Kciuk

Lewa dłoń z odchylonym kciukiem

Kciuk (łac. pollex) – u naczelnych pierwszy palec ręki przeciwstawny czterem pozostałym. Od pozostałych palców różni się także tym, że składa się z dwóch, a nie trzech paliczków – w tym podobny jest do palucha stopy. Kciuk zapewnia chwytność dłoni.

Etymologia

Pierwotnie w języku polskim kciuk nazywany był palcem – stąd zgrubienie paluch i powiedzenie: Sam jak palec. Zaś pozostałe palce określane były formą pochodną o prasłowiańskiego *pьrstъ[1] (por. cz. prst, chorw. prst czy lit. pirštas) – stąd słowa naparstek i pierścień[1].

Zmiana nazwy nastąpiła pod wpływem religii chrześcijańskiej. Paluch jest bowiem palcem używanym w trakcie obrzędu chrztu do kreślenia znaku krzyża na czole, stąd powstały dawne formy krzciuk skrócone do współczesnej kciuk.[2]

Zobacz też

  • Trzymanie kciuków

Przypisy

  1. a b dr Maciej Malinowski: Zostaniesz kiedyś sam jak palec (pol.). Obcy język polski, 2002-07-17. [dostęp 2020-10-06].
  2. Wiesław Boryś: Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2005. ISBN 83-08-03648-1.


Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Thumbs up.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Dbenbenn (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
A left human thumb, making the "thumbs-up" gesture. David Benbennick took the photograph on March 14, 2005 at 9:30 PM (local time).