Kazimierz Kostanecki
.jpg) Kazimierz Kostanecki (przed 1907) | |
| Data i miejsce urodzenia | 25 grudnia 1863 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 11 stycznia 1940 |
| Profesor nauk medycznych | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Profesura | |
| Polska Akademia Umiejętności | |
| Status | Prezes PAU |
| Doktor honoris causa Uniwersytet Jagielloński – 1924 | |
| Uczelnia | Uniwersytet Berliński |
| Rektor UJ | |
| Odznaczenia | |
    | |
Kazimierz Telesfor Kostanecki (ur. 25 grudnia 1863 w Myszakowie, zm. 11 stycznia 1940 w Sachsenhausen) – polski lekarz, anatom, cytolog.
Rodzina
Brat Antoniego Kostaneckiego – ekonomisty, rektora Uniwersytetu Warszawskiego - i Stanisława Kostaneckiego – chemika, profesora Uniwersytetu w Berlinie.
Jego żoną została córka Jana Gotliba Blocha, Janina Maria, w 1933 odznaczona orderem Pro Ecclesia et Pontifice za akcję charytatywną w Krakowie[1], zginęła 11 listopada 1937 w katastrofie lotniczej pod Piasecznem wraz z synem dr. Janem Kostaneckim, docentem ekonomii na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Życiorys
Rozpoczął studiowanie historii sztuki na Uniwersytecie Berlińskim, ale po roku przeniósł się na medycynę, którą studiował od 1885 roku. Podczas studiów dostał się pod opiekę wybitnego, choć znanego z kontrowersyjnych poglądów niemieckiego anatoma – prof. Waldeyera. W 1886 roku dostał złoty medal za pracę dotyczącą trąbki słuchowej. Jeszcze w trakcie studiów dostał posadę asystenta w 1. zakładzie anatomii w Berlinie. Po uzyskaniu stopnia naukowego doktora w zakresie medycyny i chirurgii w roku 1890 przeniósł się do Wrocławia i podjął pracę w zakładzie fizjologii u prof. Rudolfa Heidenhaina. Po roku wyjechał do Giessen, ale w 1892 roku wrócił do Polski zostając profesorem anatomii porównawczej i opisowej na UJ, na którym to stanowisku pracował do roku 1935. W tym czasie pełnił także funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego, a w latach 1913–1916 był rektorem UJ. W 1907 został mianowany członkiem najwyższej rady sanitarnej[2].
W wyborach z maja z 1914 został wybrany radnym Rady Miejskiej w Krakowie[3]. W latach 1914–1918 pełni funkcję wiceprezydenta Krakowa. Podczas I wojny światowej na początku 1915 w Wiedniu wszedł w skład Komitetu Polskiego Archiwum Wojennego[4]. W okresie od 1929 do 1934 był także prezesem Polskiej Akademii Umiejętności. W 1924 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa UJ. Od 1933 był członkiem korespondencyjnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. W roku 1935 przeszedł w stan spoczynku, rok później został mianowany profesorem honorowym UJ. Powrócił do pracy w 1939 obejmując stanowisko kierownika Katedry Anatomii. Aresztowany 6 listopada 1939 w ramach Sonderaktion Krakau, zmarł w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen 11 stycznia 1940 roku z powodu nieleczonej róży w nodze[5]. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 198-5-20,21)[6].
Dorobek naukowy
Jest autorem 62 publikacji naukowych w językach polskim, angielskim, niemieckim i francuskim. W czasie pracy w Berlinie i Giessen prowadził badania w zakresie anatomii porównawczej mięśni gardła, podniebienia oraz anatomii szyi i głowy. Opisał także wszystkie mięśnie związane z trąbką słuchową i, jako pierwszy, powięzie tych mięśni. Zbadał również topografię wrodzonych przetok szyjnych. W Krakowie prowadził pionierskie badania nad procesem dojrzewania komórek jajowych. W końcowym okresie pracy naukowej główne badania dotyczyły rozwoju filogenetycznym kątnicy i wyrostka robaczkowego oraz znaczenia jego tkanki limfatycznej. Dorobek naukowy Kostaneckiego pozwala na uznanie go za twórcę krakowskiej szkoły anatomicznej[7]. Jednym z jego uczniów był Stanisław Kohmann, późniejszy profesor anatomii, doktor honoris causa Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Imię Braci Kostaneckich nosi od 2005 r. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Zagórowie.
Ordery i odznaczenia
- Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1931)[8]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[9]
- Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1936)[10]
- Krzyż Komandorski Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry, 1916)[11]
Przypisy
- ↑ Kraków. Odznaczenie. „Kurier Warszawski”, s. 5, Nr 187 z 11 lipca 1933.
- ↑ Polak w najwyższej radzie sanitarnej. „Nowości Illustrowane”. Nr 46, s. 13, 16 listopada 1907.
- ↑ Nowi ojcowie miasta Krakowa. „Nowości Illustrowane”. Nr 29, s. 8-9, 18 lipca 1914.
- ↑ Polskie Archiwum Wojenne. „Nowości Illustrowane”. Nr 39, s. 6, 25 września 1915.
- ↑ Jan Gwiazdomorski: Wspomnienia z Sachsenhausen. Dzieje uwięzienia profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego, 6 XI 1939 – 9 II 1940. Kraków: Wyd. Literackie, 1975. s.215–216.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: MARCIN ERNST, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-11-02].
- ↑ Dzieje anatomii w Polsce. [dostęp 2012-02-13].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 345 „za zasługi na polu nauki i na stanowisku prezesa Polskiej Akademii Umiejętności”.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 15.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 464 „za wybitne zasługi na polu nauki i wychowywania młodzieży w duchu patriotycznym położone w latach 1905–1918”.
- ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie. Wiedeń: 1818, s. 168.
Bibliografia
- Biographisches Lexikon hervorragender Ärzte des neunzehnten Jahrhunderts. Berlin-Wiedeń 1901, Sp. 904–905. [1]
- Kazimierz Reychman: Szkice genealogiczne, Serja I. Warszawa: Hoesick F., 1936, s. 25–27.
Linki zewnętrzne
- Biogram Kazimierza Kostaneckiego, patrona Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Zagórowie zamieszczony na stronie szkoły. informatyk24.nazwa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-29)].
- Publikacje Kazimierza Kostaneckiego w serwisie Polona.pl
Media użyte na tej stronie
Autor: LuigiXIV, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nastrino da Commendatore dell'Ordine Imperiale di Francesco Giuseppe (Austria)
Kazimierz Kostanecki (-1907)