Kamienica przy ulicy Stawowej 4 w Katowicach

Kamienica przy ulicy Stawowej 4
w Katowicach
Symbol zabytku nr rej. A/1678/97 z dnia 17 grudnia 1997 roku
Ilustracja
Fragment fasady zabytkowej kamienicy (2012)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Adres

Ul. Stawowa 4,
40-095 Katowice

Typ budynku

kamienica mieszkalno-handlowa

Styl architektoniczny

bezstylowy (pierwotnie secesja)

Architekt

firma Perl & Trapp

Powierzchnia użytkowa

1600 m²

Ukończenie budowy

1906

Ważniejsze przebudowy

1932

Pierwszy właściciel

firma Perl & Trapp

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. Stawowej 4”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. Stawowej 4”
Ziemia50°15′38,36″N 19°01′06,56″E/50,260656 19,018489

Kamienica przy ulicy Stawowej 4 w Katowicachzabytkowa kamienica mieszkalno-handlowa, położona przy ulicy Stawowej 4 w Katowicach-Śródmieściu. Powstała ona w 1906 roku w stylu secesyjnym według projektu opracowanego w firmie Perl & Trapp, zaś po przebudowie z 1932 roku została ona pozbawiona dekoracji i stanowi obecnie budynek bezstylowy.

Historia

Kamienica została oddana do użytku w 1906 roku[1][2] i wybudowano ją wówczas w stylu secesyjnym[3]. Projekt powstał w znanej wówczas na Górnym Śląsku firmie Perl & Trapp[4], która była także pierwszym właścicielem kamienicy. Po niej właścicielem kamienicy był F. Lissy[3].

W 1932 roku kamienicę przebudowano. Dobudowano wówczas prawą oś kamienicy, nadbudowano ją o czwarte piętro[2], a także została ona pozbawiona wszelkich dekoracji[4]. W 1935 roku właścicielami kamienicy pod numerem 4 byli Zins i Ehrlich. Poza lokalami mieszkalnymi działały tutaj wówczas następujące placówki: sklep mięsny Felszerów, skład mąki Hermanna Hasse i fabryka soków „Emka”[5].

Dnia 17 grudnia 1994 roku budynek wpisano do rejestru zabytków[6]. W 2016 roku kamienica przeszła remont[7]. W 2018 roku w kamienicy mieściły się lokale mieszkalne oraz użytkowe[4], zaś na początku 2022 w systemie REGON było czynnych sześć aktywnych podmiotów gospodarczych z siedzibą przy ulicy Stawowej 4[8]. Działały tu w tym czasie m.in.: piekarnia[9], sklep mięsny[10] i serwis telefonów[11].

Charakterystyka

Zabytkowa kamienica mieszkalno-handlowa położona jest przy ulicy Stawowej 4 w katowickiej dzielnicy Śródmieście[2].

Budynek obecnie nie posiada wyraźnych cech stylowych, lecz zachowały się pozostałości pierwotnego, secesyjnego wyglądu[1]. Kamienica powstała na planie odwróconej litery „L”[12]. Posiada ona pięć kondygnacji nadziemnych oraz podpiwniczenie[2]. Powierzchnia użytkowa budynku wynosi 1600 m², zaś powierzchnia zabudowy 276 m²[2]. Kamienica ma bryłę dwuskrzydłową, rozbitą wykuszem i zwieńczoną szczytem. Kryta jest ona dachem dwuspadowym o stromej połaci frontowej[12].

Fasada kamienicy jest niesymetryczna i tynkowana. Posiada ona łącznie siedem osi i jest pozbawiona dekoracji[12]. Do wykusza z obydwu stron przylegają balkony z tynkowanym balustradami prócz balkonu na ostatniej kondygnacji, gdzie balustrady są z innych materiałów[12].

Parter kamienicy z biegiem czasu uległ przebudowie, a brama wjazdowa mieści się na wysokości trzeciej osi. We wnętrzu kamienicy znajdują się dwubiegowe schody z tralkową balustradą. Okna klatki schodowej został przeszklone kolorowymi szybkami[12].

Kamienica jest wpisana do rejestru zabytków pod numerem A/1678/97[6] – granice ochrony obejmują cały budynek[1]. Budynek wpisany jest także do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice[13].

Przypisy

  1. a b c Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2022-01-29]. (pol.).
  2. a b c d e Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. emapa.katowice.eu. [dostęp 2022-01-29]. (pol.).
  3. a b Klajmon 1997 ↓, s. 131.
  4. a b c Bulsa 2018 ↓, s. 216.
  5. Księga... 1935 ↓, s. 133.
  6. a b Narodowy Instytut Dziedzictwa: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków. Województwo śląskie. nid.pl. [dostęp 2022-01-29]. (pol.).
  7. Remont Kamienicy, ul. Stawowa 4. investmap.pl. [dostęp 2022-01-29]. (pol.).
  8. Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 2022-01-29]. (pol.).
  9. Pawlak Sp. z o.o., Katowice. 2pos.pl. [dostęp 2022-01-29]. (pol.).
  10. Panorama Firm: "Jan Bielesz" Sp. z o.o. Zakład Przetwórstwa Mięsnego Sklep nr 9. panoramafirm.pl. [dostęp 2022-01-29]. (pol.).
  11. Smartfon Studio. smartfonstudio.pl. [dostęp 2022-01-29]. (pol.).
  12. a b c d e Klajmon 1997 ↓, s. 47.
  13. Urząd Miasta Katowice: GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW. Wyszukiwanie Zabytku Nieruchomego. bip.katowice.eu. [dostęp 2022-01-29]. (pol.).

Bibliografia

  • Michał Bulsa, Ulice i place Katowic, wyd. trzecie, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2018, ISBN 978-83-63780-28-9 (pol.).
  • Barbara Klajmon, Katowicka kamienica mieszczańska. 1840-1918. Śródmieście, wyd. 1., Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 1997, ISBN 83-85871-09-8 (pol.).
  • Księga adresowa miasta Wielkich Katowic 1935/36 r., Katowice: Dr. E. Kwaśnik, 1935 (pol.).

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Dom mieszkalny w Katowicach (ul. Stawowa 4) 01. M.R.jpg
Autor: Marta Rejmund, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Katowice, ul. Stawowa 4 - dom mieszkalny (zabytek nr A/1678/97 z 17.12.1997)
Katowice location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Katowice. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.30 N
  • S: 50.125 N
  • W: 18.885 E
  • E: 19.125 E