Kalendarium powstania warszawskiego – 30 lipca

Kalendarium powstania warszawskiego
lipiec
						30
31
sierpień
	1	2	3	4	5	6
7	8	9	10	11	12	13
14	15	16	17	18	19	20
21	22	23	24	25	26	27
28	29	30	31
wrzesień
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30
październik
						1
2	3	4	5	6	7	8

30 lipca, niedziela

• Nad Warszawą widoczne były walki powietrzne samolotów niemieckich i sowieckich. Alejami Jerozolimskimi przejeżdżała z Woli na Pragę dywizja pancerna Hermann Göring. Z meldunku sytuacyjnego niemieckiej 9 Armii można było dowiedzieć się, iż nieprzyjaciel [Armia Czerwona] dotarł do Wołomina. Praga stoi otworem i prawie bezbronna. Faktycznie, wojsko sowieckie było w pobliżu: najbardziej wysunięta na zachód część 2 armii pancernej gwardii (3 korpus pancerny) znajdowała się w Radzyminie i Wołominie zdobytych tego dnia wieczorem, zaś czołówki pancerne osiągnęły rejon Starej Miłosny. Słychać było huk artyleryjski dobiegający ze wschodniej granicy stolicy^[1].

• Emisariusz z Londynu por. Jan Nowak-Jeziorański spotkał się z komendantem głównym AK gen. Tadeuszem Komorowskim „Borem”. Poinformował on, że na przerzut 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej do Warszawy i masowe zrzuty broni nie można liczyć, zaś powstanie wśród rządów zachodnich i międzynarodowej opinii publicznej wywoła „burzę w szklance wody”.

Wicepremier i Delegat Rządu na Kraj J. Jankowski spotkał się z władzami Stronnictwa Pracy – krajowym prezesem tej partii – J. Chacińskim i przewodniczącym RJN J. Braunem. Poinformował ich o rychłym wybuchu powstania. Chaciński gwałtownie protestował, a Braun zauważył, że żołnierze nie mają broni.

• Radziecka Radiostacja im. Tadeusza Kościuszki, nadająca z Moskwy, odbierana w Otwocku i Radzyminie, w godz. 15.00, 20.55, 21.55, i 23.00 czterokrotnie nadała następującą wiadomość:

Warszawa drży w posadach od ryku dział. Wojska sowieckie nacierają gwałtownie i zbliżają się do Pragi. Nadchodzą, aby przynieść nam wolność. Niemcy wyparci z Pragi będą usiłowali bronić się w Warszawie. Zechcą zniszczyć wszystko. W Białymstoku burzyli wszystko przez sześć dni. Wymordowali tysiące naszych braci. Uczyńmy, co tylko w naszej mocy, by nie zdołali powtórzyć tego samego w Warszawie. Ludu Warszawy! Do broni! Niech cała ludność stanie murem wokół Krajowej Rady Narodowej, wokół warszawskiej Armii Podziemnej. Uderzcie na Niemców! Udaremnijcie ich plany zburzenia budowli publicznych. Pomóżcie Czerwonej Armii w przeprawie przez Wisłę. Przysyłajcie wiadomości, pokazujcie drogi. Milion ludności Warszawy niech stanie się milionem żołnierzy, którzy wypędzą niemieckich najeźdźców i zdobędą wolność!^[2]

Audycja ta była niemalże dokładnym powtórzeniem apelu Związku Patriotów Polskich z dnia 29 lipca nadawanym przez radio moskiewskie.

Przypisy

Bibliografia

• Władysław Bartoszewski: Dni walczącej stolicy: Kronika Powstania Warszawskiego. Warszawa: Świat Książki, 2008. ISBN 978-83-247-1202-1.
• Jerzy Kirchmayer: Powstanie warszawskie. Warszawa: Książka i Wiedza, 1973.