Kanał Karakumski

Kanał Karakumski
Garagum kanaly
ilustracja
Państwo

 Turkmenistan

Lata budowy

1954–1988

Długość

1445 km

Początek
Akwen

Amu-daria

współrzędne

37°34′36,1″N 65°40′10,6″E/37,576694 65,669611

Koniec
współrzędne

39°15′12,6″N 55°37′10,9″E/39,253500 55,619694

Położenie na mapie Turkmenistanu
Mapa konturowa Turkmenistanu, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „początek”, natomiast po lewej znajduje się punkt z opisem „koniec”

Kanał Karakumski (turkm.: Garagum kanaly; ros.: Каракумский канал, Karakumskij kanał; dawniej Kanał Karakumski im. W. Lenina, obecnie nazywany również Kanałem Turkmenbaszy) – kanał wodny w południowym Turkmenistanie, budowany w latach 1954–1988.

Kanał Karakumski łączy wody rzeki Amu-darii w południowo-wschodnim Turkmenistanie w okolicach miasta Atamyrat z wodami Morza Kaspijskiego w mieście Turkmenbaszy. Płynie przez południową część pustyni Kara-kum oraz u podnóża gór Kopet-dag i Wielki Bałchan. Kanał ma długość 1445 km i stanowi tym samym drugi pod względem długości kanał wodny na świecie. Jego przebieg w części zachodniej pokrywa się z biegiem Kolei Transkaspijskiej.

Kanał dostarcza rocznie 13 km³ wody, która służy nawadnianiu około 731 tys. ha gruntów rolnych, głównie pod bawełnę. Zaopatruje również w wodę kilka dużych miast turkmeńskich: stolicę Aszchabad oraz Mary i Tedżen.

Kanał Karakumski był jednym z najważniejszych projektów hydrotechnicznych z czasów Związku Radzieckiego. Błędy w budowie sprawiają, że blisko połowa wody wycieka z kanału, doprowadzając do wzrostu zasolenia. Ponadto skierowanie części wód Amu-darii do kanału znacznie przyspieszyło zanikanie Jeziora Aralskiego.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Hanhowuz reservoir 2014.jpg
In this natural-color Landsat 8 image acquired on April 18, 2014, the Hanhowuz (Khauzkhan) Reservoir jumps out as a splash of turquoise amidst desert browns. The reservoir was constructed in a natural depression to capture winter runoff and overflow from the canal for use later during the driest periods of summer. Phytoplankton thrive in the warm waters, as do many commercial fish—including Aral barbel, asp, and catfish.