Kartoteka haseł wzorcowych
Kartoteka haseł wzorcowych, KHW – forma prezentacji języka opisu bibliograficznego oraz języka informacyjno-wyszukiwawczego, jak również ich organizacji, kontroli poprawności i spójności w niektórych zautomatyzowanych systemach informacyjno-wyszukiwawczych[1].
Obecnie termin ten jest stosowany niemal wyłącznie do systemów komputerowych[1]. W danym kraju może być wiele kartotek wzorcowych.
Rodzaje kartotek haseł wzorcowych
Wyróżnia się dwa rodzaje kartotek haseł wzorcowych:
Kartoteka haseł wzorcowych formalnych
Kartoteka haseł wzorcowych formalnych zawiera:
- hasła opisu bibliograficznego
- hasła osobowe, na przykład Personennamendatei[2]
- hasła korporatywne
- hasła tytułowe
- tytuły
- tytuły serii
- tytuły wydawnictw zwartych wieloczęściowych
Kartoteka haseł opisu rzeczowego
Przykładami kartotek haseł opisu rzeczowego są:
- kartoteka wzorcowa języka haseł przedmiotowych Biblioteki Narodowej
- kartoteka wzorcowa języka haseł przedmiotowych KABA
- kartoteka wzorcowa uniwersalnej klasyfikacji dziesiętnej[3].
Pozycje KHW
W kartotece występują trzy typy pozycji:
- autorytatywna
- odsyłaczowa – tworzona z wariantów haseł (odsyłacze ogólne) i dla związanych haseł ujednoliconych (odsyłacze uzupełniające)
- wyjaśniająca – tworzona w celu pełnienia roli odsyłaczy orientacyjnych.
Ustalanie hasła wzorcowego polega na wyborze tytułu lub nazwy osobowej, nadaniu im sformalizowanej postaci, która umożliwiałaby jednoznaczną identyfikację danego obiektu. W przypadku haseł przedmiotowych ujednolica się także nazwy geograficzne i pospolite. Wyboru dokonuje się zgodnie z odpowiednimi przepisami krajowymi lub zaleceniami IFLA[3].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Babik ↓, s. 113.
- ↑ Gabriele Meßmer: The German Name Authority File (PND) in the Union Catalogue: principles experiences and costs (ang.). Bayerische Staatsbibliothek. [dostęp 2014-04-14].
- ↑ a b Gruchała ↓.
Bibliografia
- IFLA Working Group on Guidelines for Subject Access by National Bibliographic Agencies: Guidelines for Subject Access in National Bibliographies. Worldwide Review, 2011. (ang.),
- Recommended by the [IFLA] Working Group on ana International Authority System: Guidelines for athority and reference entries. Londyn: 1984. (ang.)
- Wiesław Babik: Słownik encyklopedyczny informacji, języków i systemów informacyjno-wyszukiwawczych. Warszawa: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, 2002, seria: Nauka, Dydaktyka, Praktyka. ISBN 83-87629-84-7.
- Irena Gruchała: Kartoteka Haseł Wzorcowych (pol.). Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UJ. [dostęp 2014-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-16)].