Kalendarium historii Ukrainy

Mapa Rusi Kijowskiej
Jarosław Mądry
Powstanie Chmielnickiego: Bohdan Chmielnicki i Tuhaj-bej pod Lwowem (na obłoku św. Jan z Dukli), obraz Jana Matejki
Ulica w Charkowie w 1932. Przechodnie mijają zmarłych z głodu ludzi
Flaga UPA
Blok czwarty elektrowni w Czarnobylu
(c) Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , CC BY-SA 3.0 pl
Łeonid Krawczuk
Manifestacja na Placu Niepodległości w Kijowie, 24 listopada 2004
Fragment przemówienia na Euromajdanie w Kijowie (8 grudnia)

Kalendarium historii Ukrainy – uporządkowany chronologicznie, począwszy od czasów najdawniejszych aż do współczesności, wykaz dat i wydarzeń z historii Ukrainy.

Średniowiecze

Nowożytność

  • 1591 – wybuch pierwszego powstania kozackiego[1]
  • 1596 – w wyniku unii brzeskiej połączono Cerkiew prawosławną z Kościołem katolickim[1]
  • 1648–1654powstanie Chmielnickiego[1]
  • 16 września 1658 – zawarto umowę między Rzecząpospolitą Obojga Narodów a Hetmanatem[2]
  • 1667 – w wyniku rozejmu andruszowskiego Ukrainę podzielono pomiędzy Rosję a Polskę wzdłuż Dniepru[2]
  • 18 października 1672 – Turcy zajęli część Ukrainy w wyniku umowy w Buczaczu[2]
  • 1688 – metropolię kijowską podporządkowano patriarsze moskiewskiemu[1]
  • 26 stycznia 1699 – Polska odzyskała Podole w wyniku pokoju w Karłowicach[2]
  • 1768 – ruskie chłopstwo pańszczyźniane, hajdamacy i Kozacy przybyli z podległej Imperium Rosyjskiemu Siczy Zaporoskiej rozpoczęli wystąpienie skierowane przeciw szlachcie polskiej, ludności żydowskiej, Kościołowi unickiemu i rzymskokatolickiemu i istniejącemu ładowi społecznemu[1]
  • 1775 – zlikwidowano Sicz Zaporoską[1]
  • 1783 – Kozaków przypisano do ziemi[1]
  • 1783 – Rosja oficjalnie wcieliła Ukrainę do siebie[1]

1783–1922

Panowanie radzieckie

  • 1928 – w wyniku decyzji Stalina rozpoczęto rozwój przemysłu zbrojeniowego[1]
  • 1929 – rozpoczęto proces rusyfikacji Ukrainy[1]
  • 1931–1932 – w wyniki klęski głodu zginęło kilka milionów osób[1]
  • 17 września 1939 – w wyniku ataku Związku Radzieckiego na Polskę Zachodnia Ukraina znalazła się w granicach Rosji[1]
  • sierpień 1940 – w wyniku wymuszenia zgody Rumunii do Ukrainy przyłączono północną Bukowinę i Besarabię[1]
  • 14 października 1942 – uformowano Ukraińską Powstańczą Armię
  • 9 lutego 1943 – wymordowanie przez oddział UPA Hryhorija Perehijniaka „Dowbeszki-Korobki” mieszkańców polskiej wsi Parośle (około 150 Polaków)[3]
  • 22–23 kwietnia 1943 – UPA spaliła wieś Janowa Dolina[3]
  • 11–12 lipca 1943 – rozpoczęła się pierwsza faza terroru ukraińskiego wobec Polaków na Wołyniu[3]
  • lipiec–sierpień 1943 – największa fala mordów UPA na Polakach[3]
  • 1944 – rozpoczęto deportację Tatarów z Krymu[1]
  • 15 lutego 1951korekta graniczna z Polską[1]
  • 1953 – w wyniku śmierci Stalina zahamowano proces rusyfikacji[1]
  • 1954 – Ukraina otrzymała od Chruszczowa Krym z okazji 300-lecia „zjednoczenia Ukrainy z Rosją”[1]
  • 1956 – likwidacja ostatnich struktur UPA[1]
  • 1964 – w wyniku upadku Chruszczowa zdecydowano się na ponową rusyfikację Ukrainy[1]
  • 26 kwietnia 1986katastrofa elektrowni jądrowej w Czarnobylu
  • marzec 1988 – utworzono Ukraiński Związek Helsiński (UHS)[1]
  • 1989 – powstał Ukraiński Ruch Narodowy na Rzecz Przebudowy[1]
  • 1990 – Ukraiński Ruch Narodowy na Rzecz Przebudowy przekształcono w Ukraińską Partię Republikańską[1]
  • lipiec 1990 – Rada Najwyższa Ukrainy uchwaliła ustawę o suwerenności w ramach ZSRR[1]
  • 24 sierpnia 1991Ukraina proklamowała niepodległość[1]

Czasy najnowsze

  • 2 grudnia 1991 – Polska jako pierwszy kraj na świecie uznała niepodległość Ukrainy[4]
  • 5 grudnia 1991 – prezydentem Ukrainy został Łeonid Krawczuk
  • 19 lipca 1994 – prezydentem Ukrainy został Łeonid Kuczma
  • 28 czerwca 1996 – uchwalono konstytucję
  • 1996 – do obiegu weszła hrywna[1]
  • 14 listopada 1999 – w wyniku wyborów prezydenckich Kuczma pozostał na stanowisku prezydenta Ukrainy
  • 22 grudnia 1999 – premierem Ukrainy został Wiktor Juszczenko
  • 29 maja 2001 – odwołano rząd Juszczenki
  • 31 października 2004 – odbyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich; do drugiej tury przeszli Wiktor Juszczenko (zdobywając najwięcej głosów) i Wiktor Janukowycz
  • 21 listopada 2004 – w drugiej turze wyborów prezydenckich wygrał Janukowycz. Wybory prezydenckie ze względu na liczne nadużycia unieważniono. Ze względu na rozwój wydarzeń wybuchła pomarańczowa rewolucja
  • 26 grudnia 2004 – powtórzono drugą turę wyborów prezydenckich, które wygrał Juszczenko
  • 24 stycznia 2005 – premierem Ukrainy została Julia Tymoszenko
  • 8 września 2005 – w wyniku konfliktu pomiędzy Tymoszenko a Juszczenko premierem nowego rządu został Jurij Jechanurow
  • 26 marca 2006wybory parlamentarne wygrała Partia Regionów
  • 4 sierpnia 2006 – premierem Ukrainy został Wiktor Janukowycz
  • 25 lutego 2010 – prezydentem Ukrainy został Wiktor Janukowycz
  • 11 marca 2010 – premierem został Mykoła Azarow
  • 21 listopada 2013wybuch protestów na Ukrainie po niepodpisaniu umowy stowarzyszeniowej oraz umowy o pogłębieniu i wszechstronności wolnego handlu z Unią Europejską przez Janukowycza
  • 22 lutego 2014 – Wiktor Janukowycz uciekł z Ukrainy[5]
  • 23 lutego 2014Ołeksandr Turczynow objął tymczasowo urząd prezydenta Ukrainy
  • 23 lutego 2014 – początek kryzysu krymskiego[1]
  • 6 kwietnia 2014wybuch wojny w Donbasie
  • 7 czerwca 2014 – prezydentem Ukrainy został Petro Poroszenko
  • 17 lipca 2014katastrofa lotu Malaysia Airlines 17[6]

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at Ukraina. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2015-09-03].
  2. a b c d e f g HISTORIA (pol.). irekw.internetdsl.pl. [dostęp 2015-09-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].
  3. a b c d Kalendarium (pol.). zbrodniawolynska.pl. [dostęp 2015-09-03].
  4. Tomasz Leszkowicz: Święto państwowe na Ukrainie (pol.). Histmag, 2007-08-24. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-22)].
  5. Tajemnicza kobieta, telefon na Krym i kryjówka w stepie. Kulisy ucieczki Janukowycza (pol.). tvn24.pl, 2015-02-21. [dostęp 2015-09-03].
  6. Tomasz Leszkowicz: Wschodnia Ukraina: zestrzelenie malezyjskiego Boeinga (pol.). Histmag, 2014-07-17. [dostęp 2016-04-13].

Media użyte na tej stronie

Kiev Independence Square Orange Revolution 22-11-2004.jpg
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Gutsul z ukraińskiej Wikipedii, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Plac Niezależności w Kijowie
Kievan-rus-1015-1113-(en).png
Autor: Original version (russian): Koryakov Yuri
English translation: Hellerick, Licencja: CC BY-SA 2.5
Map of the Kievan Rus' realm, 1015-1113 CE, of the medieval Rus' culture in Eastern Europe.
Leonid Kravchuk 2013-06-18.JPG
(c) Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , CC BY-SA 3.0 pl
Leonid Krawczuk w Senacie RP
HolodomorUcrania9.jpg
Репродукція з Famine-Genocide in Ukraine, 1932-1933: Western Archives, Testimonies and New Research / Edited by Wsevolod W. Isajiw. - Toronto: Ukrainian Canadian Research and Documentation Centre, Toronto, 2003. Фото з Колекції Кардинала Теодора Інніцира, (Архів Віденської Дієцезії). Центральний державний кінофотофоноархів України імені Г. С. Пшеничного, од. обл. 0-000002
LocationEurope.png
World map depicting Europe.
Chernobylreactor 1.jpg
Autor: Carl Montgomery, Licencja: CC BY 2.0
The Chernobyl reactor #4 building as of 2006, including the later-built sarcophagus and elements of the maximum-security perimeter.
reactor 4
OUN-r Flag 1941.svg
Flag of Bandera group of Organization of Ukrainian Nationalists (OUN-B) adopted in April 1941
Euromaidan on Maidan Nezalezhnosti, Kiev 2013-12-08.webm
Autor: Andriy Dubchak, Radio Svoboda, Licencja: CC BY-SA 4.0
Euromaidan on Maidan Nezalezhnosti, Kiev.