Khajuraho
| ||
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | ||
Państwo | Indie | |
Typ | kulturowy | |
Spełniane kryterium | I, III | |
Numer ref. | 240 | |
Region[b] | Azja i Pacyfik | |
Historia wpisania na listę | ||
Wpisanie na listę | 1986 na 10. sesji | |
Położenie na mapie Indii | ||
24°51′09″N 79°55′15″E/24,852500 79,920833 | ||
Khajuraho (hindi खजुराहो, Khadźuraho) – miejscowość w Indiach w stanie Madhya Pradesh, nad rzeką Khudar, słynąca z zespołu hinduistycznych świątyń wzniesionych między IX a XII w. przez władców z dynastii Ćandelów.
Według legendy pierwotnie w skład zespołu wchodziło osiemdziesiąt pięć świątyń, do dziś zachowało się mniej niż dwadzieścia. Najbardziej znane świątynie to: Grupa zachodnia (najbardziej znana):
- świątynia Kandarija Mahadewy
- Ćitragupta
- Dewi Dźagadamba
- Wiśwanatha
- Lakszmana
Grupa wschodnia:
- Parśwanatha
- Adinatha
- Dźawari
Grupa południowa:
- Ćaturbhudź
- Duladewa
Wszystkie świątynie ułożone były na osi wschód-zachód. Charakteryzują się dodatkowo portykiem od strony zachodniej do którego prowadzą długie schody. Do portyku przylega sala dla wiernych i sanktuarium. Architektura świątyń symbolizuje świętą górę Meru. Przedmiot kultu w świątyni zwrócony był zawsze ku wschodowi,
Swą sławę zespół zawdzięcza szczególnie bardzo bogatej dekoracji rzeźbiarskiej zewnętrznych ścian świątyń. Tworzą ją rytmiczne układy splątanych ze sobą postaci. Wiele z nich ma charakter erotyczny, nieraz bardzo śmiały. Wiąże się to ze specyfiką lokalnego hinduizmu. Ćandelowie bowiem popierali skrajne sekty tantryczne, jak kapalikowie, kaulowie, kalamukhowie, czy zwolennicy kultu Sześćdziesięciu Czterech Jogiń. W skład ich pobożności wchodziły również rytuały orgiastyczne, zwane mithuna, wiążące się z zawieszeniem uznawanych norm moralnych. Zespół świątynny został wpisany w roku 1986 na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Przypisy
Bibliografia
- Ilustrowana Księga Świata – Skarby Świata – Azja. Bielsko-Biała: Pascal, 2002, s. 30–31. ISBN 83-7304-020-X.
- Roy C. Craven: A Concise History of Indian Art. New York: Pascal, 1976, s. 187–191. ISBN 0-275-85620-8.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Uwe Dedering z niemieckiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Location map of India.
Equirectangular projection. Strechted by 106.0%. Geographic limits of the map:
- N: 37.5° N
- S: 5.0° N
- W: 67.0° E
- E: 99.0° E
The Flag of India. The colours are saffron, white and green. The navy blue wheel in the center of the flag has a diameter approximately the width of the white band and is called Ashoka's Dharma Chakra, with 24 spokes (after Ashoka, the Great). Each spoke depicts one hour of the day, portraying the prevalence of righteousness all 24 hours of it.
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
Autor: User:Aotearoa, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Erotic detal from the base of Lakshana Tempel in Khajuraho (India)
Autor: Aotearoa, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Erotic detail from Vishvanath Temple in Khajuraho
Autor: Marcin Białek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Świątynia Dulhadeo (Dulhadev) w południowej grupie świątyń w Khajuraho w Indiach.
Autor: Aotearoa, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Erotic detail from the base of Lakshana Tempel in Khajuraho