Karol Korytowski

Karol Korytowski

kontradmirał
Data i miejsce urodzenia	28 stycznia 1892 Kraków
Data i miejsce śmierci	11 października 1966 Londyn
Przebieg służby
Siły zbrojne	K.u.K. Kriegsmarine  Marynarka Wojenna (II RP) Polska Marynarka Wojenna
Jednostki	ORP "Komendant Piłsudski"
Stanowiska	II zastępca szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Karol Walerian Franciszek Korytowski, ps. Karol Mora (ur. 28 stycznia 1892 w Krakowie, zm. 11 października 1966 w Londynie) – polski kontradmirał i morski oficer pokładowy okrętów nawodnych. Podczas I wojny światowej służył na jednostkach pływających w Austro-Węgrzech. Następnie wstąpił do odrodzonej polskiej Marynarki Wojennej, w której był m.in. dowódcą ORP „Komendant Piłsudski”, szefem Sztabu Dowództwa Floty i szefem Sztabu Kierownictwa Marynarki Wojennej. W trakcie II wojny światowej zajmował stanowisko zastępcy szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej.

Życiorys

Służba wojskowa w Austro-Węgierzech

Karol Walerian Franciszek Korytowski urodził się 28 stycznia 1892 w Krakowie, w zaborze austriackim. Był synem Adama i Walentyny z Kryńskich. W 1913 ukończył Szkołę Aspirantów Morskich, a w 1914 Szkołę Kadetów Morskich i otrzymał stopień wojskowy podporucznika marynarki. Odbył również kursy: oficerów broni torpedowej oraz oficerów artylerii morskiej. Był absolwentem Akademii Marynarki Wojennej w Fiume i jednym z twórców polskiej Marynarki Wojennej po 1918 (jego nazwisko zostało wymienione na tablicy pamiątkowej, ustanowionej w 2010 w siedzibie Dowództwa Marynarki Wojennej RP)^[1].

Podczas I wojny światowej dosłużył się stopnia kapitana marynarki na okrętach Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine (Marynarki Wojennej Austro-Węgier). Pływał jako oficer broni torpedowej na torpedowcach, a następnie na pancerniku „Prinz Eugen”.

Służba wojskowa w Polsce

Pod koniec 1918 wstąpił we Włoszech do Wojska Polskiego i przez Francję dotarł w 1919 do kraju. Został zweryfikowany jako kapitan marynarki w Korpusie Morskim i przydzielony do Wydziału Organizacyjnego Sekcji Marynarki w Warszawie. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 otrzymał przydział na front i objął funkcję szefa Sztabu Odcinka „Zegrze-Dębe”, którym dowodził szef Sekcji Marynarki kadm. Kazimierz Porębski. Po awansie na majora marynarki, pod koniec 1920 wyjechał do Finlandii, przejął kanonierkę ORP Komendant Piłsudski i został jej pierwszym dowódcą. Gdy w 1921 nastąpiła zmiana stopni wojskowych, przemianowano go na komandora podporucznika. Od 1921 do 1925 był pierwszym komendantem Szkoły Marynarzy Specjalistów w Świeciu (przemianowanej w międzyczasie na Szkołę Specjalistów Morskich). W związku z powrotem z rezerwy kmdra por. Józefa Unruga i objęciem przez niego dowodzenia Flotą i Obszarem Nadmorskim, został szefem Sztabu w Dowództwie Floty w Gdyni, po skonfliktowanym z kmdrem por. Unrugiem kmdrze por. Edwardzie Sadowskim. W 1929 r. rozpoczął pracę redaktora naczelnego „Przeglądu Morskiego" i na tym stanowisku awansował w 1930 do stopnia komandora porucznika. Wykładał także na kursach aplikacyjnych dla oficerów w Szkole Podchorążych Marynarki Wojennej.

Według innych źródeł od 23 maja 1929 do 8 kwietnia 1933 był komendantem Szkoły Podchorążych Marynarki Wojennej w Toruniu^[2].

W latach 1933–1939 był szefem Sztabu Kierownictwa Marynarki Wojennej w Warszawie. W 1936 otrzymał awans na komandora. Pełnił również obowiązki prezesa Okręgu Marynarki Wojennej Związku Wojskowych Klubów Sportowych oraz wiceprezesa Zarządu Głównego Ligi Morskiej i Kolonialnej. W połowie 1939 uczestniczył w rozmowach na temat wysłania niszczycieli do Wielkiej Brytanii („Plan Peking”). Był najprawdopodobniej jednym z autorów dokumentu „Sześcioletni program rozbudowy floty”^[3].

Podczas kampanii wrześniowej udał się z grupą ewakuacyjną do Pińska. Następnie przez Bukareszt przedostał się do Paryża, gdzie w odtworzonym Kierownictwie Marynarki Wojennej objął posadę zastępcy szefa. W trakcie zajmowania Francji przez Wehrmacht kierował ewakuacją Wojska Polskiego do Wielkiej Brytanii, po czym przybył do Londynu. W 1941 gen. broni Władysław Sikorski odwołał szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej wadm. Jerzego Świrskiego i jego zastępcę komandora Karola Korytowskiego. Powodem tych dymisji był sposób prowadzenia polityki kadrowej i uposażeniowej w Marynarce Wojennej, a bezpośrednią przyczyną stała się samobójcza śmierć dowódcy ORP „Wilk” i grupy okrętów podwodnych kmdra ppor. Bogusława Krawczyka. Na miejsce wadm. Świrskiego powołano kmdra Tadeusza Morgensterna-Podjazda, ale ostatecznie objął on funkcję po kmdrze Korytowskim. Wadm. Świrski pozostał na stanowisku, gdyż brytyjska Admiralicja nie widziała nikogo, kto mógłby go zastąpić, a kmdra Korytowskiego przeniesiono na delegata do Biura Prac Ekonomicznych, Politycznych i Prawnych. W związku ze źle układającą się współpracą pomiędzy wadm. Świrskim i kmdrem Morgensternem-Podjazdem w 1942 na stanowisko zastępcy szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej powrócił kmdr Korytowski. W 1945 awansował na kontradmirała i został II zastępcą szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej, a I zastępcą szefa został przybyły z niewoli kadm. Unrug.

Po rozwiązaniu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie nie powrócił do kraju. Początkowo był szefem Sekcji Morskiej Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia, a następnie dyrektorem Instytutu Morskiego w Londynie.

Wykorzystując własne oszczędności kupił dom na wynajem, pełniąc w nim rolę administratora i stróża, co pozwalało mu na uzyskanie środków utrzymania)^[4].

Zmarł 11 października 1966 w Londynie i został pochowany na Cmentarzu Gunnesbury. Pod pseudonimem Karol Mora opublikował szereg artykułów w „Przeglądzie Morskim”, „Morzu” i „Polsce Walczącej”.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Niepodległości (9 listopada 1933)^[5]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1931)^[6]
• Srebrny Krzyż Zasługi^[7]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[7]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[7]
• Komandor Orderu Sławy (Tunezja)^[7]
• Komandor Orderu Wazów (Szwecja)^[7]
• Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja)^[7]
• Kawaler Orderu Imperium Brytyjskiego (Wielka Brytania)

Bibliografia

• Julian Czerwiński, Małgorzata Czerwińska, Maria Babnis, Alfons Jankowski, Jan Sawicki. Kadry Morskie Rzeczypospolitej. Tom II. Polska Marynarka Wojenna. Część I. Korpus oficerów 1918–1947. Wyższa Szkoła Morska. Gdynia 1996. (ISBN 83-86703-50-4).

Przypisy