Kasztanowiec drobnokwiatowy

Kasztanowiec drobnokwiatowy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządróżopodobne
Rządmydleńcowce
Rodzinamydleńcowate
Rodzajkasztanowiec
Gatunekkasztanowiec drobnokwiatowy
Nazwa systematyczna
Aesculus parviflora Walter
Fl. carol. 128. 1788[3]
Synonimy
  • Aesculus macrostachya Michx.
  • Pavia macrostachya (Michx.) Loisel.
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Młody pęd wczesną wiosną
Szeroko rozrośnięta kępa
Owoc

Kasztanowiec drobnokwiatowy (Aesculus parviflora Walt.) – gatunek roślin należący do rodziny mydleńcowatych (lub wydzielanej przez niektórych rodziny kasztanowcowatych). Pochodzi z Ameryki Północnej (stany: Alabama, Georgia, Karolina Południowa[3]). W Anglii zaczęto go uprawiać od 1785 jako roślinę ozdobną, w Polsce od 1808[5]. Wyjątkowy w porównaniu do innych kasztanowców ze względu na krzaczasty pokrój i kwitnienie w okresie letnim.

Morfologia

Pokrój
Krzew o szerokości do 10 m. Osiąga wysokość do 3 m, rzadziej do 4 m, a dzięki licznie wytwarzanym odrostom korzeniowym i szeroko pokładającym się na ziemi gałęziom rozrasta się w szeroką kępę[6].
Liście
Dłoniasto złożone z 5-7 karbowanych listków osadzonych na ogonkach do 3 cm długości. Mają długość 10-18 cm i spodnią część szaro omszoną. Brzegi są drobno karbowanopiłkowane. Wiosną liście są brązowe, jesienią przebarwiają się na kolor jaskrawożółty. Pąki zimowe nie są lepkie, są nieduże, tępe, jasnobrązowe.
Kwiaty
Zebrane we wzniesione, wąskie wiechy piramidalnego kształtu o długości 20-30 cm i składające się z ponad 100 kwiatów. Kwiaty mają białe korony z 4–5 wąskimi płatkami o długości 1 cm. Pręciki są kilka razy dłuższe od płatków i mają czerwone pylniki.
Owoce
Nieliczne, o średnicy 2–3 cm i długości 3–4 cm, brązowawego koloru i gruszkowatego kształtu. Są gładkie lub mają nieliczne tylko kolce.

Biologia i ekologia

Roślina wieloletnia. Kwitnie późno w porównaniu do innych kasztanowców bo latem, w miesiącach od lipca do sierpnia. W swojej ojczyźnie kasztanowiec ten zapylany jest przez motyle i dlatego jego kwiaty zaczynają silnie pachnąć dopiero wieczorem[7]. W obrębie swego naturalnego zasięgu kwiaty zapylane są przez kolibry[8], w Polsce wieczorem odwiedzają je ćmy[5]. W Polsce roślina rzadko tylko zawiązuje nasiona[7].

Zmienność

Wyróżnia się formę serotina Rehd. zakwitającą o około 2–3 tygodnie później od typu[8].

Uprawa

Jest rośliną ciepłolubną, ale bardzo dobrze znosi mrozy. Jest cennym krzewem ozdobnym ze względu na późne kwitnienie. Najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym lub półcienistym i żyznej, przepuszczalnej glebie. Najlepiej prezentuje się sadzony pojedynczo, dodatkowo pojedyncze sadzenie uzasadnione jest faktem, że silnie rozrasta się głusząc sąsiednie rośliny[7]. Należy wokół niego zostawić szeroki pas ziemi, by roślina mogła się swobodnie rozrastać. Podczas surowych mrozów roślina może przemarzać i dlatego nie zaleca się jej sadzić w obszarach górskich oraz w Polsce północno-wschodniej[8].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-07-02] (ang.).
  3. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-08].
  4. Aesculus parviflora, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  5. a b Arboretum w Wojsławicach. Opisy roślin. [dostęp 2010-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-08)].
  6. Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  7. a b c Joachim Mayer, Heinz-Werner Schwegler: Wielki atlas drzew i krzewów. Oficyna Wyd. „Delta W-Z”. ISBN 978-83-7175-627-6.
  8. a b c Włodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy liściaste A–B. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1991. ISBN 83-01-10135-0.

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Aesculus parviflora 1-OB9.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Aesculus parviflora (pl. kasztanowiec drobnokwiatowy)
Aesculus parviflora 04.jpg
Autor: Kuebi = Armin Kübelbeck, Licencja: CC BY-SA 3.0
Bottlebrush Buckeye (Aesculus_parviflora), located in Germany (Bensheim, Hesse)
Strauch Rosskastanie Reinharz.jpg
Autor: Doris Antony, Berlin, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bottlebrush buckeye in the palace garden in Bad Schmiedeberg-Reinharz in Saxony-Anhalt, Germany
Aesculus parviflora 15.jpg
Autor: Kuebi = Armin Kübelbeck, Licencja: CC BY-SA 3.0
Bottlebrush Buckeye (Aesculus parviflora), located in Germany (Bensheim, Hesse), nut with shell on tree