Kaladium

Kaladium
Ilustracja
kaladium dwubarwne
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

żabieńcowce

Rodzina

obrazkowate

Podrodzina

Aroideae

Rodzaj

kaladium

Nazwa systematyczna
Caladium Vent.
Mag. Encycl. 4: 463 (1800)
Typ nomenklatoryczny

Caladium bicolor (Aiton) Vent.[3]

Synonimy
  • Phyllotaenium André
  • Aphyllarum S.Moore[4]
Zasięg
Mapa zasięgu
Liść kaladium dwubarwnego
Liść Caladium lindenii

Kaladium, obraźnica (Caladium Vent.) – rodzaj wieloletnich roślin zielnych, geofitów ryzomowych, z rodziny obrazkowatych, obejmujący 12 gatunków pochodzących z lasów deszczowych środkowych i południowych rejonów tropikalnej Ameryki. Nazwa naukowa rodzaju pochodzi bądź od zwyczajowego, indiańskiego określenia tej rośliny, brzmiącego jak kaladi lub kelady, bądź od greckiego słowa καλαθιών (kalathion – koszyczki)[5].

Morfologia

Pokrój
Wiecznie zielone lub przechodzące okres spoczynku rośliny zielne o wysokości do 30–40 cm.
Łodyga
Cylindryczna do kulistej, podziemna bulwa pędowa.
Liście
Blaszka liściowa przeważnie tarczowata, sercowato-strzałkowata lub strzałkowata, rzadziej trójdzielna, zwykle wielokolorowa z różowymi, czerwonymi, białymi lub zielonymi wzorami.
Kwiaty
Roślina jednopienna. Jeden lub dwa kwiatostany, typu kolbiastego pseudancjum, pojawiają się przed liśćmi lub razem z nimi, na pędach kwiatostanowych o długości niemal równej ogonkom liściowym. Pochwa kwiatostanu w dolnej części zwinięta, tworząca pękatą i kulistą komorę, o długości około 3 cm, w górnej części rozchylona, otwarta i łódkokształtna, o długości ok. 8–12 cm. Kolba krótsza od pochwy, podzielona na przylegające odcinki pokryte (od dołu): kwiatami żeńskimi, prątniczkami i kwiatami męskimi. Zalążnie 1-3-komorowe, zawierające od 1 do 20 zalążków, powstających z 1 do 3, niemal bazalnych lub ściennych łożysk. Szyjki słupka nieobecne. Znamiona słupka bruzdkowane. Kwiaty męskie tworzące 3-5-pręcikowe, kolumnowate synandrium z pofalowanymi brzegami.
Owoce
Białe jagody. Nasiona jajowate do eliptycznych, o podłużnie żeberkowanej łupinie.
Genetyka
Liczba chromosomów 2n = 22, 26, 28, 30, 32.

Systematyka

Pozycja rodzaju według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Należy do plemienia Caladieae, podrodziny Aroideae, rodziny obrazkowatych, rzędu żabieńcowców w kladzie jednoliściennych[2][6].
Gatunki[4]
  • Caladium andreanum Bogner
  • Caladium bicolor (Aiton) Vent. – kaladium dwubarwne
  • Caladium coerulescens G.S.Bunting
  • Caladium humboldtii (Raf.) Schott
  • Caladium lindenii (André) Madison
  • Caladium macrotites Schott
  • Caladium picturatum K.Koch & C.D.Bouché
  • Caladium schomburgkii Schott
  • Caladium smaragdinum K.Koch & C.D.Bouché
  • Caladium steyermarkii G.S.Bunting
  • Caladium ternatum Madison
  • Caladium tuberosum (S.Moore) Bogner & Mayo

Zastosowanie

Rośliny lecznicze
Bulwy i liście kaladium dwubarwnego stosowane są w medycynie tradycyjnej wewnętrznie (po ugotowaniu) w razie anginy, kataru, gorączki, infekcji i robaczyc, a zewnętrznie (w postaci miazgi) na rany, ukąszenia węży, drzazgi i porażenia[7].
Rośliny ozdobne
Niektóre gatunki kaladium są uprawiane jako rośliny pokojowe, a w krajach o klimacie tropikalnym, ogrodowe, ze względu na bardzo ozdobne liście. W uprawie najbardziej powszechne jest występujące w licznych odmianach kaladium dwubarwne.

Uprawa

Wymagania
Roślina bardzo wymagająca i trudna w uprawie, szczególnie trudno jest przezimować jej bulwy. Z tego względu jest to roślina raczej na jeden tylko sezon i tylko specjalistom udaje się ją uprawiać przez kilka lat. Potrzebuje silnego oświetlenia (przy słabym liście będą słabo wybarwione), jednak nie może to być bezpośrednie oświetlenie słoneczne, gdyż spowodowałoby poparzenie liści. Temperatura w lecie nie powinna spaść poniżej 15 °C i przekroczyć 24 °C. Wymaga dużej wilgotności powietrza, jednak nie wolno jej zraszać, gdyż powoduje to powstawanie na liściach brzydkich brązowych plam. Źle znosi przeciągi. Najlepszym podłożem jest żyzna ziemia z dodatkiem torfu. Ze względu na swoje wymagania jest trudna do uprawy w mieszkaniu, doskonale natomiast nadaje się do szklarni i ciepłego terrarium, zwłaszcza nad zbiornikiem wodnym. Do uprawy w mieszkaniu bardziej nadają się mieszańce, lepiej tolerują suche powietrze.
Pielęgnacja
Aby zapewnić roślinie wilgotność należy doniczkę umieścić w większym pojemniku z wilgotnym torfem lub keramzytem. Latem podlewamy 2-3 razy tygodniowo, gdy zaprzestaje wytwarzać nowe liście ograniczamy podlewanie. Ponieważ liście są bardzo delikatne nie wolno ich wycierać szmatką, nie należy ich też nabłyszczać. Co 3 tygodnie nawozimy słabą dawką nawozu wieloskładnikowego. Po obumarciu części nadziemnej bulwy przechowujemy w warunkach niedużej wilgotności (umiarkowane podlewanie raz na 2 tygodnie lub rzadziej) i w dość ciepłym pomieszczeniu.
Rozmnażanie
Najłatwiej poprzez podział przezimowanych bulw. Można też przez odrosty, jakie niekiedy wytwarza. Specjaliści rozmnażają przeważnie przez nasiona.

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-07-25] (ang.).
  3. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-07-25].
  4. a b R. Govaerts i D.G. Frodin: World Checklist of Araceae (and Acoraceae). The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew, 2002. [dostęp 2010-07-25]. (ang.).
  5. Umberto Quattrocchi: CRC world dictionary of plants names: common names, scientific names, eponyms, synonyms, and etymology. Boca Raton: CRC Press, 1999. ISBN 0-8493-2673-7. (ang.).
  6. L.I. Cabrera et al. Phylogenetics relationships of aroids and duckweeds (Araceae) inferred from coding and noncoding plastid DNA. „American Journal of Botany”. 95(9), s. 1153-1165, 2008. (ang.). 
  7. James A. Duke: Duke's Handbook of Medicinal Plants of Latin America. CRC. ISBN 978-1-4200-4316-7. (ang.).

Bibliografia

  • S.J. Mayo, J. Bogner i P.C. Boyce: Araceae. W: Klaus Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. T. IV: Flowering Plants. Monocotyledons: Alismatanae and Commelinanae (except Gramineae). Berlin Heidelberg: Springer, 1998, s. 26-73. ISBN 3-540-64061-4. (ang.).
  • The European garden flora: a manual for the identification of plants cultivated in Europe, both out-of-doors and under glas. Cambridge: Cambridge University Press, 1984. ISBN 0-521-25864-2. (ang.).
  • A. Engler i K. Krause: Araceae-Colocasioideae. W: A. Engler: Das Pflanzenreich. IV.105. Cruciferae-Brassiceae. T. 70-71. Leipzig: Wilhelm Engelmann Verlag, 1919–1920. (łac.).
  • Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  • Dawid Longman: Pielęgnowanie roślin pokojowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1997. ISBN 83-09-01559-3.
  • Kaladium (obraźnica). [dostęp 2009-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Starr 070906-8782 Caladium lindenii.jpg
(c) Forest & Kim Starr, CC BY 3.0
Caladium lindenii (Magnificum leaves). Location: Maui, Kula Ace Hardware and Nursery
Caladium distribution.svg
Autor: Ninjatacoshell, Licencja: CC BY-SA 3.0
The distribution of the plant genus Caladium, according to [1].
Caladium bicolor CBM.png
Caladium bicolor botanical drawing