Kamienica Długa 22 w Bydgoszczy

Kamienica Długa 22 w Bydgoszczy
Symbol zabytku nr rej. A/1561/1-4 z 11.05.2010 [1]
Ilustracja
Widok od ul. Długiej
Państwo

 Polska

Miejscowość

Bydgoszcz

Adres

ul. Długa 22

Styl architektoniczny

klasycyzm

Kondygnacje

3

Rozpoczęcie budowy

XVII wiek

Ukończenie budowy

II poł. XIX w.

Położenie na mapie Bydgoszczy
Mapa konturowa Bydgoszczy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kamienica Długa 22 w Bydgoszczy”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Ziemia53°07′16″N 17°59′54″E/53,121111 17,998333
Tablica pamiątkowa Maksymiliana Antoniego Piotrowskiego na fasadzie kamienicy

Kamienica Długa 22 w Bydgoszczy – kamienica, położona przy ulicy Długiej, na terenie Starego Miasta w Bydgoszczy.

Położenie

Budynek stoi w południowej pierzei ul. Długiej, naprzeciw wylotu ulicy Jezuickiej.

Historia

W miejscu kamienicy, według szczegółowego planu zabudowy miasta, sporządzonego przez pruskiego geometrę Gretha, w 1774 r. znajdowało się kilka zabudowanych działek. Część frontowa obecnego budynku od ul. Długiej widnieje na planie miasta z 1834 r., zaś na planie z 1876 r. zabudowany czworobok od ul. Długiej do ul. Pod Blankami.

Historia kamienicy nie została dotychczas naukowo zbadana i udokumentowana, lecz na jej temat znajduje się sporo publikacji prasowych z lat międzywojennych i powojennych. Według informacji podanych w „Dzienniku Bydgoskim”[2] napisano, że w dom przy ul. Długiej 22 został wzniesiony po potopie szwedzkim i mieścił miodosytnię i winiarnię. Istnieje nie potwierdzone naukowo podanie, że w maju 1676 r. w kamienicy gościł król Jan III Sobieski, w towarzystwie królowej Marysieńki, księcia Jakuba i księżniczki Teresy Kunegundy. Odbyło się to podczas przymusowego postoju w czasie podróży króla Wisłą z Warszawy do Gdańska. Orszak królewski utknął w Fordonie z powodu silnego wiatru. Z tej okazji król zwiedził odległą o 10 km Bydgoszcz, zniszczoną i podupadłą po najazdach szwedzkich. Gdy uciszyły się wichry, łodzie królewskie popłynęły Wisłą w dalszą drogę. Do Gniewu Jan III Sobieski przybył 5 czerwca 1676 r.

W 1933 r. bydgoski oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego w porozumieniu z innymi organizacjami postanowił wmurować w fasadę domu tablicę pamiątkową z okazji 250-lecia odsieczy Wiednia. Tablica ta - ku czci Jana III Sobieskiego i Stefana Batorego – została jednak umieszczona na ścianie kościoła Klarysek, zaś w 1939 r. zniszczona przez hitlerowców.

Istnieją również poszlaki, że w budynku w 1794 i 1807 r. mieściła się kwatera generała Henryka Dąbrowskiego[3]. Henryk Dąbrowski wyjechał z Bydgoszczy 23 stycznia 1807 r. przygotowując akcję zbrojną przeciwko Gdańskowi. Kwaterę po Dąbrowskim w Bydgoszczy zajął na krótko marszałek francuski Lefebvre, który stąd udał się również pod Gdańsk.

8 czerwca 1813 r. w domu przy ul. Długiej 22 urodził się znany malarz polski i bydgoski – Maksymilian Antoni Piotrowski. Pochodził z polskiej rodziny mieszczańskiej. Wprawdzie nauki pobierał w szkołach niemieckich, francuskich i włoskich i umarł jako rektor niemieckiej Akademii Sztuk Pięknych w Królewcu, ale był i pozostał Polakiem, co znalazło także odzwierciedlenie w jego twórczości. Po śmierci wrócił do Bydgoszczy i pochowany został na Cmentarzu Starofarnym.

W XIX wieku dom okresowo należał do fundacji imienia ks. Kiełczyńskiego, przeznaczonej do kształcenia młodych teologów. Na piętrze znajdował się najstarszy bank polski, zaś na parterze mieściły się składy i pracownie młodych przemysłowców polskich.

Na początku XX w. w kamienicy mieściła się znana w mieście winiarnia Carla Ardta[4], zaś w okresie międzywojennym na parterze mieścił się sklep jubilerski Henryka Kaszubowskiego. Do kwietnia 2017 w budynku mieściła się księgarnia[5], wkrótce reaktywowana i zamknięta ostatecznie w 2019. W 2020 w jej miejscu powstał lokal gastronomiczny[6].

26 listopada 1950 r. na frontowej ścianie budynku odsłonięto tablicę pamiątkową z brązu ku czci Maksymiliana Piotrowskiego. Jej fundatorem było Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, zaś projektantem Piotr Triebler.

Na początku XXI wieku wspólnota mieszkaniowa wyremontowała dachy i wzmocniła ściany budynku oraz przeprowadziła remont elewacji od strony ul. Długiej. W 2020 przeprowadzono prace przy elewacji od ul. Pod Blankami (drugi adres: nr 17)[7].

Architektura

Kamienica jest dwupiętrowa z poddaszem użytkowym. Zabudowa tworzy zamknięty czworobok, z dziedzińcem pośrodku, między ul. Długą i Pod Blankami. Budynek posiada sklepione, dwupoziomowe piwnice, wzniesione prawdopodobnie na przełomie XVIII/XIX wieku i będące najgłębszymi piwnicami w obrębie Starego Miasta[8]. Wysokie na 6 m piwnice służyły dawniej prawdopodobnie do przechowywania wina[9].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021.
  2. ↑ z dnia 9 sierpnia i 12 września 1933 r.
  3. ↑ W liście do gen. Amilkara Kosińskiego, organizatora siły zbrojnej departamentu bydgoskiego, datowanym dnia 5 stycznia 1807 r. w Łowiczu, generał Dąbrowski, zapowiadając przemarsz przez Bydgoszcz swojego 10-tysięcznego korpusu i około 4000 koni, zaznacza, że sam śpieszy do Bydgoszczy, „jadąc dniem i nocą” przy czym prosi o zrobienie mu w mieście kwatery w tym samym miejscu, w którym mieszkał w październiku 1794 r. W liście z 20 stycznia 1807 r. gen. Dąbrowski podaje, że kwatera jego znajduje się na ulicy Długiej (die Lange-Gasse) w domu Szypiura
  4. ↑ Derenda Jerzy. Piękna stara Bydgoszcz – tom I z serii Bydgoszcz miasto na Kujawach. Praca zbiorowa. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2006, str. 218
  5. ↑ Anna Stankiewicz Długa pustoszeje. Zamyka się księgarnia Ówczesna
  6. ↑ Gramofon, czyli nowa naleśnikarnia w centrum Bydgoszczy
  7. ↑ Wyremontują elewację XVII-wiecznej kamienicy. W niej odkryto najgłębszą piwnicę na Starym Mieście
  8. ↑ Kamienica przy ul. Długiej 22 i Pod Blankami 17
  9. ↑ Katarzyna Idczak „Wiosna starych murów”, Express Bydgoski 2 lipca 2012. [dostęp 2015-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 lutego 2015)].

Bibliografia

  • Jurkiewicz Zenon: Dom przy ul. Długiej. [w.] Kalendarz Bydgoski 1994
  • Umiński Janusz: Bydgoszcz. Przewodnik: Bydgoszcz: Regionalny Oddział PTTK „Szlak Brdy”, 1996

Media użyte na tej stronie

Bydgoszcz location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Bydgoszczy, Polska
Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Długa 22 Bydgoszcz tablica pamiątkowa MA Piotrowski.jpg
Tablica pamiątkowa Maksymiliana Antoniego Piotrowskiego na fasadzie kamienicy ul. Długa 22 w Bydgoszczy
Dluga 22 in Bydgoszcz.jpg
Autor: Krzysztof Golik, Licencja: CC BY-SA 4.0
Building at Długa 22 in Bydgoszcz, Kuyavian-Pomeranian Voivodeship, Poland