Kaliber 44

Kaliber 44
Ilustracja
Michał i Marcin Martenowie podczas koncertu w Londynie w 2008 roku
Inne nazwy

K44

Rok założenia

1994

Pochodzenie

Polska, Katowice

Gatunek

hip-hop[1], hardcore psycho rap[2]

Aktywność

1994-2003, od 2013

Wydawnictwo

S.P. Records, Mystic Production

Powiązania

Paktofonika, 3-X-Klan, 100nka

Skład
Michał „Joka” Marten
Marcin „Abra dAb” Marten
Byli członkowie
Piotr „Mag Magik I” Łuszcz (zmarły)
Sebastian „DJ Feel-X” Filiks[3]
Współpracownicy
Tomasz Leś – gitara
Mateusz Pawluś – instrumenty klawiszowe
Adam Stodolski – gitara basowa
Przemysław Borowiecki – perkusja

Kaliber 44 – polska grupa muzyczna wykonująca hip-hop. Zaliczana do najważniejszych przedstawicieli gatunku w Polsce[4]. Powstała w 1994 roku w Katowicach z inicjatywy braci Michała „Ś.P. Brata Joki” Martena i Marcina „Abra dAba” Martena. Wkrótce potem skład uzupełnił Piotr „Mag Magik I” Łuszcz. W 1998 roku po opuszczeniu składu przez Łuszcza formuła Kaliber 44 została rozwinięta o koncertową formację Baku Baku Skład, której członkami byli: bracia Martenowie, Maciej „WSZ” Gnatowski, Tomasz „CNE” Kleyff, Bartosz „DJ Bart” Jabłoński, Sebastian „DJ Feel-X” Filiks oraz Piotr „Gutek” Gutkowski.

W 2003 roku formacja zaprzestała działalności, Marcin „Abra dAb” Marten rozpoczął solową działalność artystyczną. Jego starszy brat Michał podjął pracę zawodową, sporadycznie gościł także na płytach innych wykonawców. Natomiast Sebastian „DJ Feel-X” Filiks pozostał aktywnym członkiem krajowej sceny muzycznej. Nawiązał m.in. współpracę z Kapelą Ze Wsi Warszawa. W latach późniejszych zespół dał kilka koncertów, które nie stanowiły jednak o wznowieniu jego działalności. Ostatecznie 2013 roku doszło do oficjalnej reaktywacji grupy. Równolegle działalność wznowił koncertowy skład towarzyszący K44 – Baku Baku Skład.

W szczytowym okresie działalności przypadającym na lata 1996–2000, grupa wydała trzy albumy studyjne pozytywnie oceniane przez krytyków muzycznych, jak i publiczność[5]. Obok takich zespołów jak Molesta Ewenement, Slums Attack, czy Nagły Atak Spawacza K44 z dorobkiem ponad 150 tys. sprzedanych płyt należy do najpopularniejszych zespołów hip-hopowych w Polsce. Kaliber 44 powszechnie jest zaliczany do nurtu hardcore psycho rapu, gatunku, terminu ukutego przez sam zespół. Faktycznie jednak ów gatunek nigdy nie uległ wykształceniu.

Historia

Jedna z kilku wersji kasety demo nagranej przez Kaliber 44 w latach 1993–1995

Grupa powstała w 1994 roku w Katowicach z inicjatywy nastoletnich raperów, braci Michała Martena znanego jako „Ś.P. Brat Joka” i Marcina Martena występującego pod pseudonimem „Lord MM Dab”[2]. Wkrótce do zespołu dołączył Piotr Łuszcz występujący jako „Mag Magik I”[2]. Początkowo zespół współpracował z katowickimi raperami Rafałem „Jajonaszem” Łukaszczykiem i Rafałem „Gano” Wywiołem[2]. Teksty pisane były w języku angielskim, natomiast muzyka była oparta na gitarowych riffach[4]. Pierwsze nagrania tria ukazały się na kasecie magnetofonowej pt. Usłysz nasze demo. Kolejne dwa lata formacja spędziła na produkcji kolejnych nagrań i poszukiwaniach wydawcy. Utwory Kaliber 44 trafiły m.in. do zorientowanej na muzykę rockową i heavymetalową wytwórni Metal Mind Productions, która odrzuciła materiał[6]. Ostatecznie grupą zainteresował się Sławomir Pietrzak, właściciel firmy S.P. Records[6].

Grupa zadebiutowała w 1996 utworem pt. „Magia i miecz”, który ukazał się na kompilacji pt. S.P. Tego samego roku ukazał się także debiutancki album studyjny formacji zatytułowany Księga Tajemnicza. Prolog[7]. Wydawnictwo cieszyło się dużą popularnością i uznaniem wśród krytyków, jak i fanów, sprzedając się w nakładzie 100 000 egzemplarzy. W ramach promocji albumu zostały zrealizowane teledyski do utworów „Magia i miecz” oraz „Plus i minus”, którego treść dotyczyła obaw Łuszcza przed zakażeniem wirusem HIV[8]. Członkowie grupy wykonywaną muzykę określili jako hardcore psycho rap lub magia i miecz, w nawiązaniu do promującego album utworu. Gościnnie w nagraniach wzięła udział grupa 3xKlan, która niespełna rok później wydała album Dom pełen drzwi inspirowany debiutem katowiczan[9].

W listopadzie 1997 roku na kompilacji Hip-Hopla został opublikowany utwór pt. „A może tak, a może nie”, który był zapowiedzią drugiego albumu grupy. W 1998 roku ukazał się drugi album formacji pt. W 63 minuty dookoła świata[10]. Materiał stanowił odejście od konwencji hardcore psycho rapu, czego przyczyną były m.in. problemy z wykonaniem piosenek z debiutu na żywo[4]. Wydawnictwo było promowane utworem „Film”, do którego został zrealizowany teledysk[11]. Utwór był także notowany na listach przebojów Polskiego Radia Szczecin i Programu Trzeciego PR[12][13]. Drugi album grupy również cieszył się powodzeniem, uzyskał on wkrótce status złotej płyty[14]. Tego samego roku, w wyniku nieporozumień na tle artystycznym z pozostałymi członkami grupy, Łuszcz odszedł z grupy Kaliber 44. Również w 1998 roku oficjalnym członkiem formacji został Sebastian Filiks znany jako „DJ Feel-X”.

W 2000 roku ukazał się trzeci album Kaliber 44 zatytułowany 3:44[15]. Popularność pochodzącego z płyty utworu „Konfrontacje”, notowanego na listach Polskiego Radia nie miała jednak przełożenia na sukces komercyjny trzeciego wydawnictwa[12][13]. Nagrania dotarły do 3. miejsca zestawienia OLiS[16]. Pod koniec 2000 roku samobójstwo popełnił były członek formacji Piotr „Mag Magik I” Łuszcz. Wkrótce potem Michał „Joka” Marten wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Marcin „Abradab” Marten podtrzymywał działalność koncertową zespołu do 2003 roku, kiedy to podjął się solowej działalności artystycznej[17]. Niespełna rok później ukazał się solowy debiut rapera pt. Czerwony album (2004). W międzyczasie, niespełna po trzech latach do ojczyzny powrócił Michał „Joka” Marten. W latach późniejszych bracia Martenowie sporadycznie razem koncertowali[18][19]. Według Marcina „Abradaba” Martena anonsowane w mediach koncerty Kaliber 44, które odbyły się po 2003 roku w rzeczywistości nie stanowiły o reaktywacji zespołu[20].

W 2013 roku grupa wznowiła działalność[21]. Pierwszy występ zespołu odbył się na Open’er Festival, gdzie trio wystąpiło z udziałem instrumentalistów, tzw. „żywym zespołem”[21]. Równolegle działalność wznowił koncertowy skład towarzyszący K44 – Baku Baku Skład[22].

W 2016 roku zespół oficjalnie wrócił z nowym albumem Ułamek tarcia. W albumie jest dużo nawiązań do starych utworów zespołu i Magika (często słychać jego głos i teksty). Po trasie koncertowej promującej nowy album ruszyli w następną trasę zatytułowaną „44 miasta”. W tej trasie prezentowali stare przeboje między innymi przeboje „Film” i „Normalnie o tej porze”.

Dyskografia

Albumy

TytułDane dot. albumuPozycja na liścieSprzedażCertyfikat
POL
Usłysz nasze demo
  • Data: 1994
  • Wytwórnia: brak
Księga Tajemnicza. Prolog
  • Data: 10 listopada 1996
  • Wydawca: S.P. Records
W 63 minuty dookoła świata
  • Data: 2 marca 1998
  • Wydawca: S.P. Records
50[24]
  • POL: 50 tys.+[8]
3:44
  • Data: 2 września 2000
  • Wydawca: S.P. Records
3[16]
Ułamek tarcia
  • Data: 13 lutego 2016[25]
  • Wydawca: Mystic Production
1[26]
  • POL: platynowa płyta[28]
„–” album nie był notowany.

Single

TytułRokPozycja na liścieAlbum
LP3
[12]
SLiP
[13]
30 ton
[29]
PRO
[30]
UWM
[31]
Magia i miecz[32]1996Księga Tajemnicza. Prolog
Film[33]19982849W 63 minuty dookoła świata
Konfrontacje/Rutyny[34]200028173:44
Nieodwracalne zmiany201672Ułamek tarcia
(Why Is It) Fresh371910
404201816432REset
„–” singel nie był notowany.

Notowane utwory

TytułRokPozycja na liścieAlbum
SLiP
[13]
30 ton
[29]
LP3
[12]
„+ i – (plus i minus)”1996528Księga Tajemnicza. Prolog
„Moja obawa (Bądź a klęknę)”199712
„A może tak, a może nie”19985W 63 minuty dookoła świata
„Historia”201634Ułamek tarcia
„–” utwór nie był notowany.

Inne

AlbumRokUtwórŹródło
S.P. (kompilacja)1996Kaliber 44 – „Do boju zakon marii”[35]
Hip-Hopla (kompilacja)1997Kaliber 44 – „A może tak, a może nie”[36]
Wzgórze Ya-Pa 3Centrum„Język polski” (gościnnie: Kaliber 44, Jajonasz, Radoskór)[37]
DJ 600VProdukcja hip-hop1998„Ja się wcale nie chwalę” (gościnnie: Kaliber 44)[38]
ThinkadelicLek„Ja jadę” (gościnnie: Kaliber 44)[39]
IGSEkspedycje2000„Szał baj najt” (gościnnie: Kaliber 44)[40]
PokahontazREset2017„404” (gościnnie: Kaliber 44)

Teledyski

TytułRokReżyseriaAlbum
„+ i –”1996Sławomir PietrzakKsięga Tajemnicza. Prolog
„Magia i miecz”
„Film”1998W 63 minuty dookoła świata
„Normalnie o tej porze”2000Robert Skulski, Remigiusz Przełożny[41]3:44
„Konfrontacje”
„Nieodwracalne zmiany”[42]2016Kopruch / PrzedmarańczaUłamek tarcia
„Fresh”[43]Marcin Gwarda
„Razowy” (gościnnie: Gutek)[44]Michał Jagiełło
„Rok podniesionych w górę rąk”[45]2017Bartosz Połeć

Nagrody i wyróżnienia

RokNagrodaKategoriaUwagiŹródło
1996FryderykAlbum roku – muzyka alternatywna (Księga Tajemnicza. Prolog)Nominacja[46]
Fonograficzny debiut roku (Księga Tajemnicza. Prolog)Nominacja
1998Album Roku – Rap / Hip-Hop (W 63 minuty dookoła świata)Nominacja[47]
2000Album Roku – Rap / Hip-Hop (3:44)Nagroda[48]
2001Yach FilmInna energia („Normalnie o tej porze”)Nominacja[41]
2017FryderykAlbum Roku – Hip-Hop (Ułamek tarcia)Nominacja[49]

Przypisy

  1. Kaliber 44. muzyka.interia.pl. [dostęp 2010-02-15]. (pol.).
  2. a b c d Kaliber 44. www.hip-hop.pl. [dostęp 2010-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-18)]. (pol.).
  3. Mateusz Natali: Abradab: „Musieliśmy usunąć Feel-X’a z Kalibra 44". www.popkiller.pl. [dostęp 2016-02-16]. (pol.).
  4. a b c Andrzej Cała, Radek Miszczak: Beaty, rymy, życie. Leksykon muzyki hip-hop. Poznań: Kurpisz S.A., 2005, s. 269. ISBN 83-89738-75-9.
  5. Wojtek Kozielski: KALIBER 44 – „3:44” – recenzja. muzyka.onet.pl. [dostęp 2021-06-20].
  6. a b Piotr Stelmach: Wywiad z Marcinem „AbradAbem” Martenem, część 1. www.youtube.com. [dostęp 2011-06-20]. (pol.).
  7. Kaliber 44 – Księga Tajemnicza. Prolog. www.discogs.com. [dostęp 2010-02-24]. (ang.).
  8. a b Biografia Magika. www.psychorap.friko.pl. [dostęp 2012-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-01)]. (pol.).
  9. 3xKlan – Dom Pełen Drzwi. hiphopedia.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-01)].
  10. Kaliber 44 – W 63 minuty dookoła świata. www.discogs.com. [dostęp 2010-02-24]. (ang.).
  11. Kaliber 44 – Film. www.discogs.com. [dostęp 2010-02-15]. (ang.).
  12. a b c d Archiwum Listy Przebojów Trójki. www.lp3.pl. [dostęp 2009-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-03)]. (pol.).
  13. a b c d Szczecińska Lista Przebojów – Statystyki dla wykonawcy Kaliber 44. www.radio.szczecin.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-13)].
  14. a b ZPAV: złote płyty 1998. bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2016-08-12]. (pol.).
  15. Kaliber 44 – 3:44. www.discogs.com. [dostęp 2010-02-15]. (ang.).
  16. a b OLiS – sprzedaż w okresie 05.02.2021 – 11.02.2021. olis.onyx.pl. [dostęp 2021-02-18]. (pol.).
  17. Piotr Stelmach: Wywiad z Marcinem „AbradAbem” Martenem, część 2. www.youtube.com. [dostęp 2011-06-20]. (pol.).
  18. Kaliber 44 jednak zagra. muzyka.interia.pl, 2005-03-31. [dostęp 2021-06-20].
  19. Kaliber 44 w Poznaniu. hip-hop.pl, 2004-11-30. [dostęp 2008-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-11)].
  20. Piotr Stelmach: Wywiad z Marcinem „AbradAbem” Martenem, część 3. www.youtube.com. [dostęp 2011-06-20]. (pol.).
  21. a b Jędrzej Słodkowski: Legenda hip-hopu powraca. Nowa płyta Kalibra 44 za rok?. wyborcza.pl. [dostęp 2013-10-04]. (pol.).
  22. Wraca legenda hip-hopu. Joka i AbradAb zapowiadają koncerty Baku Baku Składu. kultura.gazeta.pl. [dostęp 2013-10-04]. (pol.).
  23. Dominika Węcławek, Marcin Flint, Tomasz Kleyff, Andrzej Cała, Kamil Jaczyński: Antologia Polskiego Rapu. Narodowe Centrum Kultury, 2014, s. 354. ISBN 978-83-7982-041-2.
  24. OLiS – sprzedaż w okresie 08.07.2013 – 14.07.2013. olis.onyx.pl. [dostęp 2013-07-19]. (pol.).
  25. Łukasz Fatowy: KALIBER 44 WRACA: PIERWSZY KLIP, DATA PREMIERY PŁYTY I KONCERTY. glamrap.pl. [dostęp 2016-01-04]. (pol.).
  26. OLiS – sprzedaż w okresie 12.02.2016 – 18.02.2016. olis.onyx.pl. [dostęp 2016-07-28]. (pol.).
  27. ZPAV: regulamin przyznawania wyróżnień. bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2016-03-23]. (pol.).
  28. ZPAV: platynowe płyty 2019. bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2019-05-09]. (pol.).
  29. a b 30 ton – lista, lista przebojów. rmfpoplista.phorum.pl. [dostęp 2012-09-04]. (pol.).
  30. Kaliber 44 Fresh. ro.com.pl. [dostęp 2016-03-13]. (pol.).
  31. Lista przebojów UWUEMKA – Radio UWM 95,9fm, www.uwmfm.pl [dostęp 2016-06-30].
    Lista przebojów UWUEMKA – Radio UWM 95,9fm, www.uwmfm.pl [dostęp 2016-06-30].
  32. Kaliber 44 – Magia i Miecz. www.discogs.com. [dostęp 2010-02-15]. (ang.).
  33. Kaliber 44 – Film. www.discogs.com. [dostęp 2012-08-15]. (ang.).
  34. Kaliber 44 – Konfrontacje/Rutyny. www.discogs.com. [dostęp 2010-02-15]. (ang.).
  35. SP Records. hiphopedia.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-01)].
  36. Hip-Hopla. hiphopedia.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-04)].
  37. Wzgórze Ya-Pa 3 – Centrum. hiphopedia.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-09)].
  38. DJ 600V – Produkcja – Hip Hop. hiphopedia.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-05)].
  39. Thinkadelic – Lek. hiphopedia.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-04)].
  40. IGS – Ekspedycje. hiphopedia.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-01)].
  41. a b 10. Festiwal Polskich Wideoklipów Yach Film > Nominacje. stopklatka.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-21)].
  42. Mateusz Natali: Kaliber 44 „Nieodwracalne zmiany” – pierwszy klip z nowego albumu, data premiery!. www.popkiller.pl. [dostęp 2016-08-12]. (pol.).
  43. Krystian Krupiński: Kaliber 44 „Ułamek Tarcia” – premiera, nowy teledysk. www.popkiller.pl. [dostęp 2016-02-15]. (pol.).
  44. Wojtek Ekonomiuk: Kaliber 44 – „Razowy” ft. Gutek (wideo). cgm.pl, 2016-08-13. [dostęp 2021-06-20].
  45. KALIBER 44 - Rok podniesionych w górę rąk [OFFICIAL VIDEO]. KALIBER 44 - OFFICIAL 2017-02-13. [dostęp 2017-05-04].
  46. Nominowani i laureaci :: Nagroda muzyczna – Fryderyk :: Związek Producentów Audio-Video. www.zpav.pl. [dostęp 2010-02-15]. (pol.).
  47. Nominowani i laureaci :: Nagroda muzyczna – Fryderyk :: Związek Producentów Audio-Video. www.zpav.pl. [dostęp 2010-02-15]. (pol.).
  48. Nominowani i laureaci :: Nagroda muzyczna – Fryderyk :: Związek Producentów Audio-Video. www.zpav.pl. [dostęp 2010-02-15]. (pol.).
  49. Nominowani i laureaci :: Nagroda muzyczna – Fryderyk :: Związek Producentów Audio-Video, zpav.pl [dostęp 2017-05-04].

Media użyte na tej stronie

Kaliber 44 demo cassette Zajawka.jpg
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
kaseta magnetofonowa z demo zespołu hip-hopowego Kaliber 44 jako eksponat na wystawie pt. "Zajawka. Śląski hip-hop 1993-2003." w Muzeum Śląskim w Katowicach; oryginalny opis eksponatu: „Jedna z kilku wersji kasety demo nagranej / przez Kaliber 44 w latach 1993–1995, 30 min, 1995 / wł. Piotr Opoka”
Kaliber44Londyn.jpg
Zespół "Kaliber 44" na koncercie w Londynie.