Karol Hindemith

Karol Wilhelm Hindemith (ur. 12 września 1810 w Jaworze, zm. 19 lutego 1890 w Kaliszu) – polski drukarz niemieckiego pochodzenia, nakładca i księgarz.

Życiorys

Karol Wilhelm Hindemith urodził się w Jaworze na Śląsku i był synem Jana Karola Wilhelma oraz Eleonory z domu Mehwald. Po przybyciu do Kalisza w 1830 ożenił się z Joanną Charlottą z Breitów, która była bratanicą Joanny Zuzanny Mehwald, sukcesorki drukarni K. W. Mehwalda. Z pierwszą żoną, która zmarła 11 maja 1852 miał 9 dzieci, a z drugą Klarą z Fickertów, 1° voto Keil, którą poślubił w 1853, troje. Zmarł w Kaliszu 19 lutego 1890[1][2].

Działalność wydawnicza

Hindemith zajmował się do 1835 kupiectwem oraz prowadzeniem oberży, ale od 1833 był równocześnie zarządzającym drukarnią Joanny Zuzanny Mehwald. Kiedy wspomnianą drukarnię nabyła jego żona[3] i na sześć lat połączyła ją z drukarnią Piotra Karśnickiego i Wojciecha Koszewskiego, która istniała od 1830, zarządzał obydwoma[4][1]. Kiedy od wdowy po Karśnickim w końcu 1844 kupił czwartą część jego udziału w drukarni, został jedynym właścicielem oficyny, a w późniejszym okresie około 1849 (?) odkupił od Koszewskiego także jego udział. W drukarni tłoczono druki urzędowe kaliskiej komisji wojewódzkiej oraz „Dziennik Urzędowy Województwa Kaliskiego”[5]. W drukarni spółkowej od 1837 do 1843 odbijano „Neuer und alter astronomische und Haushaltungskalender...”[6]oraz od 1837 do 1849 „Kalendarz domowy i gospodarski...”[7][1].

Ponadto tłoczył dla miejscowych szkół i towarzystw ich wiele wydawnictw, okolicznościowe wydawnictwa[8], druki liturgiczne łacińskie oraz utwory literackie, które tłoczył sporadycznie. Wydawał i drukował od 1870 nowo powstałe pismo „Kaliszanin”, a nawet przez krótki okres był w nim redaktorem odpowiedzialnym. Od 1871 do 1914, z wyjątkiem lat 1902 i 1903 była tłoczona w drukarni „Pamiatnaja kniżka Kalisskoj Guberni” oraz wychodziły z niej między innymi wydawnictwa urzędowe, np. Spisok nnsdmnvm miestnostiam Kalisskoj Guberni... (1881)[9]. Około 1884 jego syn Oswald (1855–1918) przejął drukarnię[1][10] i prowadził ją wraz z litografią i stereotypią pod nazwiskiem ojca[11] aż do sierpnia 1914, kiedy Niemcy zburzyli Kalisz. Hindemith uczestniczył w życiu społecznym miasta, a w 1850 wszedł do Rady Szczegółowej Sali Ochrony Małych Dzieci, którą zorganizowano w 1843 staraniem Rady Opiekuńczej Zakładów Dobroczynnych Powiatu Kaliskiego[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Gąsiorowski i Topolski (red.) 1981 ↓, s. 254.
  2. ↑ Informacja z portalu geneteka.genealodzy.pl z dostępem do skanu aktu zgonu [dostęp: 3 VII 2017 r.]
  3. ↑ D. Wańka, Drukarstwo kaliskie do 1914 roku, "Bibliotekarz", 2004, 8 (17), s. 86, przypis nr 21
  4. ↑ Pod firmą „Koszewski et comp.”
  5. ↑ Od 1838 „Dziennik Urzędowy Guberni Kaliskiej”
  6. ↑ Rok później własnym nakładem Hindemitha
  7. ↑ Od 1846 nakładem i drukiem samego Hindemitha
  8. ↑ „Noworoczniki Kaliskie” na lata 1875 i 1876
  9. ↑ E. Andrysiak, Edycje "Pamiatnoj Knižki Kališskoj Gubernii" jako przykład rosyjskiej produkcji wydawniczej w dawnym Królestwie Polskim, "Sztuka Edycji", 4, 2013, nr 1, s. 86.
  10. ↑ D. Wańka, Drukarstwo kaliskie do 1914 roku, "Bibliotekarz", 2004, 8 (17), s. 87.
  11. ↑ D. Wańka, Kultura książki w Łodzi i regionie łódzkim w świetle "Gazety Kaliskiej" (1893-1914), [w:] Ludzie i książki. Studia i szkice bibliologiczno-bibliograficzne. Księga pamiątkowa dedykowana profesor Hannie Tadeusiewicz, red. E. Andrysiak, Łódź 2011, s. 235-236.

Bibliografia

  • Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski (red.): Wielkopolski Słownik Biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 254. ISBN 83-01-02722-3.