Kałduny (województwo łódzkie)

Artykuł

51°24′21.2″N 19°22′2.2″E

- błąd

4 m

WD

51°24'38"N, 19°22'8"E

- błąd

1994 m

Odległość

2 m

Kałduny
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

bełchatowski

Gmina

Bełchatów

Sołectwo

Kałduny

Liczba ludności (2021)

393

Strefa numeracyjna

44

Kod pocztowy

97-400[1]

Tablice rejestracyjne

EBE

SIMC

0535528

Położenie na mapie gminy wiejskiej Bełchatów
Mapa konturowa gminy wiejskiej Bełchatów, u góry znajduje się punkt z opisem „Kałduny”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kałduny”
Położenie na mapie powiatu bełchatowskiego
Mapa konturowa powiatu bełchatowskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kałduny”
Ziemia51°24′21,2″N 19°22′02,2″E/51,405889 19,367278

Kałduny – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie bełchatowskim, w gminie Bełchatów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 485.

Niemieccy osadnicy w Kałdunach

W pierwszej połowie XIX wieku miejscowość zasiedlili niemieccy osadnicy wyznania ewangelickiego. Według spisu ludności z 1921 roku, większość mieszkańców wsi stanowili ewangelicy (314 osób na 340 mieszkańców), z których 309 deklarowało narodowość niemiecką[2]. Opiekę duszpasterską nad osadnikami do 1939 roku pełnił Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP, a tutejsi luteranie przynależeli do Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Bełchatowie[3]. W Kałdunach, nieopodal cmentarza, znajdowała się kaplica, w której odbywały się coniedzielne nabożeństwa prowadzone przez bełchatowskiego pastora, bądź tutejszego kantora. We wsi działała również jednoklasowa szkoła kantoracka, w której w tygodniu odbywały się lekcje szkolne dla dzieci (do roku 1934 w języku niemieckim)[4].

W roku 1942 łódzka Gestapo wszczęła postępowanie przeciwko wspieranej przez bełchatowskiego pastora Roberta Lierscha grupie lokalnych pietystów, mające na celu powstrzymanie organizowania spotkań modlitewnych i godzin biblijnych w domu Karla Wühlera, skazanego uprzednio na karę wielomiesięcznego więzienia za nielegalny ubój[5]. Na podstawie rozporządzenia Reichsstaathaltera Kraju Warty Greisera z 8 kwietnia 1942, spotkania takie mogły odbywać się jedynie za zgodą władz państwowych w wyznaczonych obiektach kościelnych. Pod groźbą pozbawienia wolności zabroniono kantorowi Ludwigowi Schachtschneiderowi odczytywania kazań i prowadzenia niedzielnych nabożeństw, a pastorowi Lierschowi nauczania religii w prywatnych domostwach[5].

Niemieccy ewangelicy opuścili Kałduny pod koniec II wojny światowej, bądź zostali po wojnie wysiedleni.

Zobacz też

  • Cmentarz ewangelicki w Kałdunach
  • Kałduny

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 420 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  2. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. II, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1925, s. 67.
  3. ↑ Eduard Kneifel, Die Evangelisch-Augsburgischen Gemeinden in Polen 1555-1939, Vierkirchen: Selbstverlag des Verfassers, 1971, s. 109 (niem.).
  4. ↑ Jakob Gerhardt, 1837-1937 Festschrift anläßlich der Jahrhundertfeier der evangelisch-luth. Gemeinde zu Belchatow, Łódź: Libertas, 1937, s. 14 (niem.).
  5. ↑ a b Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim, Akta miasta Bełchatowa, Tätigkeit von Laienhelfern ausserhalb der Kirchengebäude [Aktywność pomocników świeckich poza budynkami kościelnymi], syg. 32, k. nlb.

Bibliografia

  • Jakob Gerhardt, 1837-1937 Festschrift anläßlich der Jahrhundertfeier der evangelisch-luth. Gemeinde zu Belchatow, Łódź: Libertas, 1937, s. 14 (niem.).
  • Eduard Kneifel, Die Evangelisch-Augsburgischen Gemeinden in Polen 1555-1939, Vierkirchen: Selbstverlag des Verfassers, 1971, s. 109 (niem.).
  • Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. II, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1925, s. 67.
Gmina Bełchatów
Sołectwa
Miejscowości niesołeckie

Herb gminy Bełchatów

Media użyte na tej stronie