Karmnicy

Karmnicy, karmniki (łac. Ministeriales karmnicz, collectores vaccarum, ovum, porcorum) – w okresie wczesnego średniowiecza była to kategoria ludności służebnej, służebnicy książęcy – ministeriales, którzy pobierali daninę w żywych zwierzętach, (krowach, owcach, wołach, świniach), a także karmili stada tych zwierząt i pędzili do książęcej obory lub na pastwiska[1].

Jedyną wiadomość na temat tej służby książęcej przynosi dyplom księcia Bolesława Wstydliwego z roku 1256. Książę, po odstąpieniu zakonowi Cystersów w Jędrzejowie krów i owiec należnych swojemu stołowi, wskazał służby, które zajmują się poborem należnej daniny, "... si vero ministeriales scilites carmnici villas superius..."[2]. Do obowiązków karmników należało zbieranie należnej daniny w żywych zwierzętach, karmienie stad pędzonych do książęcej obory, lub na pastwiska, Karol Buczek przypisuje im także pobór świń i wołów oraz łaciński termin - collectores vaccarum, ovum, porcorum[3].

Oprócz Małopolski karmnicy działali także na Śląsku, pozostawiając po sobie osadę o tej nazwie niedaleko Ujazdu, wymienioną w 1217 roku obok innych wsi o nazwach służebnych: Strzelce, Sokolniki, Łagiewniki, Podstolice[4].

Przypisy

  1. ↑ Karol Buczek: Studia z dziejów ustroju społeczno-gospodarczego Polski piastowskiej, t. I-III. Kraków: 2006-2010, s. t.I, s.80..
  2. ↑ Kodeks dyplomatyczny Małopolski, Kraków 1876-1905, t.I, nr 43.
  3. ↑ Karol Buczek: Studia z dziejów ustroju społeczno-gospodarczego Polski piastowskiej, t. I-III,. Kraków: 2006-2010, s. t.II, s.50, t.III, s.308.
  4. ↑ Karol Buczek: Książęca ludność służebna w Polsce wczesnofeudalnej. Wrocław: 1958, s. 34.