Kij bojowy

Kij bojowy – najprostsza odmiana broni drzewcowej różnej długości (od kilku cm do 2,5 metra) i kształtu (np. bumerang). Nie posiada grotu. Końce naturalne lub specjalnie dla celów walki spreparowane (zaostrzone, pogrubione lub okute metalem czy gwoździami).

Kij był chętnie wykorzystywany jako broń przez ludność cywilną, wędrowców, mnichów, a nawet przez straże miejskie – szczególnie w sytuacjach, gdy użycie broni ostrej było niewskazane lub zabronione.

Za kij w funkcji broni, można by również uznać prymitywny rodzaj łuku (wykorzystanie sprężystości materiałowej drewna), a także brzechwę prymitywnej strzały.

Ta najprostsza, i zapewne jedna z najstarszych broni, jaką jest kij lub pałka, została uwieczniona w wielu bajkach, legendach i mitach, szczególnie jako narzędzie walki, którym posługują się ich bohaterowie o plebejskim pochodzeniu, np.:

  • "kije-samobije" (z bajki braci Grimm)
  • podstawowa broń członków leśnej drużyny Robin Hooda (łuki i pałki – zobacz: quarterstaff)
  • "pałycia" - broń bohaterów (bajkowych herosów z bajek ludowych Ukrainy, Rosji, Białorusi), wykorzystywana również w technikach sztuk hopak bojowy, spas, użyty przez oblężonych przez Polaków mieszkańców ukraińskiego miasta Winnica.
  • "Cudowna Żerdź", broń Króla Małp (Wu Cheng’en Małpi bunt, Wędrówka na Zachód, arcydzieła klasycznej beletrystyki chińskiej)

Szczególnie wysoką rangę jako broń uzyskał kij w systemach Shaolin Kung Fu i innych chińskich Wu Shu. Jest w nich uznawany za jedną z czterech podstawowych broni i nazywany ojcem wszelakiej broni.

Poniższa tabelka jest zestawieniem różnych sztuk (sportów) walki, w których kij (jeden lub więcej) jest wykorzystywany jako broń podstawowa:

Pochodzenie lub miejsce występowaniaNazwa sztuki (sportu) walkiNazwa (rodzaj) kijaCharakterystyka broni
Afryka Płd.zuluska walka na kije?dwa długie kije, z których jeden służy do obrony, a drugi do atakowania
Afryka, Australia?bumerangkij o sierpowatym (z reguły) kształcie
Angliaquarterstaff?dł. do 2 m, średnica 2,8-3,2 cm
Chinyróżne style wushuGundługie i krótkie kije
Filipinyarnis, Balintawak, kali, escrima, estocada, doce pares muton, baston, olisikije ratanowe o różnej długości (co do zasady ok. 66cm, 2,5 cm średnicy), jeden lub dwa
Francjasavate??
Francjagrand canne?kij dł. ok. 120 cm
Japoniajo-jutsu (Jōdō), aikido (aikijo)kij dł. 128 cm, średnica 2,4 cm
Japoniabo-jutsukij dł. do 2 m, średnica 2,8-3,2 cm
Japoniakarate-do (niektóre szkoły)tonfakij o dł. zbliżonej do przedramienia, posiadający w pobliżu jednego z końców poprzeczny uchwyt do trzymania w dłoni
Japonia, Chiny – ale zapewne na całym świeciekarate-do (niektóre szkoły)nunchaku, san jie gun (sam tsin kuan), cepydwa lub więcej kawałków kija, elastycznie między sobą połączonych (linką, rzemieniem lub metalowymi ogniwami)
Koreashim gum dojang bong, dang bongdługi kij, krótki kij
Polskatzw. polska historyczna szkoła szermierczapalcatkij o długości do 1m. często z koszem
zapewne na całym świecieróżne nazwy lub nawet bez nazwypałka drewnianaróżnej długości i grubości, o końcach jednakowo grubych
zapewne na całym świecieróżne nazwy lub nawet bez nazwymaczugaróżnej długości i grubości o końcach różnej grubości