Katakumby Pryscylli
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | Via Salaria, 430 |
| Typ budynku | katakumby |
| Styl architektoniczny | antyk |
| Kondygnacje | 3 |
| Rozpoczęcie budowy | II wiek |
| Ukończenie budowy | V wiek |
| Właściciel | |
Położenie na mapie Rzymu  | |
Położenie na mapie Włoch  | |
Położenie na mapie Lacjum  | |
 41°55′46,92″N 12°30′31,32″E/41,929700 12,508700 | |
| Strona internetowa | |
Katakumby Pryscylli – podziemny kompleks cmentarny w Rzymie w dzielnicy Trieste, rozciągający się wzdłuż antycznej Via Salaria. Wejście do kompleksu katakumb znajduje się przy Via Salaria w klasztorze sióstr benedyktynek.
Historia i sztuka starochrześcijańska
Nekropolia była czynna od II do V wieku. Miejsca grzebalne – loculi – wykuwane były w miejscowym tufie. Katakumby biorą swa nazwę od historycznej postaci rzymianki Pryscylii z rodu Acyliuszy (łac. Acilii), której hypogeum zidentyfikowano podczas wykopalisk w latach 1888-1889. Najstarsze i zarazem najgłębiej ulokowane galerie katakumb Pryscylii składają się z korytarzy i zdobionych malowidłami kaplic. Starożytni chrześcijanie przedstawiali sceny zaczerpnięte ze Starego i Nowego Testamentu. Sceny są wyrazem wiary w zbawienie i zmartwychwstanie zakotwiczonej w osobie Jezusa Chrystusa. Dominującym na płytach nagrobnych symbolem chrześcijańskim w katakumbach Pryscylli jest ryba (ichthys)[1][2].
W jednej z podziemnych kaplic grzebalnych, tzw. Kubikulum kobiety z zakrytą głową (wł. Cubicolo della velata) przedstawiona została orantka ze wzniesionymi w geście modlitewnym rękami. Kobieta ma na sobie szatę liturgiczną. Jej głowę okrywa welon, zgodnie z nakazem Pawłowym (1 Kor 11,1-16). Na sklepieniu nad orantką uwidoczniony został Dobry Pasterz między pawiami i gołębiami. W tym sasmym pomieszczeniu przedstawione zostały sceny: ofiary Abrahama (Akeda), proroka Jonasza wychodzącego z ryby oraz trzech młodzieńców w piecu ognistym, zaczerpnięte ze Starego Testamentu. Malowidła powstały w drugiej połowie III wieku[1].
W jednej z nisz katakumbowych znajduje się najprawdopodobniej najstarsze przedstawienie Marii z Dzieciątkiem, pochodzące z II–III wieku. Uzupełnieniem sceny jest postać proroka wskazującego na gwiazdę. Przedstawienie interpretowane jest jako proroctwo Balaama[1], zaczerpnięte z Lb 24,15-17.
W tzw. Kaplicy greckiej (wł. Cappella greca) z arkosoliami wczesnochrześcijański malarz przedstawił wyobrażenie agapy, która jest odwołaniem do sprawowanej okazjonalnie przy miejscach pochówków eucharystii. Siedmiu ucztujących za stołem z chlebami i rybami. Środkowa postać łamie chleb. Przed stołem siedem koszy jako odwołanie do ewangelicznego cudownego rozmnożenia chleba[3][1].
W katakumbach Pryscylli rozsiane są malowidła przedstawiające następujące sceny i motywy biblijne: Noe wychodzący z arki, Mojżesz wyprowadzający wodę ze skały, Daniel pośród lwów, uratowanie Zuzanny, wskrzeszenie Łazarza, uzdrowienie paralityka oraz Mędrcy ze Wschodu[1].
W sumie galerie katakumbowe ciągną się na 13 kilometrów[1].
Nad katakumbami wzniesiona została w czasach papieża Sylwestra I bazylika. Część jej pozostałości zrekonstruowano w latach 1904–1907[2].
Nekropolia papieska
W katakumbach Pryscylii pochowano siedmiu papieży epoki starożytnej[4].
| Papież | Portret | Data śmierci |
|---|---|---|
| św. Marcelin |  | 304 |
| św. Marceli I |  | 309 |
| św. Sylwester I |  | 335 |
| Liberiusz |  | 366 |
| św. Syrycjusz |  | 399 |
| św. Celestyn I |  | 432 |
| Wigiliusz |  | 555 |
W Dzień Zaduszny 2 listopada 2019 w katakumbach mszę odprawił papież Franciszek, była to jego pierwsza wizyta w jakichkolwiek katakumbach[5].
Galeria
Młodzieńcy w piecu ognistym, III–IV wiek
Proroctwo Baala, III wiek
Fractio panis, II-IV wiek
Fractio panis, II-IV wiek
Orantka, III wiek
Kaplica grecka
Przypisy
- ↑ a b c d e f Visita la catacomba. catacombepriscilla.com. [dostęp 2021-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-01)]. (wł.).
- ↑ a b Guida d'Italia, Roma. Touring Club Italiano, 2016, s. 813. ISBN 978-88-365-6798-0. (wł.).
- ↑ Por. Mk 8,8 oraz Mt 15,37.
- ↑ Catacombe di Roma aperte al pubblico. vatican.va. [dostęp 2021-04-03]. (wł.).
- ↑ Krzysztof Bronk: Papież w katakumbach: prześladowania się nie skończyły. vaticannews.va, 2019-11-02. [dostęp 2021-04-15]. (pol.).
Linki zewnętrzne
- Strona oficjalna (ang. • wł.)
- Wizyta wirtualna (Google Street View) (ang.)
Media użyte na tej stronie
Autor: Dr. Blofeld, insert originally by Nordnordwest, Licencja: CC BY-SA 2.0
Map of Rome. Italy
Geographic limits of the map:
- N: 41.993°
- S: 41.792°
- W: 12.308°
- E: 12.685°
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Italy (Commons photos) → en-Wikipedia Italy.
Autor:
- Map_of_region_of_Lazio,_Italy.svg: User:Vonvikken
- derivative work: Milenioscuro (talk)
Location map of Lazio region (Italy)
Center of the ceiling of the "Velatio" cubicle: the Good Shepherd (also sheep and doves with olive branches in trees). Location: Catacomb of Priscilla, Italy, Rome. Date: Second half of the 3rd century
Médaillon de la frise des papes à Saint-Paul-hors-les-Murs. Il s'agit d'une mosaïque représentant Sylvestre Ier, 33e pape de l'Église catholique (31 janvier 314-31 décembre 335). Il fait partie de la série de médaillons voulue par Grégoire XVI destinée à remplacer ceux de l'ancienne basilique après l'incendie de 1823.
The symbolic story of tribulation and redemption is represented in this early Christian painting of the biblical story of "The Three Hebrews in the Fiery Furnace". From the Catacombs of Priscilla, Rome, Italy. Late 3rd century / Early 4th century.
The fiery furnace is a story from the Book of Daniel in the Tanakh / Old Testament. The story is well-known among Jews and Christians. (see also en:Fiery furnace)
Autor: Kristicak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Orantas poza, 3.gs.pirms.Kr., Priscillas katakombas, Roma.
Fractio panis ("the ceremonial breaking of the eucharistic bread for distribution" during the meal of Holy Communion) in the Greek chapel (Capella Greca) of the Catacombe di Priscilla in Rome. Fresco of a Christian Agape feast. 2nd - 4th century.
Médaillon de la frise des papes à Saint-Paul-hors-les-Murs. Il s'agit d'une mosaïque représentant Sirice, 38e pape de l'Église catholique (décembre 384-26 novembre 399). Il fait partie de la série de médaillons voulue par Grégoire XVI destinée à remplacer ceux de l'ancienne basilique après l'incendie de 1823.
Médaillon de la frise des papes à Saint-Paul-hors-les-Murs. Il s'agit d'une mosaïque représentant Célestin Ier, 42e pape de l'Église catholique (210 septembre 422-27 juillet 432). Il fait partie de la série de médaillons voulue par Grégoire XVI destinée à remplacer ceux de l'ancienne basilique après l'incendie de 1823.
Médaillon de la frise des papes à Saint-Paul-hors-les-Murs. Il s'agit d'une mosaïque représentant Vigile, 59e pape de l'Église catholique (29 mars 537-7 juin 555). Il fait partie de la série de médaillons voulue par Grégoire XVI destinée à remplacer ceux de l'ancienne basilique après l'incendie de 1823.
Médaillon de la frise des papes à Saint-Paul-hors-les-Murs. Il s'agit d'une mosaïque représentant Marcellin, 29e pape de l'Église catholique (30 juin 296-25 octobre 304). Il fait partie de la série de médaillons voulue par Grégoire XVI destinée à remplacer ceux de l'ancienne basilique après l'incendie de 1823.
Médaillon de la frise des papes à Saint-Paul-hors-les-Murs. Il s'agit d'une mosaïque représentant Libère, 36e pape de l'Église catholique (17 mai 352-24 septembre 366). Il fait partie de la série de médaillons voulue par Grégoire XVI destinée à remplacer ceux de l'ancienne basilique après l'incendie de 1823.
Médaillon de la frise des papes à Saint-Paul-hors-les-Murs. Il s'agit d'une mosaïque représentant Marcel Ier, 30e pape de l'Église catholique (306-16 janvier 309). Il fait partie de la série de médaillons voulue par Grégoire XVI destinée à remplacer ceux de l'ancienne basilique après l'incendie de 1823.