszczonego basenu portowego

Miasto leży na trasie międzynarodowej drogi wodnej E-30 i Odrzańskiej Drogi Wodnej, w miejscu gdzie do Odry dochodzi Kanał Gliwicki i dzięki temu ma połączenie drogami wodnymi ze Szczecinem, Bydgoszczą, Europą Zachodnią i wschodnim Górnym ŚląskiemPort Gliwice. W Koźlu znajduje się duży port rzeczny o następujących parametrach[38]:

  • powierzchnia nabrzeży 250 000 m²
  • powierzchnia wód portowych 140 000 m²
  • długość nabrzeży przeładunkowych 3,2 km
  • długość nabrzeży postojowych 0,64 km
  • składowiska 60 000 m²
  • magazyny 800 m²
  • elewator zbożowy, dźwigi portowe, stacja paliw.

Aktualnie (2021 r.), w związku z niedrożnością Odry w jej środkowym biegu jako drogi wodnej i ogólnym brakiem zainteresowania wodnym transportem w Polsce możliwości przeładunkowe portu wykorzystywane są jedynie w nikłym procencie, a elementy infrastruktury portowej ulegają szybkiej degradacji.

Ruch turystyczny obsługuje Marina Lasoki (na terenie starej stoczni)[39], która leży w Lasokach (część osiedla Koźle-Rogi), na 101 km Odry.

W Kędzierzynie-Koźlu znajdują się:

  1. na 95,5 km Odry, śluza wodna Koźle o długości 38,5 m, szerokości 5,3 m i wysokości podnoszenia 1,3 m. Jest to śluza z drewnianymi wrotami otwieranymi ręcznie przy pomocy dyszli.
  2. na 3,6 km Kanału Gliwickiego, dwukomorowa bliźniacza śluza wodna Kłodnica o długości 71,8 metra, szerokości 12 metrów i wysokości podnoszenia 10,4 metra[40].
  3. na 7,8 km Kanału Gliwickiego, dwukomorowa bliźniacza śluza wodna Nowa Wieś o długości 71,4 metra, szerokości 12 metrów i wysokości podnoszenia 6,2 metra[40].
  4. na 15,1 km Kanału Gliwickiego, dwukomorowa bliźniacza śluza wodna Sławięcice o długości 71,4 metra, szerokości 12 metrów i wysokości podnoszenia 6,25 metra[40].

Na terenie miasta zlokalizowane są również dwie śluzy, które znajdują się na jedynym zachowanym odcinku dawnego Kanału Kłodnickiego.

Transport lotniczy

W 2014 przy ul. 24 kwietnia oddano do użytku przyszpitalne lądowisko sanitarne Kędzierzyn-Koźle-Szpital dla śmigłowców.

Około 22 km na południowy zachód od miasta znajduje się prywatne lądowisko Pawłowiczki.

Kultura

Organizacją życia kulturalnego w Kędzierzynie-Koźlu kieruje i nadzoruje Wydział Kultury, Sportu i Rekreacji Urzędu Miasta. W tym celu gmina powołała instytucje kultury:

  • Miejski Ośrodek Kultury
  • Miejska Biblioteka Publiczna, która posiada osiem placówek w mieście (Bibliotekę Główną i 7 filii)

W mieście działa 5 osiedlowych domów kultury[41]. W baszcie zamkowej urządzono stałą ekspozycję muzealną poświęconą historii miasta.

Kina:

Dom Kultury i Kino „Chemik”
  • Kino „Chemik” posiada nowoczesny system dźwiękowy Dolby Digital Surround Ex. Obiekt przystosowany jest do obsługi osób niepełnosprawnych, liczba miejsc wynosi 300. Kino po gruntownym remoncie zostało otwarte ponownie 27 marca 2009[42]
  • Kino „Hel” zlikwidowano na początku XXI wieku[43]
  • Kino „Twierdza” przy Domu Kultury w Koźlu
  • Kino „Helios” w galerii „Odrzańskie Ogrody”

Stałe imprezy kulturalne

Imprezy o zasięgu ogólnokrajowym[41]:

  • Ogólnopolski Konkurs Literacki „Krajobrazy Słowa”[44]
  • Ogólnopolski Przegląd Piosenki Żeglarskiej i Poezji Morskiej „Szantki” – dwudniowa impreza poświęcona pieśniom żeglarskim szantom
  • „Art Attack” – Międzynarodowy Festiwal Humoru i Satyry – jednodniowy festiwal kabaretów satyrycznych
  • Ogólnopolski Przegląd Piosenki Turystycznej i Poezji Śpiewanej „Wrzosowisko” – przegląd zespołów piosenki turystycznej
  • Międzynarodowy Festiwal Filmów Niezależnych „Publicystyka”

Imprezy o zasięgu regionalnym[41]:

  • Dni Miasta – Dni Chemików
  • Festiwal Pieśni Religijnej „Azoty”
  • Turniej Kultury Szkół – prezentacja dorobku kulturalnego szkół miejskich
  • Regionalny Przegląd Małych Form Teatralnych „Opowiem Ci bajkę” – konkurs dla dzieci przedszkolnych

Stowarzyszenia kulturalne

  • Towarzystwo Ziemi Kozielskiej
  • Kozielskie Stowarzyszenie Miłośników Historii i Archeologii EXPLORATOR
  • Związek Młodzieży Mniejszości Niemieckiej Koło Koźle-Rogi
  • Stowarzyszenie Muzyczno-Kulturalne – Miejska Orkiestra Dęta „Azoty Kędzierzyn-Koźle”
  • Stowarzyszenie Społeczno-Edukacyjne „Ziemia Kozielska”
  • Stowarzyszenie Zespół Pieśni i Tańca KOMES
  • Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Francuskiej Oddział w Kędzierzynie-Koźlu
  • Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Romów w Rzeczypospolitej Polskiej
  • Stowarzyszenie Blechhammer-1944
  • Stowarzyszenie Kresowian Kędzierzyn-Koźle[45]

Zespoły muzyczne

Wspólnoty wyznaniowe

Galeria: Parafialne kościoły rzymskokatolickie Kędzierzyna-Koźla
Kościół Ducha Świętego i Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła (Osiedle Piastów)
Kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Świata (Koźle-Rogi)
(c) Kazimierz Mendlik, CC BY-SA 3.0
Kościół św. Eugeniusza de Mazenod (Pogorzelec)
Kościół św. Floriana (Azoty)
Kościół św. Franciszka z Asyżu i św. Jacka (Cisowa)
Kościół św. Piusa X Papieża i św. Marii Goretti (Blachownia)

Na terenie Kędzierzyna-Koźla działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:

Oświata

W mieście znajduje się 15 szkół podstawowych, 8 gimnazjów, 7 szkół ponadgimnazjalnych oraz prowadzone są zaoczne studia magisterskie.

W tym:

  • Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących w Kędzierzynie-Koźlu (Azoty) – pierwsza w Polsce szkoła z klasą o profilu e-sportowym[61],
  • Zespół Szkół Żeglugi Śródlądowej im. Bohaterów Westerplatte nr 2 – jedna z dwóch szkół żeglugi śródlądowej w Polsce,
  • Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza w Kędzierzynie-Koźlu.

Znajduje się tu również Wydział Inżynierii Systemów Technicznych Politechniki Opolskiej[62].

Sport

Hala sportowa

Organizacją życia sportowego w Kędzierzynie-Koźlu kieruje i nadzoruje Wydział Kultury, Sportu i Rekreacji Urzędu Miasta. Współpracuje on z Miejskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji.

W mieście znajdują się: 5 stadionów sportowo-rekreacyjnych, 3 korty tenisowe, 2 hale widowiskowo-sportowe, kryta pływalnia, dwa baseny odkryte oraz lodowisko (sezonowo).

Piłkę nożną w mieście reprezentuje reaktywowany 26.07.2006 roku grający niegdyś w 2 lidze a obecnie w rozgrywkach klasy okręgowej (V liga) Klub Sportowy (w przeszłości wielosekcyjny) Chemik Kędzierzyn-Koźle.

Najbardziej utytułowanym klubem sportowym działającym w mieście jest męski klub siatkarski ZAKSA Kędzierzyn-Koźle.

W mieście tym znajduje się również Klub Sportowy „Caper” reprezentujący miasto w Softball (kobiety) i Baseball (mężczyźni).

Turystyka

Były obóz koncentracyjny w Sławięcicach – brama wjazdowa
Pomnik w byłym obozie koncentracyjnym w Sławięcicach

Hotele

Liczba turystów zagranicznych korzystających z miejsc noclegowych:

RokLiczba osób
20021227
20031305
20043964
20053063

Źródło: GUS, 2005 r.

  • Hotel „Centralny” (ul. Waryńskiego 7)
  • Hotel „Court” (ul. Bolesława Śmiałego 2)
  • Hotel „Lech” (ul. Wyzwolenia 7)
  • Hotel „Berlin” (ul. Broniewskiego 15)
  • Zajazd „Polonia” (ul. Ligonia 5 a)
  • Hotel Villa Vanilla (ul. Sławięcicka 80)
  • Hotel Hugo (ul. Władysława Orkana 14)

Szlaki turystyczne

Na obszarze Kędzierzyna-Koźla wytyczono trzy szlaki turystyczne na trasach[63]:

szlak turystyczny czerwony (Szlak III Powstania Śląskiego) Kędzierzyn-Koźle (stacja kolejowa) – Dąbrówka – SławięciceUjazdStary UjazdZimna WódkaKluczCzarnocinPorębaGóra Świętej AnnyŻyrowaOleszkaJasiona (stacja kolejowa)
szlak turystyczny niebieski (Szlak Powstańców Śląskich) BytomPiekary ŚląskieRadzionkówTarnowskie GóryWilkowiceZbrosławiceKamieniecBoniowiceKarchowiceJaśkowiceŁubiePniówPisarzowiceToszekPłużniczkaDąbrówkaCentawaJemielnicaGąsiorowiceStrzelce OpolskieSzymiszówKalinowiceLigota GórnaGóra Świętej AnnyLeśnicaKrasowaRaszowaKłodnicaPogorzelecBrzeźceStare KoźleBierawaLubieszówDziergowiceSolarniaKotlarniaŁączaSierakowiceRachowiceKozłówGliwice
szlak turystyczny żółty (Szlak im. kpt. Roberta Oszka) Kędzierzyn-Koźle (stacja kolejowa)KuźniczkaŁąki KozielskieLeśnicaPorębaLichyniaKluczOlszowaKomornikiKsięży LasSuche ŁanyStrzelce Opolskie

Szlaki rowerowe

Przez obszar Kędzierzyna-Koźla przebiega wyznaczony jeden szlak rowerowy na trasie[64]:

szlak rowerowy niebieski (Rowerowy Szlak Odry) ChałupkiRacibórz – Kędzierzyn-Koźle – ZdzieszowiceKrapkowiceOpoleBrzegOławaWrocławBrzeg DolnyLubiążProchowiceŚcinawaGłogówBytom OdrzańskiNowa SólBojadłaKrosno OdrzańskieKłopotSłubiceKostrzyn nad Odrą

Administracja

Kędzierzyn-Koźle ma status gminy miejskiej. Organem stanowiącym samorządu jest Rada Miasta Kędzierzyn-Koźle składająca się z 23 radnych[65]. Organem wykonawczym jest prezydent miasta.

Prezydenci Miasta

Gmach Urzędu Miasta, a jednocześnie siedziba Prezydenta Miasta.
Lp.PrezydentData początku kadencjiData końca kadencji
1Waldemar Derej15 marca 197615 października 1982
2Andrzej Radwański1 stycznia 198331 sierpnia 1987
3Józef Lewczak16 listopada 198720 czerwca 1990
4Jerzy Bobrowski20 czerwca 19906 listopada 1990
5Mirosław Borzym23 listopada 199017 listopada 1998
6Jerzy Majchrzak17 listopada 199821 marca 2002
7Wiesław Fąfara21 marca 20029 grudnia 2010
8Tomasz Wantuła9 grudnia 20108 grudnia 2014
9Sabina Nowosielska8 grudnia 2014

Władze Miasta

Lp.FunkcjaOsoba
1.Prezydent MiastaSabina Nowosielska
2.Zastępca Prezydenta ds. Gospodarki Przestrzennej i Inwestycyjno-RemontowejArtur Maruszczak[66]
3.Zastępca Prezydenta ds. Oświatowych i Społeczno-GospodarczychWojciech Jagiełło[67]
4.Skarbnik MiastaJoanna Hariasz[68]
5.Sekretarz MiastaZbigniew Romanowicz[69]

Rada Miasta

Zarząd Rady Miasta

23-osobową (od 2002, a wcześniej 36-osobową) Radą Miasta kieruje przewodniczący oraz dwaj wiceprzewodniczący wybierani ze swego składu[70]:

Lp.FunkcjaOsoba
1.Przewodniczący Rady MiastaIreneusz Wiśniewski
2.Wiceprzewodnicząca Rady MiastaEwa Czubek
3.Wiceprzewodnicząca Rady MiastaHalina Mińczuk

Ugrupowania wchodzące w skład Rady Miasta

Farm-Fresh gruppe4.png Liczba radnych poszczególnych ugrupowań w Radzie Miasta w latach 1994–2023[e]
Lp.UgrupowanieKadencja
1994–1998[71]1998–2002[72]2002–2006[73]2006–2010[74]2010–2014[75]2014–2018[76]2018–2024[77]
1Akcja Wyborcza Solidarność8
2Centroprawica54
3Forum Spółdzielców1
4Forum 20002
5KWW Andrzeja Kopackiego1
6KWW Niezależni z Markiem Piaseckim4
7KWW Sabiny Nowosielskiej – KO14
8KWW Tomasza Wantuły81
9Liga Polskich Rodzin2
10Mniejszość Niemiecka532211
11Moje Miasto Kędzierzyn-Koźle1
12My dla Ciebie Koalicja Wyborcza4
13Nasz Blok Wyborczy2
14Niezależni – Miasto Wspólną Sprawą3
15Obywatele Obywatelom1
16Platforma Obywatelska5612
17Porozumienie2
18Praca i Rozwój4
19Prawica Razem6
20Prawo i Sprawiedliwość4325
21Razem dla Miasta8
22Razem z Robertem Węgrzynem1
23Sławięcice – Miejsce Kłodnickie1
24Sojusz Lewicy Demokratycznej7119 (SLD-UP)6 (LiD)5
25Stowarzyszenie Osiedlowych Samorządów5
26Wiesława Sietczyńska – Gospodarność i Praca4
27Wspólne Miasto5
28Zjednoczeni1
Łącznie36362323232323

Samorząd miasta jest członkiem: Związku Miast Polskich, Związku Gmin Śląska Opolskiego[78].

Osoby związane z miastem

Honorowi Obywatele Miasta

Tytuł „Honorowy Obywatel Miasta Kędzierzyn-Koźle” Rada Miasta ustanowiła na mocy Uchwały Nr XXIV/136/91 z 12 listopada 1991[79].

Allgemeine Auszeichnung für Neuwikipedianer — Rübenkopf.svg Lista Honorowych Obywateli Miasta Kędzierzyn-Koźle[80]
Lp.UhonorowanyRok nadania
1.Albert Steven Blokzijl1991
2.Konstanty Chmielewski2010
3.prof. dr hab. Karol Jonca2000
4.prof. dr hab. Włodzimierz Kotowski2005
5.Książę Kraft zu Hohenlohe–Oehringen[81]2012
6.Ryszard Pacułt[82]2019
7.ks. Ludwik Rutyna1992
8.Tadeusz Waligóra[83][84]2017

Zasłużeni dla Miasta

Ponadto Rada Miasta nadaje na mocy Uchwały Nr LI/588/14 z 26 marca 2014, Tytuł Honorowy „Zasłużony dla Miasta Kędzierzyn-Koźle” osobom lub jednostkom organizacyjnym za szczególne zasługi na rzecz miasta, a także uznania dla dorobku zawodowego, naukowego, artystycznego oraz w zakresie działalności społecznej i politycznej[85]. Warto dodać, że wcześniej w okresie 1995–2014 Rada Miasta przyznawała medal „Za zasługi dla Miasta”[85].

Paul-Elvstrøm-Medaille für herausragende wikipedianische Leistungen im Themenbereich Segeln — Rübenkopf.svg Lista uhonorowanych tytułem „Zasłużony dla Miasta Kędzierzyn-Koźle”[86][87]
Lp.UhonorowanyRok nadania
1.Tadeusz Bratus[88]2016
2.Chór „Echo Kresów”[88]2016
3.Jerzy Drzewiecki2014
4.Roman Kruk[89]2018
5.Gerard Kurzaj2014
6.Zenon Maślona2015
7.Młodzieżowa Orkiestra Dęta Zespołu Szkół Żeglugi Śródlądowej w Kędzierzynie-Koźlu2015
8.Nieprofesjonalny Klub Filmowy „Groteska” im. Anatola Filipiuka w Kędzierzynie-Koźlu2014
9.Ryszard Pacułt2015
10.Marzanna Pogorzelska[90]2017
11.Marek Raduli2019
12.Krystyna Rutkowska2014
13.Danuta Staniś[90]2017
14.Zbigniew Staniś[88]2016
15.Sebastian Świderski[88]2016
16.Radosław Truś[90]2017
17.Adam Wołkowski[91]2018
18.ZAKSA Kędzierzyn-Koźle2015
Lista odznaczonych medalem „Za zasługi dla Miasta”[92][93]
Lp.OdznaczonyRok nadania
1.Jolanta Barska2008
2.Stanisław Biernat2005
3.Jerzy Bobiński1996
4.ks. Edward Bogaczewicz2006
5.Helena Bulanda2005
6.Jan Bułkowski2008
7.Antoni Capała2005
8.Konstanty Chmielewski1998
9.Andrzej Chudzicki2010
10.Wojciech Dereziński2008
11.ks. Janusz Dworzak2003
12.Elektrownia „Blachownia” w Kędzierzynie-Koźlu2002
13.Josef Galla2002
14.Czesław Gardeła1999
15.Grzegorz Gawor1998
16.Manfred Gdula1998
17.Marian Górny1998
18.Stanisław Grabowski2008
19.Josef Gröger2010
20.Stanisław Gwiżdż2001
21.Jan Jarzębski2002
22.Elżbieta Kilińska2008
23.Stanisław Klon2001
24.ks. Manfred Kokott1997
25.Bruno Kosak2005
26.Maria Koterba1998
27.Włodzimierz Kotowski2005
28.Helmut Krieger2008
29.Jadwiga Krupa2002
30.Jan Kubina1997
31.ks. Ewald Kudlek1997
Lp.OdznaczonyRok nadania
32.Witold Listowski2006
33.Maria Malec2009
34.Andrzej Mańkowski1998
35.Marian Martiszko2004
36.Emil Matuszyk1998
37.Jan Mazur1996
38.Mazurska Służba Ratownicza w Okartowie2008
39.Miejskie Koło Nr 15 Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego w Kędzierzynie-Koźlu2006
40.Miejski Zakład Komunikacyjny w Kędzierzynie-Koźlu1999
41.Edward Nycz2004
42.Kazimierz Ochocki2006
43.Oddział Rejonowy Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego w Kędzierzynie-Koźlu2004
44.Stanisław Olczyk2008
45.o. Jan Opiela OMI1997
46.Janina Pająk2004
47.ks. Jan Piechoczek2002
48.Leon Piecuch1996
49.Kazimierz Pietrzyk1999
50.Julian Planetorz1996
51.ks. Marian Pleśniak2002
52.Powiatowy Bank Spółdzielczy w Kędzierzynie-Koźlu2003
53.Marian Przodała2001
54.Radio „Park” w Kędzierzynie-Koźlu2010
55.Alfons Rataj2009
56.Maciej Rąbalski2001
57.Bogusław Rogowski2006
Lp.OdznaczonyRok nadania
58.Władysław Rogulski2006
59.Tadeusz Rojewski2008
60.ks. Ludwik Rutyna1997
61.Marian Sąsiadek1997
62.ks. Alfons Schubert2000
63.Ryszard Skorek2003
64.Stefania Smajek1999
65.Stowarzyszenie Pieśni i Tańca „Komes” w Kędzierzynie-Koźlu2006
66.Antoni Szota2003
67.Marta Szydłowska2005
68.Józef Szymura1999
69.Antoni Śladowski2003
70.Towarzystwo Ziemi Kozielskiej w Kędzierzynie-Koźlu2003
71.Janusz Trzepizur2008
72.Tadeusz Waligóra2009
73.Jerzy Wantuła2000
74.Robert Węgrzyk2000
75.Antoni Wilga2004
76.Zenon Woda2000
77.Józef Wojnar2008
78.Stanisław Wolkiewicz1996
79.Stanisław Zajfert2004
80.Zakłady Azotowe „Kędzierzyn” SA w Kędzierzynie-Koźlu1998
81.Zespół Szkół Żeglugi Śródlądowej im. Bohaterów Westerplatte w Kędzierzynie-Koźlu2000
82.Franciszek Żak2003
83.I Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza w Kędzierzynie-Koźlu2002
84.II Liceum Ogólnokształcące w Kędzierzynie-Koźlu2004

Media

W Kędzierzynie-Koźlu wydawane są 3 lokalne tygodniki: Nowa Gazeta Lokalna, Tygodnik Lokalny 7 Dni i Echo Gmin. Działa rozgłośnia radiowa Radio Park FM oraz Samodzielna Telewizja Miejska w Kędzierzynie-Koźlu.

Służba zdrowia

  • Szpital (ul. Roosevelta 2) – OIOM, laryngologia, okulistyka, chirurgia, noworodki, położnictwo, ginekologia, urologia, ortopedia, dziecięcy.
  • Szpital (ul. Judyma) – pulmonologia, geriatria, neurologia, dermatologia.
  • Przychodnia SN ZOZ "B-med" lekarz POZ, Dermatolog, Neurolog, Psychiatra, Psycholog, Poradnia Terapii Uzależnień i Współuzależnień od alkoholu, Oddział Dzienny Terapii Uzależnień, Stomatolog.

Służby mundurowe

Zespół koszar, obecnie domy mieszkalne, ul. Targowa
  • Policja – Komenda Powiatowa Policji w Kędzierzynie-Koźlu.
  • Areszt śledczy – położony w Koźlu obsługuje sąd i prokuraturę w Kędzierzynie-Koźlu.
  • Straż pożarna – Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Kędzierzynie-Koźlu posiada dwie jednostki ratowniczo-gaśnicze:
    • Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza nr 1 w Azotach,
    • Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza nr 2 w Koźlu.
  • Służba wojskowa – Od 1945 w Koźlu znajdował się sztab 2. Dywizji Piechoty. W sierpniu 1945 garnizon wzmocniono 35 (później 36) Pułkiem Artylerii. 11 października 1989 nastąpiła likwidacja garnizonu wojskowego w Kędzierzynie-Koźlu. 18 lipca 1994 nastąpił powrót garnizonu wojskowego. Stacjonował tutaj 10 Śląski Pułk Artylerii Mieszanej. Podczas katastrofalnej powodzi 1997 teren koszar został całkowicie zatopiony. Doprowadziło to do likwidacji pułku i garnizonu (31 grudnia 1998).

Klęski żywiołowe

  • Zima 1985. Ostry atak zimy w styczniu i lutym 1985 sparaliżował miasto. Doszło do licznych awarii sieci wodociągowej i instalacji grzewczych. Uszkodzonych zostało 230 budynków komunalnych (na łączną liczbę 630). Przerwy w dostawach gazu zatrzymały produkcję w ZAK Spółka Akcyjna (straty wyniosły 550 mln zł).
  • Powódź 1985. W dniach 10–12 sierpnia 1985 Kędzierzyn-Koźle dotknęła powódź. Zalanych zostało 169 budynków, szpital w Koźlu i dwa cmentarze. Ewakuowano 170 osób. Dzielnica Koźle Rogi była odcięta od świata.
  • Pożar lasów 1992. W sierpniu 1992 doszło do pożaru lasów w rejonie Kuźni Raciborskiej i Dziergowic. Pożar objął powierzchnię ponad 9000 ha. W akcji gaszenia wzięło udział ponad 8500 osób. W bezpośrednim zagrożeniu znalazł się Kędzierzyn-Koźle i okoliczne zakłady chemiczne. W nadleśnictwie Kędzierzyn spłonęło 2200 ha lasów.
  • Powódź 1997. W nocy z 8 na 9 lipca 1997 doszło do największej powodzi w historii Kędzierzyna-Koźla. Zatopione zostały dzielnice: Koźle (z wyjątkiem rynku), Kłodnica, Koźle Rogi, Koźle-Port i Żabieniec. Częściowo podtopione zostały: Lenartowice i Pogorzelec. W mieście nie działały telefony (także komórkowe), a w niektórych dzielnicach nie było prądu, gazu i wody pitnej. Powódź dotknęła 2100 rodzin. Zginęła 1 osoba. Straty gminy obliczono na ponad 23 mln zł. Usuwanie skutków zajęło kilka lat.
  • Powódź 2010. 19 maja 2010 na terenie całego miasta z koryt wystąpiły rzeki: Odra, Kłodnica oraz Lineta. Zatopiona została duża część Koźla, Kłodnicy i Pogorzelca. Podtopienia nastąpiły także na osiedlach Lenartowice i Kuźniczka. W związku z powodzią odwołane zostały Młodzieżowe Mistrzostwa Europy w triathlonie.
  • Nawałnica 2016. 11 lipca 2016 przez dzielnicę Koźle-Rogi przeszła nawałnica, która uszkodziła kilkanaście budynków (w tym osiedlowy dom kultury), połamała dziesiątki drzew, uszkodziła słupy i zerwała linie energetyczne. Wskutek późniejszej ulewy zalanych zostało 13 budynków mieszkalnych. W 65 budynkach nie było prądu, a w całej dzielnicy nie działały telefony stacjonarne. W związku z przejściem nawałnicy strażacy w dniach 11–12 lipca interweniowali w Rogach 99 razy[94][95][96][97].

Miasta partnerskie

Rada Miasta podjęła uchwały w sprawie nawiązania współpracy z ośmioma miastami, jednak z miastami francuskimi Héricourt (Górna Saona) i Grand-Charmont dotychczas nie podpisano stosownych umów dwustronnych[98].

Sąsiednie gminy

Zobacz też

Uwagi

  1. Według danych GUS podanych na portalu (polskawliczbach.pl) liczba ludności miasta na dzień 31 grudnia 2021 wynosiła 58 899 osób (→ Kędzierzyn-Koźle w liczbach).
  2. Według podziału fizycznogeograficznego z 2017 dr. Krzysztofa Badory obszar Kędzierzyna-Koźla znajduje się w granicach czterech mikroregionów: Doliny Dolnej Odry (318.59.2), Równiny Kozielskiej (318.59.6), Obniżenia Dolnej Kłodnicy (318.59.7) i Równiny Kędzierzyńskiej (318,59.8) (→ Badora 2017 ↓, s. 17, 23).
  3. Utworzenie Kędzierzyna-Koźla nie było jednak formalnie połączeniem czterech miast, lecz przyłączeniem do Kędzierzyna w dniu 30 października 1975 trzech miast (Kłodnicy, Koźla i Sławięcic) oraz gminy Sławięcice (Dz.U. z 1975 r. nr 35, poz. 198). Gmina Kłodnica nie weszła w skład nowego organizmu, lecz została włączona do gmin Leśnica i Zdzieszowice (Dz.U. z 1975 r. nr 35, poz. 197). 3 listopada 1975, zmieniona została nazwa Kędzierzyna na Kędzierzyn-Koźle (M.P. z 1975 r. nr 34, poz. 210)). Tak więc w tymże krótkim okresie, nowe, wielokrotnie zwiększone miasto nadal nosiło nazwę Kędzierzyn.
  4. Na odcinku do km 64,162 (do stacji Kędzierzyn-Koźle) linia jest o znaczeniu magistralnym. Na dalszym odcinku linia ma znaczenie pierwszorzędne.
  5. Wykaz obejmuje przynależność radnych do ugrupowań w dniu publikacji wyników wyborów (w niektórych przypadkach radni zmienili w trakcie trwania kadencji swoją przynależność, bądź stali się radnymi niezależnymi).

Przypisy

  1. a b c d DANE STATYSTYCZNE. [w:] Urząd Miasta Kędzierzyn-Koźle [on-line]. kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2017-10-16].
  2. Ryszard Chybiorz: GeoŚląsk: Jednostki geomorfologiczne: Kotlina Raciborsko-Oświęcimska. [w:] Edukacyjno-informacyjny serwis internetowy o dziedzictwie geologicznym województwa śląskiego [on-line]. geosilesia.us.edu.pl, 2009-12-01. [dostęp 2017-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-28)].
  3. a b c d e f g Górecka, Kopka i Bielowska 2018 ↓, s. 11.
  4. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
  5. Stara Kuźnia. Obiekty Nadleśnictwa Kędzierzyn. polskaniezwykla.pl. [dostęp 2017-11-29].
  6. Kędzierzyn-Koźle *Komin E Blachownia (h150)*. radiopolska.pl. [dostęp 2021-02-21].
  7. Polska (Kędzierzyn-Koźle - mapa. polska.e-mapa.net ↓.
  8. Kędzierzyn-Koźle (Starorzecze Kłodnicy) (mapa 1:6000). pl.mapy.cz. [dostęp 2018-07-25].
  9. Kędzierzyn-Koźle (Starorzecze Odry) (mapa 1:12 000). pl.mapy.cz. [dostęp 2018-07-25].
  10. Kędzierzyn-Koźle (Młynówka) (mapa 1:12 000). pl.mapy.cz. [dostęp 2018-07-25].
  11. Operat ochrony przed powodzią gminy Kędzierzyn-Koźle. (PDF). kedzierzynkozle.pl, 2012-04. [dostęp 2020-04-27].
  12. Kędzierzyn-Koźle (Kanał Ulgi) (mapa 1:12 000). pl.mapy.cz. [dostęp 2018-07-25].
  13. Kędzierzyn-Koźle (Jeziorko Kuźniczka) (mapa 1:12 000). pl.mapy.cz. [dostęp 2018-07-25].
  14. Kędzierzyn-Koźle (Trójkąt) (mapa 1:12 000). pl.mapy.cz. [dostęp 2018-07-25].
  15. Górecka, Kopka i Bielowska 2018 ↓, s. 16.
  16. a b c d e Górecka, Kopka i Bielowska 2018 ↓, s. 18.
  17. Przerażający raport ws. jakości powietrza. Polskie miasta na czele listy. tvn24bis.pl, 2016-05-13. [dostęp 2017-05-22].
  18. Kędzierzyn-Koźle na 21. miejscu najbardziej zanieczyszczonych miast Europy. kedzierzynkozle.naszemiasto.pl, 2019-03-07. [dostęp 2019-03-09].
  19. 13 z 50 miejsc Europy z najgorszym powietrzem znajduje się w Polsce. Jaworzno w czołówce. next.gazeta.pl, 2019-03-05. [dostęp 2019-03-09].
  20. 2018 World Air Quality Report Region & City PM2.5 Ranking. airvisual.com. [dostęp 2019-03-09]. (ang.).
  21. a b c d e f Górecka, Kopka i Bielowska 2018 ↓, s. 19.
  22. Osiedla - Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Kędzierzyn-Koźle, bip.kedzierzynkozle.pl [dostęp 2019-08-13].
  23. a b Fryderyk II Wielki: Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750. Wrocław: J.J. Korn, po 1750.
  24. a b Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. III. Warszawa: Nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1880–1914, s. 955.
  25. Józef Lompa: Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej. Głogówek: Nakł. Henryka Handla, 1847, s. 12.
  26. Landkreis Cosel (poln. Kozle). geschichte-on-demand.de. [dostęp 2017-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (niem.).
  27. Zarządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 15 października 1975 r. w sprawie zmiany nazwy miasta Kędzierzyna w województwie opolskim (M.P. z 1975 r. nr 34, poz. 210).
  28. Kędzierzyn-Koźle, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-06-04].
  29. Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 15 października 1975 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwie opolskim. (M.P. 1975, nr 35, poz. 198). [w:] Internetowy System Aktów Prawnych [on-line]. prawo.sejm.gov.pl. [dostęp 2015-09-18].
  30. Kędzierzyn-Koźle w liczbach. polskawliczbach.pl. [dostęp 2017-12-01].
  31. Czy wiesz, że..., [w:] Andrzej Dereń, Polska bardziej polska, „Tygodnik Prudnicki”, 49 (732), Prudnik: Spółka Wydawnicza ANEKS, 8 grudnia 2004, ISSN 1231-904X.
  32. Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków województwa opolskiego – stan na dzień 31 maja 2017 r. (PDF). [w:] Opolski Wojewódzki Konserwator Zabytków [on-line]. wuozopole.pl. [dostęp 2017-12-01].
  33. Wojciech Kawka, Murowane wieże na zamkach księstwa opolsko-raciborskiego i księstw sukcesorskich od XIII do połowy XVI wieku [dostęp 2019-02-05] (ang.).
  34. Górecka, Kopko i Bielowska 2018 ↓, s. 17.
  35. Operat ochrony przed powodzią gminy Kędzierzyn-Koźle. (PDF). kedzierzynkozle.pl, 2012-04. [dostęp 2017-12-01].
  36. Kędzierzyn-Koźle (mapa) 1:170 000. pl.mapy.cz. [dostęp 2017-11-29].
  37. Rozkład jazdy. [w:] Miejski Zakład Komunikacyjny w Kędzierzynie-Koźlu Sp. z o.o. [on-line]. mzkkk.pl. [dostęp 2017-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-01)].
  38. Port Koźle – czy mamy przyczółek?. [w:] ŻEGLUGA ŚRÓDLĄDOWA wczoraj, dziś, jutro w Polsce i Europie [on-line]. zegluga.wroclaw.pl, 2008-03-12. [dostęp 2017-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-01)].
  39. Przystań rzeczna. [w:] Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu [on-line]. lasoki.eu. [dostęp 2017-12-01].
  40. a b c Śródlądowe drogi wodne w Polsce. kzgw.gov.pl. [dostęp 2017-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-28)].
  41. a b c Instytucje kultury. [w:] Urząd Miasta Kędzierzyn-Koźle [on-line]. portal.kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2017-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-01)].
  42. Daniel Polak: Dziś otwarcie kina Chemik w Kędzierzynie-Koźlu. [w:] Nowa Trybuna Opolska [on-line]. nto.pl, 2009-03-27. [dostęp 2017-12-01].
  43. Krystyna Rutkowska: Kronika Kędzierzyna – Koźla. Rok 2005. (PDF). kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2017-11-29].
  44. Historia. [w:] Miejska Biblioteka Publiczna w Kędzierzynie-Koźlu [on-line]. mbpkk.pl. [dostęp 2017-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-18)].
  45. O nas. [w:] Stowarzyszenie Kresowian Kędzierzyn-Koźle [on-line]. kresykedzierzynkozle.pl. [dostęp 2022-10-11].
  46. A Caress of Twilight – Encyclopaedia Metallum: The Metal Archives, metal-archives.com [dostęp 2020-07-08].
  47. Zespoły w FZ. Archivum. fabrykazespolow.pl. [dostęp 2016-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-15)].
  48. Bustum – Encyclopaedia Metallum: The Metal Archives, metal-archives.com [dostęp 2020-07-08].
  49. Honker. retromuzyka.pl. [dostęp 2018-10-09].
  50. Folk metal na żywo. Jak brzmi? Kto ciekaw – w piątek koncert zespołu Livermorium. Wstęp wolny. kk24.pl, 2017-03-03. [dostęp 2022-02-22].
  51. Lust Mord – Encyclopaedia Metallum: The Metal Archives, metal-archives.com [dostęp 2020-07-08].
  52. a b c d e f g h i j Parafie według dekanatów. diecezja.opole.pl. [dostęp 2022-05-25].
  53. Dekanat wrocławski. orthodox.pl. [dostęp 2022-05-25].
  54. Kędzierzyn-Koźle – kościół. luteranie.pl. [dostęp 2022-05-25].
  55. Zbory. adwent.pl. [dostęp 2022-05-25].
  56. Lista zborów. chwz.info.pl. [dostęp 2022-05-25].
  57. Znajdź Kościół. kz.pl. [dostęp 2022-05-25].
  58. Sala Królestwa Świadków Jehowy. mapa.targeo.pl. [dostęp 2018-01-20].
  59. Epifania - Kędzierzyn-Koźle. republika.pl. [dostęp 2022-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  60. Buddyjski Ośrodek Medytacyjny w Kędzierzynie-Koźlu. buddyzm.pl. [dostęp 2022-05-25].
  61. Pierwsza w Polsce klasa e-sportowa. zstio.net. [dostęp 2016-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-21)]. (pol.).
  62. Inauguracja Wydziału Inżynierii Systemów Technicznych w Kędzierzynie-Koźlu - Wiadomości Uczelniane. wu.po.opole.pl. [dostęp 2017-11-24].
  63. Park Krajobrazowy Góra Św. Anny - szlaki turystyczne. zopk.pl. [dostęp 2021-06-27].
  64. Rowerowy Szlak Odry. encyklopediarowerowa.pl. [dostęp 2021-06-27].
  65. ZARZĄDZENIE NR 41/10 WOJEWODY OPOLSKIEGO z dnia 23 lutego 2010 r. w sprawie ustalenia liczby radnych wybieranych do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego dla przeprowadzenia wyborów samorządowych w 2010 r. (PDF). [w:] DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO [on-line]. opole.uw.gov.pl, 2010-03-04. [dostęp 2017-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-10)].
  66. Zastępca Prezydenta ds. Gospodarki Przestrzennej i Inwestycyjno-Remontowej. kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2017-10-18].
  67. Zastępca Prezydenta ds. Oświatowych i Społeczno-Gospodarczych. kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2017-10-18].
  68. Skarbnik Miasta. kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2017-10-18].
  69. Sekretarz Miasta. kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2017-10-18].
  70. Skład osobowy Rady Miasta Kędzierzyn-Koźle na kadencję 2018–2023. [w:] BIULETYN INFORMACJI PUBLICZNEJ Urzędu Miasta Kędzierzyn-Koźle [on-line]. bip.kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2017-12-01].
  71. Miejski Serwis Informacyjny Kędzierzyna-Koźla „SERWUS” nr 23, lipiec/sierpień 1994. (Podsumowanie wyborów samorządowych). (PDF). dlibra.mbpkk.pl, 1994-06-19. s. 5. [dostęp 2016-10-09].
  72. Pismo Przyjaciół Sławięcic „Gazeta Sławięcicka” nr 34, listopad 1998. (Rada Miasta Kędzierzyn-Koźle 1998–2002). (PDF). dlibra.mbpkk.pl. s. 2. [dostęp 2016-10-09]. (pol.).
  73. Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe. wybory2002.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-14].
  74. Geografia wyborcza - Wybory samorządowe - Państwowa Komisja Wyborcza. wybory2006.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-14].
  75. Wybory Samorządowe 2010 - Geografia wyborcza - Województwo opolskie - m. Kędzierzyn-Koźle. wybory2010.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-14].
  76. Państwowa Komisja Wyborcza | Kędzierzyn-Koźle. wybory2014.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
  77. WYBORY SAMORZĄDOWE 2018. Rada Miasta Kędzierzyn-Koźle - Wyniki wyborów. [w:] Państwowa Komisja Wyborcza [on-line]. wybory2018.pkw.gov.pl, 2018-10-24. [dostęp 2018-10-24].
  78. Lista gmin. [w:] Związek Gmin Śląska Opolskiego [on-line]. zgso.org.pl. [dostęp 2012-03-08].
  79. HONOROWI OBYWATELE MIASTA KĘDZIERZYN-KOŹLE. kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2017-10-18].
  80. Wykaz osób którym nadano Tytuł Honorowy Obywatel Miasta. (PDF). bip.kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2020-02-18].
  81. Daniel Polak: Książę podzielił radnych z Kędzierzyna-Koźla. Współpracował z nazistami?. [w:] Nowa Trybuna Opolska [on-line]. nto.pl, 2012-04-12. [dostęp 2017-10-18].
  82. Ryszard Pacułt Honorowym Obywatelem Kędzierzyna-Koźla. doxa.fm, 2019-12-23. [dostęp 2020-02-18].
  83. Uchwała nr XLVIII/462/17. [w:] BIULETYN INFORMACJI PUBLICZNEJ Urzędu Miasta Kędzierzyn-Koźle [on-line]. bip.kedzierzynkozle.pl, 2017-10-26. [dostęp 2017-12-01].
  84. Grzegorz Stępień: Trener pokoleń doceniony. Tadeusz Waligóra honorowym obywatelem Kędzierzyna-Koźla. kk24.pl, 2017-11-30. [dostęp 2017-12-01].
  85. a b Uchwała Nr LI/588/14 Rady Miasta Kędzierzyn-Koźle z dnia 26 marca 2014 r. w sprawie Tytułu Honorowego „Zasłużony dla Miasta Kędzierzyn-Koźle”. infor.pl. [dostęp 2018-12-19].
  86. Wykaz osób fizycznych którym nadano Tytuł Honorowy Zasłużony dla Miasta K-K. (PDF). bip.kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2020-02-18].
  87. Wykaz osób prawnych lub jedn. org. którym nadano Tytuł Honorowy Zasłużony dla Miasta K-K. (PDF). bip.kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2020-02-18].
  88. a b c d Zasłużeni dla miasta odebrali tytuły. kedzierzynkozle.pl, 2017-12-29. [dostęp 2018-12-20].
  89. Zasłużony dla miasta i gratulacje dla prezydent. Ostatnia robocza sesja w tej kadencji. kk24.pl, 2018-10-30. [dostęp 2018-12-20].
  90. a b c Zasłużeni odebrali tytuły. kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2018-12-20].
  91. Adam Wołkowski zasłużony dla Kędzierzyna-Koźla. doxa.fm, 2018-11-16. [dostęp 2018-12-20].
  92. Wykaz osób fizycznych którym przyznano medal Za Zasługi dla Miasta. (PDF). bip.kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2020-02-18].
  93. Wykaz osób prawnych lub jedn. org. którym przyznano medal Za Zasługi dla Miasta. (PDF). bip.kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2020-02-18].
  94. KOŹLE ROGI: RAPORT STRAŻAKÓW. powiat.kedzierzyn-kozle.pl. [dostęp 2019-05-30].
  95. Trąba powietrzna uszkodziła w Koźlu Rogach osiemnaście budynków. nto.pl. [dostęp 2019-05-30].
  96. Rogi liczą straty i sprzątają po nawałnicy. kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2019-05-30].
  97. Pozrywane dachy, połamane drzewa. Potężne zniszczenia po burzy w Kędzierzynie-Koźlu. kk24.pl. [dostęp 2019-05-30].
  98. Miasta partnerskie. kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2021-08-20].
  99. Uchwała Nr XLIII/570/06 Rady Miasta Kędzierzyn-Koźle z dnia 26 stycznia 2006 roku w sprawie: nawiązania współpracy pomiędzy miastem Kędzierzyn-Koźle, a miastem Grand-Charmont we Francji oraz upoważnienia Prezydenta Miasta do podpisania stosownego listu intencyjnego-porozumienia. (PDF). [dostęp 2017-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-22)].
  100. Uchwała Nr XLIII/571/06 Rady Miasta Kędzierzyn-Koźle z dnia 26 stycznia 2006 roku w sprawie: nawiązania współpracy pomiędzy miastem Kędzierzyn-Koźle, a miastem Héricourt we Francji oraz upoważnienia Prezydenta Miasta do podpisania stosownego listu intencyjnego-porozumienia. (PDF). kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2017-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-22)].
  101. Miasta partnerskie. Jonava (Litwa). Umowa z 2010-10-15. (PDF). kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2015-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)].
  102. Uchwała Nr XXXIX/504/05 Rady Miasta Kędzierzyn-Koźle z dnia 27 października 2005 roku w sprawie: nawiązania współpracy między miastem Kędzierzyn-Koźle, a miastem Kałusz na Ukrainie oraz upoważnienia Prezydenta Miasta do podpisania stosownego listu intencyjnego-porozumienia. (PDF). kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2017-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-22)].
  103. Umowa partnerska. (PDF). kedzierzynkozle.pl, 2013-06-08. [dostęp 2021-08-01].
  104. Umowa. (PDF). kedzierzynkozle.pl, 2012-11-22. [dostęp 2021-08-20].
  105. Uchwała Nr X/106/07 Rady Miasta Kędzierzyn-Koźle z dnia 29 maja 2007 roku w sprawie: nawiązania współpracy pomiędzy miastem Kędzierzyn-Koźle, a miastem Prerov w Republice Czeskiej oraz upoważnienia Prezydenta Miasta do podpisania stosownego porozumienia. (PDF). kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2017-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-22)].
  106. Uchwała Nr XXXIV/435/05 Rady Miasta Kędzierzyn-Koźle z dnia 31 maja 2005 roku w sprawie: nawiązania współpracy między miastem Kędzierzyn-Koźle, a miastem Racibórz oraz upoważnienia Prezydenta Miasta do podpisania stosownego listu intencyjnego. (PDF). kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2017-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-22)].

Bibliografia

  • Krzysztof Badora. Mikroregiony fizycznogeograficzne Opolszczyzny. (PDF). „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”. Nr 37, s. 9–28, 2017. Opole. ISSN 1896-1460. OCLC 1051268260. 
  • Jacek Bochiński, Jarosław Zawadzki: POLSKA. Nowy podział terytorialny. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa: Świat Książki, 1999. ISBN 83-7227-259-X. OCLC 707070550.
  • Janusz Bogdanowski: Twierdza Koźle. Problem planu w świetle systemu kleszczowego szkoły staropruskiej i szkoły Arad. T. 12. Cz. 1. Warszawa: 1966, s. 153–162, seria: Studia i materiały do historii sztuki wojennej.
  • Grzegorz Bukal: Gerhard Cornelius Walrave i holendersko-pruska fortyfikacja na ziemiach polskich. W: Teresa Hrankowska: Niderlandyzm w sztuce polskiej. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Toruń, grudzień 1992. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 351–363. ISBN 83-01-11791-5. OCLC 34079368.
  • Bogdan Cimała, Edward Nycz, Stanisław Senft: Kędzierzyn-Koźle: monografia miasta. Opole: Państwowy Instytut Naukowy Instytut Śląski w Opolu, 2001. ISBN 83-7126-154-3. OCLC 830350345.
  • Zuzanna Górecka, Małgorzata Kopka, Izabela Bielowska: Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe dla gminy Kędzierzyn-Koźle (aktualizacja 2017). (PDF). Warszawa: Budplan Sp. z o.o., 2018.
  • Karol Jonca: Wielka Armia Napoleona w kampanii 1807 roku pod Koźlem. Opole: Państwowy Instytut Naukowy Instytut Śląski w Opolu, 2003. ISBN 83-7126-179-9. OCLC 55227797.
  • Ryszard Pacułt, Zyta Zarzycka: Twierdza Kozielska. Kędzierzyn-Koźle: Biuro Promocji Urzędu Miasta Kędzierzyn-Koźle, 1997. ISBN 83-903453-3-1. OCLC 750761610.
  • Polska (Kędzierzyn-Koźle - mapa). [w:] Geoportal Otwartych Danych Przestrzennych [on-line]. polska.e-mapa.net.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Opole Voivodeship location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
Polskie-nazwy śląskich miejscowosci z patentu Fryderyka II 1750.jpg
Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750
POL Szlak czerwony.svg
Czerwony szlak turystyczny.
POL Szlak niebieski.svg
Niebieski szlak turystyczny.
KosciolBlachownia.jpg
Autor: RadLes, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Świętego Piusa X Papieża i Świętej Marii Goretti w Kędzierzynie-Koźlu
Kędzierzyn-Koźle ul. Piastowska 17.jpg
Autor: Markmo, Licencja: CC BY 3.0
Kędzierzyn-Koźle budynek mieszkalny przy ul. Piastowskiej 17 OP
Piramida wieku Kedzierzyn Kozle.png
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Kędzierzyna-Koźla, 2014
Kedzierzyn kozle 1.jpg
Autor: Jacques Lahitte, Licencja: CC BY 3.0
Saint Nicolas church in Kędzierzyn, Poland; built 1901-1902 after designs from architect Ludwig Schneider
Arbeitslager Blechhammer - brama wjazdowa.jpg
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0
Obóz pracy Blechhammer w Sławięcicach (dzielnicy Kędzierzyna-Koźle)
Kędzierzyn-Koźle dzielnice (puste).png
Autor: ElCet
Fashaj, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa osiedli miasta Kędzierzyn-Koźle według stanu prawnego na dzień 1.08.2019
Kędzierzyn-Koźle ul. Targowa.jpg
Autor: Markmo, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kędzierzyn-Koźle - Zespół koszar, obecnie domy nieszkalne na ul. Targowej 13/15, 17/21, 23/27 OP
Szlak rowerowy niebieski.svg
Niebieski szlak rowerowy
POL powiat kędzierzyńsko-kozielski COA.svg
Herb powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego
Kędzierzyn-Koźle County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kędzierzyn-Koźle County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.43 N
  • S: 50.15 N
  • W: 17.88 E
  • E: 18.45 E
KosciolKlodnica.jpg
Autor: RadLes, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Matki Bożej Bolesnej w Kędzierzynie-Koźlu
Koźle.jpg
Widok miasta Koźle.
KedzierzynKozle zracja.jpg
Kędzierzyn Koźle - wejście na stację kolejową PKP
KosciolAzoty.jpg
Autor: RadLes, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Świętego Floriana w Kędzierzynie-Koźlu
Kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Kędzierzynie-Koźlu1.jpg
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0
Kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Kędzierzynie-Koźlu (dzielnica Sławięcice)
Hala azoty.jpg
Autor: Pawiwa90, Licencja: CC BY-SA 3.0
Hala Azoty w Kędzierzynie-Koźlu
Icon people.svg
pictograph of people generally
Kedzierzyn-Kozle - kosciol Ducha sw i NMP.jpg
(c) Gedeon07 z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Kościół p.w. Ducha Św. i NMP Matki Kościoła, ul. B. Krzywoustego 2, osiedle Piastów - Kędzierzyn-Koźle, woj. opolskie, Polska.
Kędzierzyn Koźle - widok kościoła św.Eugeniusza de Mazenoda . - panoramio.jpg
(c) Kazimierz Mendlik, CC BY-SA 3.0
Kędzierzyn Koźle - widok kościoła p.w. św. Eugeniusza de Mazenoda
Kedzierzyn kozle 9.jpg
Autor: Jacques Lahitte, Licencja: CC BY 3.0
Saint Sigismond and Saint Edwige of Silesia church in Koźle.
DOE Kózle.jpg
Autor: Jaroslav Kubec, Licencja: CC BY 3.0
The port of Kózle. The picture shows the mouth of the Gliwice Canal disappearing in the bank line. Behind, on the right, the lock of Kozlí on the Oder.
Water lock Kozle.JPG
Autor: Paweł Drozd, on Wiki Drozdp, Licencja: CC BY-SA 3.0
Śluza Koźle, Odra, Górny Ślask
Collage of views of Kędzierzyn-Koźle 2.png
Autor:

Kokodyl

Mpietrzak32

Kamil Kubica

Lichen99

MBi

Józef Siczek

Therud

Jaroslav Kubec

krysi@

Kazimierz Mendlik, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kolaż zdjęć Kędzierzyna-Koźla.
Kędzierzyn-Koźle ul. Żeromskiego 9.jpg
Autor: Markmo, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kędzierzyn-Koźle budynek mieszkalny przy ul. Żeromskiego 9 OP
Kędzierzyn-Koźle ul. Piramowicza 32.jpg
Autor: Markmo, Licencja: CC BY 3.0
Kędzierzyn-Koźle budynek administracyjny, ob. Urząd Miasta widok od strony ul. Żeromskiego OP
Kędzierzyn-Koźle-sluza.jpg
(c) Skok z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 2.5
Śluza w Kędzierzynie-Koźlu Autorem zdjęcia jest Skok.
KosciolRogi.jpg
Autor: RadLes, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Świata w Kędzierzynie-Koźlu
Port w Kędzierzynie-Koźlu - opuszczony basen portowy.jpg
Autor: MBi, Licencja: CC BY-SA 4.0
Fragment nabrzeży opuszczonego basenu portowego w Kędzierzynie-Koźlu
Riversign.jpg
Autor: Arzino, Licencja: CC BY-SA 3.0
Simbolo fiume
POL Szlak żółty.svg
Żółty szlak turystyczny.
Plan Twierdzy Kozielskiej.jpg
Plan Twierdzy Kozielskiej z 1851r.
Pozostałość po pałacu w parku zabytkowym w Sławięcicach.jpg
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0
Pozostałość po pałacu w parku zabytkowym w Sławięcicach (Kędzierzyn-Koźle)
Kedzierzyn-Kozle - plywalnia.jpg
(c) Gedeon07 z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Kryta pływalnia w Kędzierzynie-Koźlu, woj. opolskie, Polska.
Allgemeine Auszeichnung für Neuwikipedianer — Rübenkopf.svg
Autor: Rübenkopfc: / siehe Rubenkopf-Orden.svg, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dies ist die Allgemeine Auszeichnung für Neuwikipedianer – verliehen von Rübenkopf. Weitere Informationen
Wodociągowa wieża ciśnień w Kożlu.JPG
Autor: Mpietrzak32, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
zespół wodociągów miejskich
- wieża ciśnień,
- budynek pompowni,
- budynek biurowy
Kędzierzyn-Koźle ul. Filtrowa 14:, Kędzierzyn-Koźle
KosciolCisowa.jpg
Autor: RadLes, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Franciszka z Asyżu i św. Jacka w Kędzierzynie-Koźlu
Arbeitslager Blechhammer - pomnik.jpg
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0
Obóz pracy Blechhammer w Sławięcicach (dzielnicy Kędzierzyna-Koźle)
Dawny Zespół Szpitalny im. R. Kocha 2.JPG
Autor: Mpietrzak32, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
zespół szpitala im. Roberta Kocha Kędzierzyn-Koźle Sławięcice, ul. Orkana 14, Kędzierzyn-Koźle
Farm-Fresh gruppe4.png
Autor: Ursprünglich: FatCow Web Hosting Abgeleitet von KonstantinK-HH, Licencja: CC BY-SA 3.0
Farm-Fresh gruppe4.png
Pl-Kędzierzyn-Koźle.ogg
Autor: user Equadus (inactive global account), Licencja: CC BY-SA 3.0
Wymowa terminu « KĘDZIERZYN-KOŹLE » w języku polskim. Głos męski.
Kedzierzyn-Kozle - kino Chemik.jpg
(c) Gedeon07 at pl.wikipedia, CC BY-SA 3.0
Dom Kultury i Kino "Chemik" - Kędzierzyn-Koźle, woj. opolskie, Polska
PL road sign C-12.svg
Znak drogowy C-12: Ruch okrężny