Kazimierz Smolski

Kazimierz Smolski

Kazimierz Sołka
Jerzy Adamowicz

Sosna, Szkło, Sosiński

Kazimierz Smolski (ze zbiorów NAC)
kapitan
Data i miejsce urodzenia	23 czerwca 1913 Donieck
Data i miejsce śmierci	18 lipca 1985 Szczecin
Przebieg służby
Lata służby	1937–1946
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Wojsko Polskie we Francji Polskie Siły Zbrojne Armia Krajowa ludowe Wojsko Polskie
Jednostki	23 Pułk Artylerii Lekkiej 4 Brygada Kadrowa Strzelców IV Odcinek Wachlarza 14 Brygada Artylerii Przeciwpancernej
Stanowiska	komendant bazy odcinka
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania wrześniowa
Późniejsza praca	przedstawiciel ds. UNRRA w Ministerstwie Rolnictwa, kierownik Biura Portowego, główny dyspozytor
Odznaczenia

Kazimierz Smolski^[a] vel Kazimierz Sołka vel Jerzy Adamowicz pseud.: „Sosna”, „Szkło”, „Sosiński” (ur. 23 czerwca 1913 w Doniecku, zm. 18 lipca 1985 w Szczecinie) – oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych i Armii Krajowej, kapitan artylerii służby stałej, cichociemny.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Karola, inżyniera górniczego pracującego w kopalni węgla kamiennego, i Marii z domu Jasiukowicz. Po ukończeniu Państwowego Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Sosnowcu i zdaniu matury w 1931 roku kontynuował naukę na Wydziale Matematyki Uniwersytetu Warszawskiego. Po 2,5 roku studiów przeniósł się do Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, a następnie uczył się w Szkole Podchorążych Artylerii w Toruniu. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 października 1937 i 38. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[1]. W marcu 1939 pełnił służbę w 23 pułku artylerii lekkiej w Będzinie na stanowisku dowódcy plutonu zwiadowców szkoły podoficerskiej^[2].

W kampanii wrześniowej 1939 walczył na stanowisku oficera obserwacyjnego macierzystego pułku, z którym brał udział w ciężkich walkach między Będzinem a Tomaszowem Lubelskim. 23 listopada przekroczył granicę polsko-słowacką. Dotarł do Francji w grudniu 1939 roku i 1 stycznia 1940 roku wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych i został przydzielony do Ośrodka Wyszkolenia Oficerów Artylerii w La Roche-sur-Yon. Prowadził szkolenia podchorążych w oddziałach francuskich. W czerwcu 1940 roku ewakuował się do Wielkiej Brytanii, gdzie został przydzielony do 4 dywizjonu artylerii lekkiej 4 Brygady Kadrowej Strzelców. 20 marca 1941 awansował na porucznika.

Zgłosił się do służby w kraju. Po przeszkoleniu w dywersji został zaprzysiężony 28 lipca 1942 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Zrzutu dokonano w nocy z 3 na 4 września 1942 roku w ramach operacji „Measles” dowodzonej przez por. naw. Mariusza Wodzickiego (zrzut na placówkę odbiorczą „Żaba” w okolicy wsi Stachlew). Po aklimatyzacji w Warszawie dostał przydział do Wachlarza na komendanta bazy w Borysowie IV Odcinka.

9 grudnia 1942 roku został aresztowany przez Gestapo „w kotle” w Mińsku po nieudanej akcji wysadzenia niemieckiego transportu kolejowego. 6 lutego 1943 roku był ranny w wyniku wrzucenia granatu do celi w czasie masakry więźniów. Po torturach został wysłany 10 marca 1942 roku do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, następnie (w grudniu 1944 roku) do Mauthausen-Gusen, Redl-Zipf i Gusen II. 6 maja 1945 roku został uwolniony.

17 lipca 1945 roku powrócił do Polski, ujawnił się i zgłosił do służby w ludowym Wojsku Polskim. Przydzielono go do 14 Brygady Artylerii Przeciwpancernej w Tomaszowie Mazowieckim. Wiosną 1946 roku został zdemobilizowany.

Od 1946 roku pracował w Ministerstwie Rolnictwa i Robót Rolnych jako przedstawiciel ds. UNRRA, najpierw w Trójmieście, później w Szczecinie. W latach 1948–1950 pracował w szczecińskim oddziale firmy C. Hartwig Gdynia, później był kierownikiem Biura Portowego w Zarządzie Portu Szczecin w Świnoujściu, a od 1974 roku był głównym dyspozytorem w tym przedsiębiorstwie. W 1979 roku przeszedł na emeryturę.

Według dokumentów IPN został zwerbowany w charakterze informatora przez Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Szczecinie. Jednak według sprawozdań pracowników UB nie przekazywał żadnych wartościowych informacji.

Ożenił się w 1946 roku z Aleksandrą Łyś (ur. w 1923 roku), mieli dwóch synów. Zmarł 18 lipca 1985 roku w Szczecinie. Pochowany został na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie (kwatera 69C).

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Cezary Chlebowski: Wachlarz, Monografia wydzielonej organizacji dywersyjnej Armii Krajowej, wrzesień 1941 – marzec 1943. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1983. ISBN 83-211-0419-3.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Smólski Kazimierz. W: Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 4. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2011, s. 191–193. ISBN 978-83-933857-0-6.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 410. ISBN 83-211-0537-8.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, 1984, s. 92–93.

Linki zewnętrzne

• Biogram. elitadywersji.org
• Miejsce spoczynku Kazimierza Smolskiego