Katedra Świętego Jana Chrzciciela w Trnawie

katedra Świętego Jana Chrzciciela

Katedrála svätého Jána Krstiteľa

katedra
Katedra św. Jana Chrzciciela w Trnawie
Państwo	Słowacja
Miejscowość	Trnawa
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Wezwanie	św. Jana Chrzciciela
Historia Data rozpoczęcia budowy 1629 Data zakończenia budowy 1637 Data poświęcenia 1637
Dane świątyni Styl barok Architekt Antonio Caneval, Pietro Spazzo
Położenie na mapie kraju trnawskiego katedra Świętego Jana Chrzciciela
Położenie na mapie Słowacji katedra Świętego Jana Chrzciciela
48°22′50″N 17°35′18″E/48,380556 17,588333

Ołtarz główny

Katedra Świętego Jana Chrzciciela^[1] (słow. Katedrála svätého Jána Krstiteľa) – główna świątynia rzymskokatolickiej archidiecezji trnawskiej na Słowacji pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela (Trnawa, ul. Hollého).

Historia

Katedra została wzniesiona w latach 1629-1637 na miejscu średniowiecznego kościoła i klasztoru dominikanów, według projektu włoskiego architekta Antonio Canevala (?). Pracami budowlanymi kierował inny Włoch, Pietro Spazzo. Budowa katedry została sfinansowana przez palatyna Mikołaja Esterházyego i arcybiskupa Petera Pázmánya, który w 1635 roku ufundował w Trnawie uniwersytet. Nowo wybudowany kościół stał się nieodłączną częścią uczelni, kierowanej przez jezuitów. Dlatego jeszcze dziś często nazywany jest jezuickim lub uniwersyteckim i to mimo tego, że został podniesiony do godności katedry i jest najważniejszą świątynią archidiecezji trnawskiej.

Architektura

Kościół, orientowany na zachód, jednonawowy, ma długość 61 m i szerokość 28 m. Posiada cztery pary kaplic po bokach oraz trzyczęściowe prezbiterium, zamknięte ścianą prostą. Posiada trójkondygnacyjną, monumentalną elewację frontową, zakończoną trójkątnym szczytem ze spływami wolutowymi, podtrzymywanym przez dwie kwadratowe wieże, posiadające barokowe hełmy z latarniami. Portal główny podtrzymywany jest przez dwie pary kolumn wspierających przerwany, segmentowy przyczółek, z rzeźbami aniołów w pozycji siedzącej i kamiennym herbem rodu Esterházych. Wewnątrz prezbiterium i nawy znajdują się sklepienia kolebkowe z lunetami, a kaplice, oddzielone od nawy półkolistymi arkadami, są nakryte sklepieniami krzyżowymi. Ściany są podzielone pilastrami.

Wnętrze

Prace przy wystroju wnętrza trwały do 1700 r. i brali w nich udział twórcy wiedeńscy, włoscy i miejscowi. Wykonana została wtedy bogata dekoracja stiukowa sklepienia, którą stworzyli włoscy twórcy Giovanni Battista Rosso i Giacomo Tornini, a także malowidła na sklepieniu ze scenami z życia św. Jana Chrzciciela, które zostały wykonane przez Włocha Pietro Antonio Contiego i wiedeńskiego malarza E. J. Grubera. Ozdobą świątyni jest jednak monumentalny ołtarz główny, wykonany z drewna w latach 1637–1640, w budowie którego oprócz rzeźbiarzy wiedeńskich Baltazara Knillinga i W. Knotha uczestniczyli również Veit Stadler z Trnawy oraz mistrz Ferdynand z Cífera. Ołtarz ma wysokość 20,3 m i szerokość 14,8 m. Jest jednym z największych drewnianych ołtarzy w Europie. W ołtarzu umieszczony jest obraz ukazujący Chrzest Pański.

Od 1977 r. świątynia uniwersytecka jest katedrą metropolity archidiecezji bratysławsko-trnawskiej (od 2008 r. archidiecezji trnawskiej).

W 2003 r. świątynię odwiedził papież Jan Paweł II.

Przypisy

Bibliografia

• Świątynia Katedralna Św. Jana Chrzciciela - Trnava (pol.). www.slovakia.travel. [dostęp 2011-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-20)].
• Trnava, katedra św. Jana Chrzciciela (pol.). www.zabytkowekoscioly.net. [dostęp 2011-10-31].